İktidar tarafından hazırlanan cemevlerinin bakım ve giderlerinin Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinden karşılanmasını öngören torba kanun teklifi, 25 Ekim 2022 Salı günü Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde kabul edildi.
Teklifte Alevilerin "kırmızı çizgimiz" dediği, cemevlerinin ibadethane olduğu ibaresine yer verilmeyerek, kültür vurgusu yapıldı.
Bunun yerine elektrik, su giderlerinin karşılanması ve imar planlarında cemevlerine de yer ayrılması gibi düzenlemeler yer aldı.
8 Alevi derneğinin temsilcileri torba yasayı protesto etti. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) önünde "Torba yasa değil, eşit yurttaşlık istiyoruz" sloganı atan dernek temsilcileri polis engeliyle karşılaştı.
Alevi-Bektaşi vatandaşlarımız ile cemevlerimizin ihtiyaçlarını karşılayacak Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığımız Resmî Gazete’de yayımlanarak kuruldu.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) November 9, 2022
Demokratikleşme reformlarımızdan bir tanesi olan bu adım ülkemize ve Alevi-Bektaşi kardeşlerimize hayırlı olsun. pic.twitter.com/pkognvtK6n
Resmi Gazete'de yayınlandı ve Erdoğan, Twitter hesabından duyurdu
Bu olaydan bir gün sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Twitter hesabından şöyle bir duyuruda bulundu:
Alevi-Bektaşi vatandaşlarımız ile cemevlerimizin ihtiyaçlarını karşılayacak Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığımız Resmî Gazete'de yayımlanarak kuruldu. Demokratikleşme reformlarımızdan bir tanesi olan bu adım ülkemize ve Alevi-Bektaşi kardeşlerimize hayırlı olsun.
Süreç İçişleri Bakanlığı yetkililerinin cemevi ziyaretleriyle başladı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle hayata geçen karar aylardan beri devam eden bir çalışmanın sonucu.
İçişleri Bakanlığı'nın koordinasyonuyla yurt genelinde birçok cemevinin ziyaret edilerek ihtiyaçlarının belirlenmesiyle başlayan çalışmaların ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ilk defa bir cemevi ziyaretini 8 Ağustos 2022 Pazartesi günü Ankara'da Hüseyin Gazi Cemevi'ni ziyaret ederek gerçekleştirdi.
Bunu, 7 Ekim 2022 Cuma günü İstanbul'da Şahkulu Sultan Dergahı'nı ziyaret izledi.
Kurulacak başkanlık ilk günden polemiğe neden oldu
Ziyaretler sırasında bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından duyurulan Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kurulacağı bilgisi ilk andan itibaren Aleviler arasında da tartışmalara yol açtı.
İtirazların nedenleri arasında en başta başkanlığın kurulması için yapılan düzenlemede cemevlerinin bir ibadethane olarak tanınmaması oldu.
Yine Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlanmasının belli kesimlerin Aleviliği bir inanç olarak değil, kültürel öğe olarak tanımlama çabasıyla özdeşleştiği iddia edildi.
Bir diğer itiraz nedeni ise bu başkanlık ile iktidarın Alevileri kontrol altına almaya ve yönlendirmeye çalıştırdığı iddiası oldu.
Bu itirazlara karşın düzenlemeyi savunanlar, cemevlerinin ibadethane olarak resmen kabul edilmese dahi ihtiyaçlarının giderilmesinin, imar planlarında yer almasının Aleviliğin devlet nezdinde tanınması noktasında önemli bir adım olduğunu, bunun gelecekte yeni kazanımların önünü açacağını söyledi.
Danışma kurulu, dede ve akademisyenlerden oluşacak
İtiraz ve protestoların ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olacak şekilde Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı kurulmasına onay veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi dün Resmi Gazete'de yayınlandı.
Bu kapsamda önümüzde günlerde bir başkan ve 11 üyeden oluşacak Danışma Kurulu oluşturulacak.
Kültür ve Turizm Bakanı gerek gördüğünde toplantılara başkanlık yapabilecek.
Alevilik üzerine ve sorunlarına dair çalışmalar yapacak Danışma Kurulu'ndaki 6 kişi dedelerden, diğerlerinin ise bu mezhep üzerine çalışan akademisyenlerden oluşacak.
Kurul, başkanlığın görev alanına giren konularda araştırma ve çalışmaları bulunanlardan cumhurbaşkanı tarafından 3 yıllığına seçilecek.
Başkanlık konusunda Alevi kamuoyunda konuşulan bazı isimler var. Ancak bu kişiler kimler olduğu dair netlik kazanmadan konuya bir açıklama yapılmak istenmiyor.
Akademisyen kimliği ile bilinen aynı zamanda bürokrasiyi bilen bir ismin başkan seçilmesi konusunda görüş belirtildiği kaydedilmekte.
"İkilik doğururur"
Konu Resmi Gazete'de yayınlanmasına rağmen Alevi kamuoyunda itiraz dinmiş değil.
Alevi Düşünce Ocağı Başkanı Doğan Bermek, yapılan düzenlemenin Aleviler arasında bir ikilik doğuracağı iddiasında.
"Bu maya tutmaz" diyen Bermek, "AKP iktidarda kalırsa ikili baro sistemi gibi bir şey olur. AKP, 2 Nolu Baro kurdurdu. Ancak hiçbir etkileri olmadı. Bu düzenleme de böyle olur. Sadece ikilik yaratır" ifadelerini kullandı.
"Bizim açımızdan yok hükmünde, AKP'ye kim önerdiyse AKP'ye kötülük yaptı"
Alevi Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Celal Fırat ise bugün kendileriyle paralel düşünen sivil toplum kuruluşları (STK) temsilcileriyle bir toplantı yapacaklarını söyledi.
Toplantının adından bir açıklama yapacaklarını ifade eden Fırat, şunları söyledi:
Nazarımızda değeri yok. Yok hükmünde göreceğiz. Alevileri kültürel bir öğeymiş noktasına getirmemek lazım ama AKP bu noktaya getiriyor. Alevi toplumunda bu düzenlemenin karşılığı olmaz ama bazı Alevi kimlikli kişiler bunu kazanım olarak görebilir. AKP bunu seçim propagandası olarak görüyordu, tam tersi karşıtlık yaratır. Kim AKP’ye önerdiyse AKP’ye kötülük yaptı.
"Cemevlerini ibadethane kabul etmeyen hiçbir düzenlemeyi kabul etmeyeceğiz"
Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Genel Başkanı Ercan Geçmez de Aleviliği inanç olarak tarif etmeyen, cemevlerini ibadethane kabul etmeyen hiçbir düzenlemeyi kabul etmeyeceklerini belirtti.
Türkiye gerçekten laik olmadığı için bunların yaşandığını söyleyen Geçmez, "Bu yüzyılda bir topluluğun ibadet yerini tartışmak utanç vericidir. Mesele cemevlerinin elektrik suyu meselesi değil, eşitlik mevzusudur" diye konuştu.
© The Independentturkish
