Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) düzenlediği "Demokratik Cumhuriyet Konferansı" ikinci gününde devam etti.
Konferans, "II. Yüzyıla Girerken: Demokrasi ve Cumhuriyet" başlıklı oturumla başladı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Onarılacak bir cumhuriyet yok"
"II. Yüzyılda Cumhuriyet Fikri" başlığında bir sunum yapan siyaset felsefecisi Prof. Dr. Nilgün Toker, Altılı Masa'nın AK Parti'nin bozduğu eski cumhuriyeti geri getirmeye çalıştığını söyledi.
Cumhuriyetin bir yönetme biçimi olmadığını kaydeden Toker, "Bizim onlara, 'onarılacak bir cumhuriyet' yok dememiz gerekiyor. Yeni bir cumhuriyet gerekiyor. Yeninin ne olacağı üzerine konuşmak gerekiyor" dedi.
"Daha katmanlı bir demokrasi mücadelesi gerekiyor"
Konda Araştırma Genel Müdürü ve yazar Bekir Ağırdır da "Cumhuriyetin demokrasiyle imtihanı" başlıklı sunumda herkesin "umut yorgunu" olduğuna işaret ederek, "Bizim siyasi zeminimizde, partiler demokrat değil" yorumunda bulundu.
Demokrasi mücadelesinin daha katmanlı hale getirilmesi gerektiğine değinen Ağırdır, devamında şunları kaydetti:
Daha derin, daha katmanlı bir demokrasi mücadelesi gerekiyor. Dünyadan da beslenen, karşılıklı birbirini çoğaltan bir durum var. Buradan nasıl çıkacağız? Bunun yolunu bulamazsak, meseleyi sadece bir var olma mücadelesi içinde direnme, itiraz mücadelesi olarak görürsek, sonuç alamıyoruz. Asıl bundan sonrasına bakmak gerekiyor. Önümüzde tarihi bir fırsat var. En geniş uzlaşmayı üretebilir, parlamentoda en geniş temsiliyeti sağlayabilirsek, bu bize yeniyi inşa etme şansı verebilir."
"İdeal, tipik yurttaşlığımız yok"
Siyaset bilimci Prof. Dr. Füsun Üstel de "II. Yüzyılda Eşit Yurttaşlık Mümkün mü?" başlıklı bir sunum yaptı.
Yurttaşlığın önemi üzerinde değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Üstel, "Yurttaşlık dönüşüyor. İdeal, tipik yurttaşlığımız yok. Önce yurttaşlık ölçek değiştirdi. Sadece ulus devlet içinde yaşanan, zorunlu bağı olan yurttaşlık da bugün dünya ölçeğinde kozmopolitan bir yurttaş olarak var olmak mümkün. Bunun sonucunda yurttaşlık artık yersizleşti, yurtsuzlaştı" değerlendirmesinde bulundu.
"Sosyal yurttaşlık" önerisinde bulunan ve bunun yeni bir kavram olmadığına dikkati çeken Üstel, "Refah devleti ile ortaya çıkan bir anlayış. Sosyal haklar, 45 sonrası dünyanın tanımladığından daha geniş bir yurttaş anlayışına dayanıyor. Bunu bir mücadele zemini olarak düşünürsek, sosyal yurttaşlık, sivil ve siyasi yurttaşlığı da güçlendiriyor" ifadelerini kullandı.
"Bugüne kadar demokrasiyi yaşatacak ortam hiç olmadı"
İnsan hakları aktivisti yazar Prof. Dr. Gençay Gürsoy, Türkiye'nin demokratikleşememesinin birçok nedeni olduğu görüşünde.
Türkiye'nin tarihsel birikim bakımından bugüne kadar demokrasiyi yaşatacak bir ortamının olmadığını ifade eden Prof. Dr. Gürsoy, "Zaman zaman askeri darbelerle kesintiye uğradı ama her şeyden önce demokrasi bu ülkede halkların aşağıdan yukarıya talebi ile değil, yukarıdan gelen bir bahşiş gibi bu ülkeye mal oldu. Buna rağmen neredeyse yüzyıla yakın yaşanan geçmişindeki Osmanlı dönemini de katarsak daha uzun, birikilen demokrasi ile yaşama arzusu taşıyan kitlelerin bu talebi eninde sonunda gerçekleşeceğine inanıyorum" diye konuştu.
"Yüzyılın 87'si baskı, yasak ve darbelerle geçti"
Eski İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal ise Türkiye'nin ne geçmişte ne de günümüzde demokratik cumhuriyet açısından bir zemin oluşturamadığını söyledi.
"Yığınakta yapılan hata, savaşın sonuna kadar sürer" sözünü hatırlatan Birdal, iki gündür tartışılan yüzüncü yılın döneminin bu açıdan sorgulanması gerektiğini belirtti.
Nerede eksik ve yanlış yapıldığıyla ilgili bir sorgulanmanın yapılması gerektiğine değinen Birdal, "Bu yüzyıla bakıldığında en 87 yılı baskıcı, yasakçı, darbeci, sıkı yönetim, özel güvenlik mahkemeleri ve olağan üstü haller ile geçti" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
Türkiye demokratik anlamda 2. yüzyıla bir şey hazırlayamadı. Militarist, ırkçı, ayrımcı anayasal düzenler ve ona bağlı yasalar nefret ve düşmanlık üzerine oluştu. Önümüzdeki seçimlerde eşit ve özgür yurttaşlık bilinciyle bir arada barışçıl yaşama olanaklarını yaratabiliriz. Seçimler 2. yüzyıla kapı aralamak için bir fırsat olacaktır. Umarım hep birlikte aramızdaki nüansları erteleyerek herkes için adalet, barış ve demokratik bir Türkiye inşa edebiliriz."
"Bireysel mücadele ile sorunlar çözülmez"
Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Aslan da cumhuriyetin birinci yüzyılında hem halkların hem de inançların yok sayıldığı, inkar edildiği ve ötekileştirildiğine vurgu yaptı.
Tüm sorunların çözümünün eşit yurttaşlık temelinde çözülmesinin gerektiğine değinen Aslan, "Yıllarca inkar edilen tüm inanç ve halklar önce birbiriyle yüzleşip, kabullenmesine ihtiyaç var" dedi.
İki gündür konferansta emek, sol, sosyalist, devrimci ve Kürt özgürlük hareketinin cumhuriyet döneminde yaşadığı problemlerden söz edildiği ancak yok sayılan inançlardan kimsenin bir cümle dahi kuramadığı eleştirisinde bulunan Aslan, sözlerini şöyle tamamladı:
Bu şekilde olmaz. Bizim öncelikle bu topraklarda tüm renk, inanç, dil ve kültürlerimizi içselleştirerek onlara sahip çıkmamız gerekir. Onların haklarını kendi haklarımız gibi görürsek eşit ve demokratik bir cumhuriyet kurulabilir. Bizi ötekileştiren anlayışa karşı bireysel mücadele verildiğinde bu sorun çözülmez."
İki gün boyunca devam eden konferans, gerçekleştirilen 8 oturumun ardından bugün son buldu.
© The Independentturkish
