Önümüzdeki dönem ekonomi politikalarımızı daha da güçlendirmek için şimdiden ciddi hazırlıklar yürütüyoruz. Uzun yıllar ekonomi yönetimimizde yer alan Mehmet Şimşek kardeşimizin koordinasyonunda bir ekip bu doğrultuda hazırlıklar yapıyor."

Bu sözler Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'a ait.

Erdoğan bu sözleri dün katıldığı canlı yayında gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunurken söyledi.

Bu dönemde Türkiye ağır bir süreçten geçti

Bilindiği gibi önceki hükümette Ekonomiden Sorulu Başbakan Yardımcısı olarak görev alan Şimşek, 24 Haziran 2018 seçimlerinde milletvekili olmamıştı.

2018 seçimleri sonrası ekonomi yönetimi Hazine ve Maliye Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırıldı ve Erdoğan da bu göreve damadı Berat Albayrak'ı atamıştı. 

Bir süre sonra Albayrak istifa edince yerine Lütfü Elvan getirildi. Elvan'ın istifası üzerine yerine getirilen Nureddin Nebati halen bu görevi sürdürüyor.

Lütfü Elvan'ın kısa bir dönemi hariç bu dönemde Türkiye ekonomik olarak çok ağır bir süreçten geçti.

Özellikle 2021'de başlayıp 2022'ye uzanan ve devam eden bir pahalılık yaşadı, yaşıyor.

Geçim sıkıntısı şikayetleri artıyor

Gelirleri giderleri karşılamayan insanların geçim sıkıntısı şikayetleri yükseldi.

20 yıldır iktidarda olan AK Parti hükümeti, artan enflasyonun önüne geçemediği gibi döviz kurlarının yükselişi de durduramıyor.

Merkez Bankası / Fotoğraf: Reuters

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) net rezervi eksi 45 milyar dolar civarında. 

Ülkenin kısa vadeli dış borcu 196, toplam dış borcu 444 milyar doları aşmış durumda. 

Bir yıllık dış ticaret açığı 109 milyar dolar

Sadece 2 aylık dış ticaret açığı 26,4 olurken bir yıldaki açık 109 milyar doları aştı.

Bütçe rekor düzeyde açık verdi. Bütçe 2023'ün ilk iki ayında 203 milyar lira açık verdi.

Bu liste daha da uzatılabilir. Bunlar son birkaç kaç yılda ekonomide gelinen noktayı gösteriyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekonominin tekrar rayına oturması için Şimşek'e bağlı bir ekibin hazırlık yaptığını söyledi ancak şimdiye kadar Şimşek'ten olumlu veya olumsuz bir açıklama gelmiş değil.

"Şimşek'in haberi vardır umarım"

Daha doğrusu henüz bu görevi kabul edip etmediği bile bilinmiyor. 

Mehmet Şimşek ile bir dönem siyaset yapan ve aynı zamanda yakın arkadaş olan Demokrasi ve Atılım Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Emin Ekmen'in paylaşımı şüpheleri artırdı.

Erdoğan'ın konuyla ilgili açıklamalarını alıntılayan Ekmen, "Sayın Şimşek'in de bundan haberi vardır umarım" paylaşımı yaptı.

Ekmen'in paylaşımı manidar bulundu. Şimşek'in Erdoğan'ın teklifini kabul etmeyeceği ifade ediliyor.

Peki Mehmet Şimşek ile Türkiye ekonomisi düzelir mi?

Ekonomistler, Independent Türkçe'ye yorumladı.

"Beşinci sırada olması ciddi sorun"

Bolu İzzet Baysal Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serap Durusoy, ülke ekonomisine ilişkin açıklanan makro verilere bakıldığında çok iyi bir tabloya sahip olmadığı görüldüğünü söyledi.

Dünya Bankası'nın son verilerini hatırlatan Durusoy'a göre gıda enflasyonunda Türkiye'nin dünyada beşinci sırada olması beraberinde ciddi sorunlar getiriyor.

