Sayıştay'ın 2021 yılı denetim raporları hazırlandı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı raporunda, bakanlığa ait birimlere yapılan bağışların yüksek risk altında olduğu vurgulanırken, engelli ve evde bakım desteğine yönelik ödemelerin özel bankalardan promosyon ödemesi almak için kullanıldığı belirtildi. 

Bakanlığa bağlı birimlere yapılan bağışların bir kısmının "taşınır işlem fişi", bir kısmının ise "bağış makbuzu" düzenlenmeden kabul edildiğini, bağışların resmi olarak muhasebe sistemine aktarılmadığını vurgulayan Sayıştay, bağışlara dayanak oluşturacak makbuzların da bulunmadığını tespit etti. 

Kaldırılan kurumun makbuzları kullanıldı

Bakanlığa yapılan bağışlar için düzenlenen bazı bağış makbuzlarının üzerinde sıra numaralarının basılı olmadığı, numaraların bağışı kabul eden personel tarafından doldurulduğu, bazı birimlerde ise kaldırılan "Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na" ait bağış makbuzlarının kullanıldığı da tespitler arasında yer aldı.

Raporaa, bağışların tekil olarak takibine imkân tanıyan bir bilgi sistemi olmadı. Tek kayıt yöntemi olarak bağışı kabul eden personel tarafından, çoğu zaman elle doldurulan bağış makbuzlarının kullanıldı. 

"Bu makbuzlar ise, A4 boyutlarında kâğıda, doldurulması gereken alanların yazıcıdan bastırılmasından ibaret formlardır" ifadelerinin yer aldığı raporda, "Bu makbuzların üzerinde basılı ve sıra takip eden bir numara bulunmamakta, sıra numarası formu düzenleyen personel tarafından elle yazılmaktadır. Bazı birimlerde ise halen mülga Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu'na ait bağış makbuzlarının kullanıldığı görülmüştür" denildi.

"Bağışların takibi ve denetimi açısından riskli"

Rapora göre, bağışların muhasebe kayıtlarına girilmeden kabul edilmesinin ve bağış makbuzlarının matbu sıra numarası takip etmemesinin, söz konusu bağışların takibi ve denetimi açısından yüksek risk taşıyor.

Bakanlık bu konu hakkında, 2022 yılı içinde genelge yayımlandığı ve görevli personele eğitim verildiği cevabını verdi.

Ayrıca, bakanlığın 7 il müdürlüğü ve bu illerde bulunan kuruluşlarının yıl sonu banka hesap ekstreleri inceleyen Sayıştay denetçileri, bankalarda açılan çok sayıda mevduat hesabı bulunduğunu ama bu hesaplarda bulunan bakiyelerin muhasebe kayıtlarıyla uyuşmadığını da tespit etti.

"Engelli ve evde bakım ödemeleri banka promosyonu için kullanıldı, banka parayı günlerce hesaplarda bekleterek hak sahiplerine vermedi"

Bir diğer tespit ise engellilere ve evde bakım desteği görenlere ödenen yardım paralarıyla ilgili. 

Denetim sırasında, bu yardım paraları için özel bankalarda hesap açıldığı ortaya çıktı. 

Tespitlere göre, Kayseri ve Bartın il müdürlükleri tarafından engelli ve evde bakıma destek yardımı ödemelerinin yapılması amacıyla özel bankalardan hesap açıldı ve banka şubeleriyle sözleşmeler imzalandı. Bu sözleşme hükümlerine göre söz konusu banka şubelerine aktarılan engelli evde bakıma destek yardımı ödemelerinin hesaplarda belirli sürelerde bekletilmesi gerekiyordu. Fakat bunun karşılığında bakanlık memurlarına banka tarafından promosyon ödemeleri yapıldı.

Bu kapsamda; Kayseri İl Müdürlüğü'ne 2012 yılından 2021 yılına kadar toplam 1 milyon 788 bin 876 lira, Bartın İl Müdürlüğü'ne ise 2018 yılından 2020 yılına kadar toplam 390 bin lira promosyon ödemesi yapıldı.

Sözleşmelere göre, engelli ve evde bakım ödemelerinin banka hesaplarında, Kayseri'de 2 ya da 3 iş günü, Bartın'da ise 1 ya da 5 iş günü bekletilmesi ve akabinde ilgili hak sahiplerine ödenmesi kararlaştırılmıştı. Ama incelemede, söz konusu ödemelerin sözleşmelerde belirlenen sürelerin dışında sistematik olarak 11 güne varan sürelerde bekletildiği görüldü. 

Bu süreçte, Kayseri İl Müdürlüğü, 2020'de bankanın ödemeleri belirlenen sürelerde aktarmamasından dolayı banka şubesine uyarı yazısı yazsa da gecikmeler devam etti. Bankalara başka bir işlem uygulanmadı.

Sayıştay raporunda, faiz veya kâr payı dışında ayni ya da nakdî başka bir menfaat temin edemeyeceğinin açıkça hüküm altına alındığı vurgulanarak, söz konusu il müdürlüklerinin promosyon ödemesi adı altında bir menfaat elde etmesinin mevzuata aykırı olduğu vurgulandı.