2022 YKS tercih işlemleri 27 Temmuz 2022 tarihinde başladı. Adaylar, 27 Temmuz-5 Ağustos tarihleri arasında tercih yapabilecekler.
Dolayısıyla herkesin "geleceğin meslekleri"ni konuştuğu, üniversite tercih günleri takvimlerinin oluştuğu, tercih uzmanlarının yoğun olduğu bir dönemdeyiz.
Tercih sürecine etkisi olacak şekilde Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, de Türkiye'de en kolay iş bulan 10 meslek grubunu yüzdeleriyle sıraladı.
İşte Türkiye'de en çok aranan ve en kolay iş bulan meslekler...
1. Tıp
Birinci sırada tıp fakültesi mezunları yer alıyor. Tıp fakültesi mezunlarının kamuda iş bulma oranı yüzde 100. Mezuniyet sonrası 6 aylık dönemde iş bulma olasılıkları ise yüzde 91.5.
2. Eczacılık
İkinci sırada ise eczacılık mezunları yer alıyor. Mezuniyet sonrası iş bulma olasılığı 67.9, mezun olmadan iş bulma oranı ise yüzde 3.3. Eczacılık bitirip kamuda iş bulmak ise oldukça zor.
3. Odyoloji
İşitme ve denge üzerine uzmanlaşılan bu bölümde ilk altı ayda iş bulabilme oranı yüzde 67.1.
4. Fizyoterapi
Bu bölümden mezun olanların ilk altı ayda iş bulma oranı yüzde 57.8. Öğrencilikte ise yüzde 5 dolayında iş bulma ihtimali bulunuyor.
5. Hemşirelik
Mezunların ilk altı ayda yüzde 56.8 oranla iş bulabildiğini söyleyebiliriz. Hemşirelikte kamuda iş bulma olasılığı yüzde 50.
6. Pilotaj
Havacılığın gelişmesiyle pilotluk aranan mesleklerden biri haline geldi. Yüzde 56.5 oranıyla pilotaj mezunları altıncı sırada bulunuyor. Öğrenciyken iş bulanların oranı ise yüzde 4.
7. Psikolojik danışmanlık
Son yılların gözde bölümünün ilk altı aylık sürede iş bulabilme oranı ise yüzde 55.9.
8. Öğretmenlik
Öğretmenlik mesleği genel başlık altında toplanmış, bölüm ayrımı yapılmamış. Mezunların altı ayda iş bulma oranı yüzde 55.6, bir yılda iş bulma oranı ise yüzde 11.4. Kamuda çalışma oranları yüzde 70 dolayında.
9. İnşaat Mühendisliği
Yeni mezun bir mühendisin altı ayda iş bulma olasılığı yüzde 55.2, öğrencilikte iş bulma oranı ise yaklaşık yüzde 8.6.
10. Sağlık Hizmetleri
Bölüm mezunlarının altı aylık sürede iş bulma oranı yüzde 54, bir yıllık sürede iş bulma oranları yüzde 15.7, okurken iş bulma oranları ise yüzde 11.6.
Bu liste nasıl oluşturuldu?
Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınan istihdam verileri analiz bilgileri ve Yükseköğretim Kurumu'ndan alınan mezun bilgileri analiz ederek bu listeyi oluşturdu.
Dijital istihdam portföyü büyüyor
Listede teknoloji çağına uygun mesleklerden ziyade sağlık alanına yoğunlaşmış meslekleri görüyoruz.
Oysa sahadan aldığımız bilgiler ve güvendiğimiz araştırmalar bize yazılım, veri, yapay zekâ, siber güvenlik, dijital oyun tasarımı, e-ticaret, bulut bilişim, makine öğrenme gibi alanlarda işgücüne ihtiyaç olduğunu ortaya koyuyor.
Üniversitelerin teknolojik gelişmelere uygun meslek dallarına yönelik programlara ağırlık vermesi gerekiyor.
Yukarıda sıraladığım işlerin listede yer alması, üniversitelerin teknolojik gelişmelere uygun meslek dallarına yönelik mezun ve istihdam sayıları arttıkça mümkün olacak görünüyor.
Çünkü istihdam evriliyorken, dijital istihdam portföyü büyüyorken bu işlerin listede yer almaması olanaksız.
Üniversitelerin yapay zekâ mühendisliği, yazılım geliştirme teknolojisi, hibrid ve elektrikli taşıtlar gibi lisans ve ön lisans programları var.
Bu yıl tercihlerde bilgisayar ve yazılım öne çıkıyor. Kaldı ki bu alanlardaki mezun sayılarının artması Türkiye'nin dünyanın ürettiği teknolojiyi takip eden, hayata geçiren değil, teknoloji üreten hale gelmesi için de önem kazanıyor.
İstihdam problemleri nelerdir ele almak gerekiyor
Ayrıca, istihdam edilebilirlik açısından araştırma yapacakların listeyi incelemesini yararlı buluyorum.
Çünkü tercih yapacaklar artık iş bulma garantisini, iş bulma süresini, kamuda işe yerleşme oranını, eğitim maliyetini, eğitim maliyetinin ne kadar sürede geri döneceğini, atanma ve burs durumunu hesaba katıyor.
