Hartum'daki Yolsuzluk Suçları ve Kamu Fonu İhlalleri Mahkemesi'nin eski Sudan Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir'in eşi Vidad Babiker'in mülküne müsadere kararı vermesinin ardından çeşitli tartışmalar ortaya çıktı.

Mahkeme, Babiker'in altın ve değerli taşlarına ek olarak, sahip olduğu tarım ve yerleşim alanlarına ve Sudan bankalarında bulundurduğu paraya "yasadışı" mülkiyet gerekçesiyle el koydu.

Sanık, kendisine yöneltilen suçlamaları reddedemedi. Mahkeme ayrıca, kadının ve çocuklarının evlenmesi halinde emekli maaşının kesilmesini öngören Sudan Emeklilik Yasasına dayanarak, sanığın ilk kocası İbrahim Şemseddin'in Silahlı Kuvvetlerden gelen emekli maaşının ödemesinin durdurulmasına karar verdi. Bu nedenle 16 yıllık emekli maaşı ödemesi iptal edildi.

Beşir'in eşine yönelik karara tepkiler farklı oldu. Bazıları eski rejimin politikalarının kurbanı olarak gördüğü sanığı desteklerken, bazıları da bu serveti inşa etmek için ülke cumhurbaşkanının karısı olma nüfuzundan yararlandığı gerekçesiyle verilen karardan memnun oldu.

"Verilen kararlar yanlış ve hukuka aykırı birçok açık çelişki içeriyor"

Beşir'in eşinin avukatı Haşim el-Cali şu açıklamada bulundu:

Müvekkilim hakkında verilen kararlar yanlıştır ve hukuka aykırı birçok açık çelişki içermektedir. Bu nedenle savunma temyize gidecektir. Karar açıklandıktan sonra, ben ve bazı avukatlar temyizin müvekkilin aleyhindeki kararı değiştirmeyeceği konusunda tartışmalar yaşadık. Çünkü savunma, elde edilen mülkiyetin kaynağını gösteremedi. Müvekkilim mali varlığını ister gayrimenkul ister menkul mallar olsun, ilk kocasının haklarından elde etmiştir. Ölen kocasının emekli maaşının devamına gelince, bundan tamamen silahlı kuvvetler sorumludur.

Ayrıca, karar oturumunu takip eden bir dizi avukat, Kasım 1958 darbesinden sonra bazı sivil siyasetçilerin yargılanmasına rağmen, Sudan'da böyle bir davanın emsali olmadığını ifade etti.

Nitekim, Ekim 1964 ve Nisan 1985'te, devrilen rejimlerin liderlerinin çoğunun aleyhlerindeki yolsuzluk suçlamaları kanıtlanamamıştı.

Avukatlar, savunma ekibinin bu kararları ele alması ve onları temize çıkaran delilleri toplaması durumunda temyizin kabul edilebileceğini ve yargının Vidad Babiker hakkında beraat kararı verebileceğini belirtti.

Ama savunma avukatının bu kararlara karşı gelmemesi durumunda el-Beşir'in eşinin akıbeti hapis, tüm mal varlığına el konulması ve 100 milyon Sudan poundu (yaklaşık 172 bin ABD doları) para cezası olacak.

"Kararın ardından kendisini yatağa bağlayan ağır bir sağlık sorunuyla yüzleşti"

Bu kararlar, Vidad Babiker'in yakınlarını, sanığa haksızlık edildiği gerekçesiyle kızdırdı.

Sanığın yakın akrabaları şunu söyledi:

Ona yolsuzluk suçlaması yapılması yanlıştır. O, hem ailesi içindeki hem de dışarıdaki yoksulları ve muhtaçları destekledi. Kararın ardından kendisini yatağa bağlayan ağır bir sağlık sorunuyla yüzleşti.

15 Ocak Pazar günü Hartum'daki Yolsuzlukla Mücadele Ceza Mahkemesi, el-Beşir'in eşinin tarım ve yerleşim arazilerine, gayrimenkullerine ve altın takılarına el koyma kararı aldı.

Mahkemeye göre sanık, 2004 yılında eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir ile evlilik töreninin tamamlanmasının ardından eski kocası İbrahim Şemseddin'in emekli maaşını silahlı kuvvetlerden almaya devam ettiği için suçlu.  

Çünkü bu, kadının başka bir kişiyle evlenmesi halinde emekli maaşını kesen Silahlı Kuvvetler Emeklilik Kanunu'na aykırı.

Mahkeme ayrıca sanığın sahip olduğu değerli taşlar, gayrimenkuller ve paranın yasadışı ve şüpheli servet olduğunu doğruladı.

Çünkü sanık, mülklerinin kaynağını göstermeyi başaramadı ve bu da mahkemenin mal varlığına el koymasına neden oldu.

Beşir'in iktidarının son döneminde Sudanlılar, ülke cumhurbaşkanının ikinci eşine yönelik şüphelerin ve suçlamaların varlığına dair sosyal medyada çok sayıda paylaşım yaptı.

Bu, 11 Nisan 2019'da rejiminin devrilmesinin ardından onun gözden kaybolmasına neden oldu.