Adalet İnsan Hakları Merkezi tarafından hazırlanan bir araştırma, Ürdün hükümetinin artan idari gözaltı vakalarının bir sonucu olarak yılda yaklaşık 26 milyon dolar zarar ettiğini ortaya koydu.

Gözlemciler Ürdün'de insan hakları ihlallerinin artmasına büyük endişeyle bakıyorlar. Hibelere ve dış yardıma en bağımlı ülkelerden biri olan Ürdün, bağışçıların isteklerini özgürlükler ve insan hakları hukuku ile uzlaştırmaya çalışıyor.

Ancak son yıllarda Ürdün, şartlı yardımlarını artık temiz bir özgürlük siciline bağlı hale getiren uluslararası kuruluşlardan ve bazı bağışçı ülkelerden çok sayıda eleştiri aldı.

Gerilemenin devlet bütçesine yıllık maliyeti yaklaşık 25,7 milyon dolar 

Adalet İnsan Hakları Merkezi, işkence vakalarındaki artışın Ürdün Sağlık Bakanlığı'ndaki harcama maliyetlerinde her işkence vakası için ayda yaklaşık 480 dolar artışa yol açtığını ve hapishanelerin kapasitelerini yüzde 33'ü aştığını ortaya koydu.

Merkez, her bir mahkûm veya tutuklunun maliyetinin ayda yaklaşık 1,365 dolar olduğunu belirtti.

Ulusal İnsan Hakları Merkezi'nin raporları, aldığı şikayet sayısındaki artışa ve son yıllarda siyasi, ekonomik ve sosyal özgürlükler ve haklar konusunda yaşanan düşüşe işaret etti.

Bu haklar konusundaki gerilemenin devlet bütçesine bedelinin ayda yaklaşık 2,15 milyon dolar, yıllık ise yaklaşık 25,7 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.

Merkez, işkence vakalarını sona erdirmek için mevzuat ve yasalarda değişiklik yapılması, devlet bütçesindeki mali maliyetleri azaltmak için suç önleme yasasında değişiğe gidilmesi ve alternatif cezalar politikasına geçilmesi çağrısında bulundu.

Ürdün İnsan Hakları Merkezi: Ürdün, insan hakları konusunda 'eşikte'

Aylar önce Ürdün hükümeti, kendi bakış açısını temsil eden resmi bir insan hakları merkezi olan Ulusal İnsan Hakları Merkezi'nin yaşadığı iç krizi fark etti.

Başkan ve üyelerin bir kraliyet kararnamesi ile atanması ve parlamentonun merkezdeki atama mekanizmasında yapılacak değişiklikleri onaylamasıyla kriz daha da derinleşti.

Cumhurbaşkanlığına atananların herhangi bir siyasi partiye bağlı olmaması şartı getirildi ve değişiklikler, merkezdeki yetkililerin, Krallık'taki insan hakları ihlallerini eleştirmek ve barışçıl toplanma hakkını talep etmek gibi, hükümetin ihmal ettiği insan haklarını koruma amacıyla gerçekleştirildi.

2020 yılında Ürdün İnsan Hakları Merkezi, Ürdün'ün insan hakları konusunda "eşikte" olduğu değerlendirmesinde bulundu.

Merkezin yaptığı en göze çarpan eleştiri, Ürdün Medeni Kanunu'nda işkence mağdurlarına tazminat sağlayan özel ve açık bir hükmün bulunmaması, cezasızlığın devam etmesi ve işkencenin genel af kapsamı dışında bırakılması hakkındaydı. 

Hükümet, medya özgürlükleri de dahil olmak üzere genel anlamda özgürlükler adına bir dizi önlem aldığını, 9 temel insan hakları sözleşmesinden yedisini onayladığını, BM insan hakları örgütleriyle uyum içinde çalıştığını ve devletlerin uygulamalarını izleyen bağımsız uluslararası komisyonlara düzenli olarak raporlar sunduğunu belirterek eleştirilere yanıt verdi.

Diğer taratfan Ürdün, soruşturmayı "İşkenceye Karşı Sözleşme" kapsamında yürütmeyi kabul etti, ancak bu anlaşmanın Ulusal İşkenceyi Önleme Komitesinin kurulmasını öngören İhtiyari Protokolü henüz onaylamadı ve insan hakları anlaşmalarına dayalı bireysel şikayet prosedürlerini kabul etmedi.

Hükümet, Ürdün'ün insan hakları açısından Arap dünyasında birinci olarak uluslararası tanınırlık kazandığına ve dünyada 78. sırada yer aldığına dikkat çekti.

Ürdün "kısmen özgür" ülkeler arasında sınıflandırıldı

Amerikan Özgürlük Evi Örgütü'nün 2020 yılı raporu, Ürdün'ün sivil ve siyasi özgürlükler konusunda gerileme yaşadığını gösterdi.

Uluslararası "Civicus" örgütünün endekslerinde Ürdün baskıcı bir ülke olarak kaydedildi.

Ürdün, dünyadaki "özgür olmayan ülkeler" sıralamasında 34. sırada yer aldıktan sonra "kısmen özgür" ülkeler arasında sınıflandırıldı.

Ürdün cezaevlerinde işkencenin varlığı bilinirken, Ürdün makamları, insan hakları kurumlarının açıklamalarının aksine, işkencenin diğer komşu ülkelere kıyasla hiç olmadığını savundu.

Ancak Ürdün 1991'de İşkenceye Karşı Sözleşme'yi onaylamasına rağmen, alınan yüzlerce şikayet olsa da, Krallık mahkemelerinin hiçbiri tarafından, herhangi bir yetkiliye işkence suçunu işlemekten dolayı ceza vermedi.