Ayrıca farklı alanlardan mezunlar neden istihdam edilemiyor ya da daha az istihdam ediliyor, istihdamın önündeki problemler neler ele almamız gerekiyor.
Mezuniyetten sonra becerilerin sürekli olarak geliştirilmesi esastır
Günümüzün iş dünyasında iyi bir işe sahip olmak ve bunu sürdürmek ayrıcalıklı bir hâle geldi.
Yenilikçi olan, çabuk öğrenen, becerilerini geliştiren, kendini donanımlı hâle getirenler profesyonel yaşamlarında ve kariyerlerinde bütün hedeflerine daha kolay ulaşıyor.
İster yeni mezun ister profesyonel olsun hiç fark etmez, artık beceriler, deneyimler, yetenekler çok önemli.
Doğru yetenek, doğru geleceği getiriyor. Eğitim sistemimiz birçok ülkede olduğu gibi beceriye değil bilgiye dayanıyor.
Eğitilebilen ancak yetenekli olmayan bir işgücünü ortaya çıkarıyoruz. Bu nedenle yeni mezunların işe ya da sanayiye hazır olmadıkları gibi bir tabloyla karşılaşıyoruz.
Çünkü eğitim kurumları becerilere yönelik sürekli talebi karşılayamıyor. Öğrenciler okuldan temel konular hakkında bilgi sahibi olarak ayrılıyor ancak kendilerini bekleyen fırsatları karşılamaya hazırlar mı, sorusu çoğu zaman yanıtsız kalıyor.
Çalışma dünyası hızla değişiyor ve uyum sağlamaya istekli olmayanlar için ne yazık ki yer yok. Bu yüzden asıl soru kendimizi yeterince hazırlayıp hazırlayamayacağımız.
Kariyer yolculuğuna nasıl hazırlanacağız?
Gençlerin geleceğin meslekleri listeleriyle sonucu olmayan bir şeyin içine çekilmemesine dikkat etmemiz gerekiyor.
Harvard Üniversitesi Eğitim Enstitüsü'nden Profesör Chris Dede diyor ki:
Şu anda, çabalarımızın yaklaşık yüzde 95'ini insanları sanki tek kariyerleri olacakmış gibi ilk işlerine hazırlamak için harcıyoruz. Bunun yerine, bazıları henüz olmayan, ömür boyu sürecek bir kariyer dizisine hazırlanmamız gerekiyor. Çok çalkantılı bir yarım yüzyıla giriyoruz, insanların bir kariyer yerine 5-7 kariyeri olacak ve bunlardan bazıları şu anda mevcut değil. Asıl soru 'hangi kariyer?' değil, asıl soru 'hangisi önce?'
Ebeveynlerin çoğu kariyerleri boyunca istikrarlı işlere sahipti. Oysa tek diploma, tek kariyer dönemi sona eriyor. Hızla değişen dünyada hepimiz kendimizi defalarca yeniden icat etmek zorunda kalacağız.
Hepimiz bugün kim olduğumuzu bırakıp çevremizdeki işler değiştikçe kendimizi yeniden yaratma yeteneğine sahip olmalıyız. Hepimiz işin geleceğiyle uğraşmak zorundayız.
Tercih yapacaklar "geleceğin meslekleri" listeleriyle istemediği, devamını getiremeyeceği bir alana yönelip pişmanlık yaşamasın.
Eğitim hayatını tamamladıktan sonra iş hayatına katılacaklar severek/isteyerek yapacakları mesleklere hazırlansın.
Keşfedilecek, potansiyel ilgi alanlarını analiz etsin. Ne yapmaktan hoşlandığını düşünsün ve kendine nedenini sorsun.
Kendisini harekete geçiren unsurların farkına varsın, "yeteneklerim ne, ne yapmak ve nereye varmak istiyorum" sorusuna vereceği yanıtları izlesin ki bu adımlar tercih aşamasında yardımcı olsun…
Kısacası öz farkındalığın önemini anlasın…
Meslek/iş alanı seçimi, tüm kariyer hayatını etkileyen bir unsurdur. Bu kararı çocuğu için yaşam direksiyonun başına geçmiş anne babanın vermemesi, gelir ve kolay iş bulma endişesiyle çocuğunun tercihleri üzerinde baskı oluşturmaması, kulaktan dolma bilgilere itibar etmemesi, okulun popülerliğine göre değil çocuğun kişilik, yetenek envanterlerine göre, tercih uzmanlarından destek alarak bilinçli şekilde karar vermesi gerekiyor.
Bilinçsizce tercihler yapılması gibi nedenler kariyer planına olumsuz etki ediyor. Önemli olan gençlerin ne yapmak istediği ve nasıl mutlu olacağı…
Kaldı ki üniversiteden iyi bir dereceyle mezun olmak işte başarılı olunacağını garanti etmeyeceği gibi tanınmış bir üniversiteden alınan bir derece ya da diploma da yeni mezunu işe uygun hale getirmiyor.
Üniversitenin iyi olmasından ziyade kişinin kendini ne kadar donattığı daha önemli hale geliyor.
Kişisel değerini ve kişisel kimliğini kartvizitindeki bir başlıkla tanımlamak isteyenlerin hayal kırıklığına uğrayacakları görülüyor.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
