Son dönemlerde Türkiye'nin 2011 yılından beri Suriye'de izlediği politikada değişime gideceğine dair işaretler veren gelişmeler yaşanıyor.
İç savaşın başladığı ilk yıllarda rejim değişikliği için ısrar eden Türkiye, son dönemlerde bu politikadan vazgeçmiş ama Esad yönetimiyle de diyalogdan kaçınmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından dün yapılan yeni açıklama liderler düzeyinde olmasa bile devletler bazında ilişkinin yeniden sıklaştığı yorumlarına yol açtı.
Ukrayna dönüşünde Suriye konusunda "Devletler arasında hiçbir zaman siyasi diyalog veya diplomasi kesip atılamaz" diyen Erdoğan, "Bizim Esed'i yenmek, yenmemek gibi bir derdimiz yok ki" dedi.
Peki bu açıklamalar Suriye'de nasıl yankılandı?
Soruyu Esad yönetiminin kontrolündeki bölgelerde yaşayan gazeteciye Sarkis Kassarjian ile Somer Sultan cevapladı.
"Suriye'nin başarısı olarak gören de oyun olarak niteleyen de var"
Esad'ın da memleketi Lazkiye'de yaşayan Sultan'a göre, öncelikle Erdoğan'ın çıkışı konusunda Suriye'de iki farklı bakış açısı mevcut. Bunun ortak noktasını da Erdoğan'ın Suriye ile yakınlaşmaya zorlandığı ve kendiliğinden gelişen bir durum olmadığını oluşturuyor.
Birinci bakış açısında olanların Erdoğan'ın tavır değiştirmesinin Suriye'nin başarısından kaynaklandığını öne sürdüklerini ifade eden Sultan, ikinci bakış açısına sahip olanların daha yakın zamana kadar Türk ordusunun Suriye'nin kuzeyine yeni bir operasyon planladığını hatırlatarak Erdoğan'ın şu anki çıkışının bu operasyonu örtmek amacıyla bir oyun olabileceğini iddia ettiğini kaydetti.
Suriye'nin yarı resmi gazetesi olan El Vatan'da geçen günlerde bu konuda geniş analizler çıktığını anımsatan Sultan, "Analizlerde Türkiye'nin içinde olduğu ekonomik sıkıntılardan dolayı Rusya ve İran ile yaptığı anlaşmalara ve Körfez'deki Arap ülkeleriyle yaptığı ticareti geliştirmek için Suriye'yi transit ülke olarak kullanmak istediğine dikkat çekildi" dedi.
"Dışişlerinde istekliler var ama Suriye ordusunda Türkiye ile yakınlaşmaya taraftar yok"
Geçen günlerde Kobani olarak da bilinen Ayn el-Arab'a bağlı Çarıklı köyünde bir Suriye mevziisinin Türk Silahlı Kuvvetleri'nce (TSK) vurulması sonucu 4 Suriye askerinin ölmesinin ardından Suriye ordusunca bir açıklama yapıldığını aktaran Sultan, "Dışişleri Bakanlığı'nda Türkiye yakınlaşma taraftarları olabilir ama ordu içerisinde bu konuda taraftar hemen hemen yok gibi" ifadelerini kullandı.
"Sahaya baktığımızda yumuşama görmüyoruz"
Türki Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdat ile Ekim 2021'de bir uluslararası toplantıda ayak üstü gerçekleşen görüşmesine değinen Sultan, şöyle konuştu:
10 ay sonra açıklamasını Suriye'de Erdoğan iktidarının kamuoyunda puan toplamak ve süreci geçiştirmek için yaptığına inananlar var. Çünkü biz burada sahaya baktığımızda yumuşama olduğuna dair bir belirti şimdilik görmüyoruz. Şayet perde arkasında görüşülen başka şeyler yoksa bir süre sonra bu havanın da dağılacağını yeniden eski sert söylemlere dönüleceğini düşünüyorum.
"Erdoğan'dan gelen açıklama sürpriz değildi"
Şam'da yaşayan gazeteci Sarkis Kassargian ise Sultan'ın aksine öncelikle Erdoğan'ın açıklamasının beklenen bir beyanat olmadığı görüşünde.
Son zamanlarda Türkiye'den yumuşama işaretleri geldiğini belirten Kassargian, "Suriye konusu Türkiye'nin gündemine oturmuştu. Bundan dolayı Erdoğan'dan gelen açıklama sürpriz değildi" yorumunu yaptı.
"Türkiye, Astana'da Esad'ı devirmek fikrinden vazgeçmişti"
Erdoğan'dan gelen mesajlara karşı Suriye'den henüz sıcak bir açıklama gelmediğine dikkati çeken Kassargian, "Şimdilik somut bir şey söylemek zor. Erdoğan'ın, 'Esad'ı devirmek gibi derdimiz yok' demesi de aslında yeni bir açıklama olarak yorumlanmıyor. Çünkü Türkiye, Astana anlaşması ile zaten bu hedefinden vazgeçtiğini kabullenmişti" iddiasında bulundu.
Ülke kamuoylarında liderlere karşılıklı olarak liderlere yönelik bir güvensizlik olduğunu vurgulayan Kassargian, "Ancak bir taraftan da zaten yapabilecek bir şeyi olsa yapılırdı. Erdoğan'ın 'elinde bir şey kalmadığından bu noktaya geldi' yorumları yapılıyor. Sonrasında daha kötü durumun olmayacağı düşünülüyor" dedi.
"Liderlerin görüşmesi zor, kısa vadede Dışişleri bakanları görüşmesi de beklenmiyor"
Suriye'nin "olmazsa olmaz" taleplerinin Türkiye'nin askeri güçlerini bulunduğu yerlerden çekmesi ve silahlı gruplara desteği bırakması olduğunu ileri süren Kassargian, Suriye kamuoyunda bir Erdoğan ve Esad görüşmesinin beklenmediğini kaydetti
Suriyeli gazeteci Kassargian, şunları söyledi:
Dışişleri bakanları düzeyinde görüşme olabilir ama o da yakın süreçte beklenmiyor. Önce Türkiye'nin Suriye'nin talepleri doğrultusunda adımlar atması bekleniyor. Onun öncesinde Türkiye'deki seçim öncesi Erdoğan'a böyle bir fotoğraf vermek istemeyecektir. Siyasi konular konuşulmayacaksa teknik konuları zaten istihbarat birimleri konuşuyor.
Vatandaş olan ÖSO komutanları Türkiye'de kalacak
Sarkis Kassargian, çözüm halinde Suriye Milli Ordusu (SMO) mensuplarından Türkiye vatandaşı olan komutanların Türkiye'de kalmasının beklendiğini belirterek, "Daha alt düzeyde olanlar diğer bölgelerde olduğu gibi aflarla silah bırakıp sivil hayata dönecek. Cihatçılar ya tasfiye edilecek ya da başka yerlere giderek faaliyetlerini orada sürdürecek” diyerek sözlerini tamamladı.
© The Independentturkish