Serap Durusoy / Fotoğraf: Twitter

"Konvansiyonel politikalara muhakkak geri dönülmeli"

Mevcut ekonomik sorunların nasıl çözüleceğinin en çok merak edilenler arasında yer aldığını kaydeden Durusoy, "Seçim sonrası politikalarda değişiklik olabilir düşüncesi hakim ki dün yapılan açıklamada da Şimşek'in tekrar ekonomi yönetimine getirilebileceğine dair görüşler basına yansıdı" dedi ve ekledi:

Açıkçası mevcut politikalarla devam edildiği müddetçe makro verilerde bir iyileşmenin olacağını tahmin etmiyorum. Dolayısıyla da konvansiyonel politikalara muhakkak geri dönülmesi gerekiyor. Yani para ve maliye politikaları eş zamanlı uygulanmalı ve aynı zamanda makro ihtiyati tedbirler de desteklemeli. Burada şahısların değil, uygulanan politikaların değişimiyle birtakım düzenlemeler olabileceği kanaatindeyim."

"Zihniyetin değişmesi lazım"

Eski Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ufuk Söylemez de iktidarın birçok konuda olduğu gibi ekonomide ülkeyi çıkmaza soktuğunu savundu.

Söylemez'e göre ekonomide doğruları ve gerçekleri akıl ve bilime uygun olarak hayata geçirmek önemli. Kişilerle çare aramak çözüm olmaz.

Erdoğan'ın il müftüsünden büyükelçiye kadar tüm tayinleri yaparak tek başına her şeye müdahil olan anlayış sürdüğü müddetçe ekonominin başına kim gelirse gelsin sağlıklı bir sonuç alınamayacağını savunan Söylemez, "Zihniyetin değişmesi gerekir" yorumunu yaptı.

Ufuk Söylemez / Fotoğraf: Twitter

Şimşek'in zamanında da ekonominin güllük gülistanlık olmadığını, özellikle onun döneminde ülkenin "Gri Liste"ye girdiğini anımsatan Söylemez, "Bakanlığı döneminde Türkiye ekonomisinin başı göğe ermedi ki şimdi olsun. Önemli olan iktidarın kamuoyuna pişman olduğunu deklare etmesi, akıl ve bilimin yoluna dönmesidir" diye konuştu.

"Dönmesi ne kadar yetersiz kaldığı ve yalnızlaştığını gösterir"

Ekonominin yüzyıllardır ispatlanmış gerçeklerinden kopmamak gerektiğinin vurgu yapan Söylemez, devamında şunları kaydetti:

Bir kere ülke ve ekonomi gerçeklerine uygun davranmaları, yolsuzluklardan vazgeçmeleri ve hukukun üstünlüğünü kabul etmeleri gerekiyor. Bunlar olursa ancak Şimşek veya başka biri başarılı olabilir. Dolayısıyla Şimşek'ten mucize beklemek aşırı iyimserlik olur. Esasında dönmesi bile kendi kadrolarının yetersiz kaldığı ve ne kadar yalnızlaştığını da gösterir. Zaten nitelikli ve aklı başında hiçbir ekonomistin bu şartlarda görev kabul etmesi pek düşünülemez."

"Ortodoks politikalara dönüleceğini sinyalidir"

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (ETÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat ise Şimşek veya ekibinin görev almasının ekonomide Ortodoks politikalara dönüleceğinin sinyali olacağı görüşünde.

Atılım Murat / Fotoğraf: Twitter

Ekonomi yönetimindeyken politikalarını yakından takip ettiğini aktaran Doç. Dr. Murat, "Şimşek enflasyonla mücadele çerçevesinde faiz artışlarına inanan, mali disipline önem veren, yabancı yatırımcılarla ilişkilerin olması gerektiğini düşünen bir bakış açısına sahip" değerlendirmesinde bulundu. 

"Enflasyon kontrolden çıkmış durumda"

Doğru politikalarla piyasaya güven verilmesi gerektiğini, bunun da ülkeye gelen yabancı yatırımcıyla enflasyonun beklentisinin normalleştirmeyi beraberinden getireceğinin altını çizen Murat, sözlerini şöyle tamamladı:

Şu an Türkiye'de enflasyon beklentileri çok yüksek, kontrolden çıkmış durumda. Bu nedenle ekonomi düzeler mi derken, bu biraz zaman alacak bir iş ama doğru politikalar uygularsanız güven verirsiniz, kredibiliteniz artar ve yabancı yatırımcı tekrar Türkiye'ye dönebilir. Dolayısıyla düzelecek mi derken doğru politikaların uygulanıp uygulanmayacağına bakmak gerekir."