Türkiye tarihinin en yıkıcı depremlerinden biri yaşandı. 

Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde sabaha karşı 04.17'de gerçekleşen deprem; Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay'dan da hissedildi. 10 ili vuran büyük sarsıntı, "1939 Erzincan depreminden sonraki en büyük felaket" olarak nitelendirildi.

Depremin gece yarısı gerçekleşmesi ve büyüklüğü nedeniyle bilanço ağır oldu. Yüzlerce kişinin yaşamını yitirdiği, binlercesinin de yaralandığı deprem sonrası arama kurtarma çalışmaları sürüyor. Facianın kış mevsiminde meydana gelmesi de ulaşımı zorlaştırıyor.

7.7'nin ardından 7.6'lık deprem

Sabaha karşı gerçekleşen yıkım sonrasında farklı depremler de artçı sarsıntılar da sürüyor.

Bunların en büyüğünde adres yine Kahramanmaraş oldu. Deprem bu kez öğle saatlerinde gerçekleşti ve bu sarsıntı kayıtlara 7.6 büyüklüğü olarak geçti.

İki deprem nasıl meydana geldi?

Kahramanmaraş merkezli 7.7'lik ve 7.6'lık depremlerin nasıl meydana geldiğini, Jeoloji Mühendisi Şener Üşümezsoy'la konuştuk.

Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesine uzanan fay hattının Anadolu ve Ölüdeniz fay hatlarıyla birlikte çalıştığını belirten Üşümezsoy, Ölüdeniz fayının kuzeye kadar gidip Doğu Anadolu Fayı boyunca yan atımlı fay oluşturması nedeniyle çift depremin meydana geldiğini ifade etti.

2020'de Sivrice'deki fay hattının Pötürge'den güneye doğru gelerek Gölbaşı'ndan Pazarcık'a, oradan da güneye doğru döndüğünü belirten Üşümezsoy, hem Doğu Anadolu Fayı hem de Ölüdeniz fayının dirsek şeklinde birlikte çalıştığını aktardı.

Kaynak: Şener Üşümezsoy 

Prof. Dr. Üşümezsoy, Sivrice ile Ölüdeniz fayı (kuzey kesim) arasındaki çift depreme ilişkin şu değerlendirmede bulundu:

Doğu Anadolu fayı, Türkeli ve Amanos fayı diye bir sistem halinde olsaydı, fay bu bölgeye yani Adana'ya, İskenderun'a, Antakya'ya ve Maraş'a doğru ilerlerdi. Bu ise güneye doğru bir kol. Öbürü ise kuzeydeki kola, Adıyaman Gölbaşı'ndan doğuya doğru giderken, diğer taraftan ise sürgü fayı dediğimiz Çelikhan'dan başlayıp Elbistan'a doğru giden kesimde etkili bir deprem yaratıyor. Bu anlamda Doğu Anadolu, V gibi şekillere ayrılarak biri Gölbaşı'na doğru giden depremi yaptı. Kahramanmaraş'ın kuzeyinden giden, Elbistan fay hattı dediğimiz, Doğanşehir'den Çelikhan'dan gelen fay hattının kırılması söz konusu."

Şener Üşümezsoy / Fotoğraf: Twitter

"Kırılma Akdeniz'e doğru giden Karataş fayında olsaydı, Kahramanmaraş ve Adana'nın tamamı yerle bir olurdu"

Daha önce defalarca depremin meydana geldiği bölgeye dikkati çekip tehlikenin büyüklüğünü anlatmaya çalıştıklarını vurgulayan Şener Üşümezsoy'a göre bu fay güneyde değil kuzeyde kırılsa Türkiye için çok daha ağır bir tablo yaşanacak, bilanço ağırlaşacaktı. Karataş fayı güneye yani Ölüdeniz'e doğru dönmeyip Kahramanmaraş'tan Akdeniz'e bağlansa tarihi yıkım olacağını ileri süren Üşümezsoy, şu ifadeleri kullandı:

"Kırılan, Amanoslar'ı geçip Karataşlı'dan geçen Doğu Anadolu Fayı olsaydı çok büyük risk taşıyacaktı. Yaşananlar çok üzücü ancak tek olumlu olabilecek yanı, fayın Pazarcık'tan güneye dönüp İdlib hattından Ölüdeniz fayına bağlanması. Batı şehirleriyle direkt buluşan bir fay değil.  İkinci deprem (doğudaki), devamı Gölbaşı'ndan Pötürge'ye giden hattaki kırılma. Çelikhan'dan Malatya'nın güneyine, Doğanşehir'den Elbistan'a giden hatta. Eğer Doğu Anadolu Fayı, kabul edilen şekilde, Sivrice, Gölbaşı, Türkeli ve Karataş fayı biçiminde Kahramanmaraş ve Adana'dan geçseydi, belki bu şehirler tarihe karışacaktı.

Bu depremle Türkiye ve Karataş fayının Doğu Anadolu Fayı'nın devamı olmadığı da ispatlandı. Fay Pazarcık'a geldi (İsmetpaşa, Akkoyunlu, Şanlıhöyük hattında).  Doğu Anadolu Fayı'nın Pazarcık'tan güneye (İsmetpaşa, Akçakoyun, Şanlıhöyük'ten aşağıya) doğru, Yayladağı ve Suriye'ye giden Ölüdeniz fayına bağlanmış olması, büyük şans.  Kırılma Akdeniz'e doğru giden Karataş fayında olsaydı, Kahramanmaraş ve Adana'nın tamamı yerle bir olurdu."

Kaynak: Şener Üşümezsoy

Ne olmuştu?

Şener Üşümezsoy daha önce yaptığı açıklamalarda da "Büyük İstanbul depremi yakın" diyenlerin aksine ülkenin farklı noktalarını işaret etmişti.

Üşümezsoy'un bu konudaki son açıklamaları, Independent Türkçe'nin 8 Ekim 2022 tarihli haberinde yer bulmuştu.