Borsa'da manipülasyon iddiaları, önce sert yükselip ardından çakılan banka hisseleri, devre kesici uygulaması ve önemli ölçüde zararlar eden yatırımcı…

Özellikle Halkbank'ın yüzde 50 oranında düşen hisselerini desteklemek için borsada geri alım yapması "spekülatörler kurtarılmak mı isteniyor" sorusunu beraberinde getirdi. 

Hisselerini zararla elden çıkaran ya da bir umutla tekrar kâr etmeyi bekleyen yatırımcı ise neler olacağını merak ediyor. 

Tuncay Dinç, Borsa İstanbul'un önceki genel müdürlerinden. 

Borsada son yaşananları sorduğumuz Dinç, piyasada her zaman manipülatörlerin olduğuna değinerek, "Onlar önceden daha ufak hisselerle işlem yaparlardı. Son olayda ise devlet bankalarında bizim bilmediğimiz bir elin devreye girdiğini ve hisseleri yukarı doğru çektiğini anlıyoruz" dedi.

Dinç'e göre bu plan, "ekonomiye güven duyulduğu algısını pekiştirmek için kurgulandı" ve "borsaya yatırım çağrısı yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati bu operasyonun reklam yüzü olarak kullanıldı." 

Tuncay Dinç / Fotoğraf: AA

Bu büyük hareketin kaynağı nereden temin edildi?

Sonuçta devlet bankalarının hisselerinin rekor düzeyde yükseldiğini ve birilerinin ciddi paralar kazandığını dile getiren Dinç, "Böyle büyük hareketler yapılırken kaynağın nereden temin edildiği önemlidir. Parmaklar Varlık Fonu'nu işaret ediyor. Ve Varlık Fonu'ndan ya da SPK'dan 'Bizim bu işte bir dahlimiz yok' açıklaması gelmiyor. Ama bu yükseliş ilelebet devam etmeyecekti. Tetikleyicinin ne olduğu çok fark etmez, sonuçta hisseler geriye doğru gelmeye başladı" diye konuştu. 

SPK'nın bu tür olağandışı durumlarda devreye girerek el koyması gerektiğini ama konunun tamamen dışında kaldığını söyleyen Dinç, şöyle devam etti:

"Borsa İstanbul yönetimi ise 13 kez tavan yapmış hisseye hiçbir şekilde müdahale etmedi ve aciz kaldı. Bu acziyette, mevcut zihni ortamın da etkisi var. Borsa İstanbul yönetiminde Cumhurbaşkanlığı kadrosunda çalışan isimler var. Daha önce borsa tecrübesi olamayan, piyasadan anlamayan insanlar, son hamlelerin hareketlerin piyasaya güven nedeniyle kaynaklandığını düşünüyor olabilir. Ama borsanın içinden gelen, piyasayı bilen insanlar burada gariplik olduğunu hareketleri ilk gördüklerinde söyledi." 

"Piyasayı önce bozup sonra düzeltmeye çalışmak bizim gibi ülkelere nasip olur"

Bu operasyonun önceden kurgulandığını savunan Dinç, "Spottan alıp vadeli tarafta açığa satıyorlardı ve insanları spotta almaya doğru yönlendirdiler. Sonunda bu iş patlayınca sistemik bir riskle karşı karşıya kaldık. Çünkü bu defa hisseler düştükçe aracı kurumlardan teminat tamamlama çağrıları yapıldı. Teminat tamamlanmayınca eldeki hisseleri piyasalara satmaya başladılar. Böyle devam etseydi daha ağır sonuçları olabilirdi. Nihayet önceki gece toplantı yapıldı. Takasbank teminat kurallarını değiştirdi, Halkbank hisse geri alım yapmaya başladı. Yatırımcılar bunları olumlu hareketler olarak görebilir ama önce piyasayı önce bozup sonra düzeltmeye çalışmak ancak bizim gibi ülkelere nasip olur" ifadelerini kullandı. 

"Dolarda manipülasyon yapan ekip borsaya girdi"

Daha önce döviz piyasasında manipülasyon yapıldığını kaydeden Dinç, "Önce döviz yükseltildi sonra bir anda dip yaptırıldı. O noktada kimlerin hangi hareketleri yaptığını biz kesinlikle bilemedik. Aynı ekip şimdi borsaya girdi, benzer manipülasyon borsada yapıldı. Bu insanlara 'dur' denmezse gözlerindeki hırs, Türkiye'ye çok daha ağır zararlar verebilir. Kamuda sorumluluk sahibi insanların bütün finansal hareketlerinin denetlenmesi ve kanun değişikliğiyle bu kişilerin yapacakları finansal hareketleri öncesinden şeffaf bir şekilde kamuya açıklaması lazım. ABD'de şeffaflığı gözetmeyen kamu yöneticileri istifa etmek zorunda kaldı. Dünyanın her yerinde böyle şeyler oluyor ama istifa mekanizması devreye giriyor" değerlendirmesinde bulundu.

Nureddin Nebati

"Nebati 'borsa haramdır' diyordu, şimdi insanları borsaya teşvik ediyor"

Eski genel müdür Tuncay Dinç, sözlerini şöyle tamamladı: 

"Sayın Nebati'nin bakan olmadan önce değişik ortamlarda 'borsa haramdır' dediğini şahsen biliyorum. Onu konuşup bakan olduktan sonra insanları borsaya teşvik etmesi de bir tezat teşkil etti. Piyasada güven ve şeffaflık ortadan kalkarsa her şeyle karşılaşabilirsiniz. Bu konulara müdahale etmesi gereken kurumlar sessiz kalıyorsa, yarın başka şeylerle de karşılaşabiliriz. Borsa gibi bir yerde güven ve şeffaflığı bu kadar öldürdüğünüzde ve bu devlet gücünü kullananlar tarafından yapıldığında insanlardan yatırım yapmalarını bekleyemezsiniz. Kimin hangi hisseyi sattığı, neyi aldığı bilgisi normal vatandaşta yoktur. Ama bu kişilerin eğer buralara erişimleri varsa bu daha da kötü."