"İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulanmasına İlişkin Karar"da değişikliğe gidildi.
İlave gümrük vergisi alınacak ürünleri gösteren listeye elektrikli otomobiller de eklendi.
Böylelikle yüzde 10 olan ilave gümrük vergisi, bazı ithal araçlarda yüzde 20'ye yükseltildi.
İki hafta sonra yürürlüğe girecek karar, Avrupa ya da ABD üretimi araçları kapsamadı ancak Çin ve Japonya'dan getirilecek elektrikli otomobiller bu durumdan etkilenecek.
Türkiye'de yılın ilk 6 ayında 2 bin 263 elektrikli otomobil satıldı
Mevcut duruma bakıldığında Türkiye'deki elektrikli otomobil satışları son aylarda yükseliş gösterse de hâlâ çok düşük seviyede seyrediyor.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre ülkedeki elektrikli otomobil satışları, bu yılın ilk yarısında 2021'in aynı dönemine göre yüzde 154 artışla 2 bin 263'e, hibrit otomobil satışları ise yüzde 4,6'lık artışla 27 bin 582'ye ulaştı.
Avrupa'da yılın ilk çeyreğinde 224 bin 145 elektrikli otomobil satıldı
Avrupa ülkelerindeki elektrikli otomobil satışları ise Türkiye'ye kıyasla çok daha yüksek.
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerine göre geçen yılın aynı dönemine göre, elektrikli otomobil satışları yüzde 53,4 artarak 224 bin 145'e çıktı. Hibrit satışları yüzde 5,3 yükselerek 563 bin 30, diğer alternatif yakıtlı araç satışları ise yüzde 48,6 artışla 67 bin 717 adeti buldu.
Avrupa Birliği'nde (AB) bu yılın ilk çeyreğinde elektrikli otomobillerin pazardaki toplam payı yüzde 10'a, elektrikli ve çeşitli hibrit otomobillerinki ise yüzde 44'e yükseldi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Bu karar TOGG'a yarayacak"
Bazı elektrikli otomobillere ek gümrük vergisi konulmasını yorumlayan Cardata Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın'a göre bu karar, Türkiye'nin 2023'te satışa sunmayı planladığı ilk yerli elektrikli otomobili Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu'na (TOGG) yarayacak.
Mevcut koşullara bakıldığında Türkiye'de yüzde 100 elektrikli (hibrit olmayan) araç pazar payının yüzde 0,81 gibi "çok düşük" seyrettiğini söyleyen Yalçın, ülkede yalnızca 40 civarında elektrikli otomobil modeli bulunduğunu aktardı.
Avrupa'da ise elektrikli araç satış oranının çok daha yüksek olduğunu vurgulayan Yalçın, orada gerekli altyapının hazır bulunduğunu ve model tipinin çok çeşitli olduğunu da sözlerine ekledi.
"Türkiye'de altyapı ve model çeşitliliği yeterli değil, uzun yol gitmek çok sıkıntılı"
Türkiye'de kullanılan araçların fosil yakıt ağırlıklı (benzinli ve dizel) olduğunu ve bu durumun birkaç yıl daha bu şekilde seyretmesinin beklendiğini dile getiren Hüsamettin Yalçın'a göre elektrikli araçların pazar payının artışı için yolumuz var.
Türkiye'de hem elektrikli araç şarj istasyonları altyapısında hem de bataryadaki iyileştirmelerin yeterli olmadığını, ayrıca otomobil çeşitliliğinin de düşük olduğunu ifade eden Yalçın'a göre Türkiye'de şu an için elektrikli otomobille özellikle uzun yol yapmak sıkıntılı bir durum.
"Özellikle Çin'den getirilen araçlar TOGG'a rakip görülerek ek vergiyle fiyatları yükseltilmeye çalışıldı"
Avrupa'dan ithal edilen elektrikli otomobil fiyatlarının TOGG'un planlanan satış fiyatından çok daha yüksek olduğu gerekçesiyle yerli üretime rakip görülmediğini belirten Yalçın, "Özellikle Çin'den getirilen araçlar TOGG'a rakip görülerek ek vergiyle fiyatları yükseltilmeye çalışıldı" şeklinde konuştu.
Türkiye'de satılan yüzde 100 elektrikli araçların ortalama fiyatının 2 milyon 400 bin lira olduğunu ifade eden Yalçın, mevcut kararın TOGG'a yaramasının yanı sıra kullanıcıyı korumaya yönelik olduğunu savundu.
"Karar zaten yerli üretim olacağı için TOGG'a yarayacaktır" diyen Hüsamettin Yalçın, ekledi:
"Diğer taraftan, 'Çin ve Japonya gibi ülkelerden Türkiye'ye elektrikli araç getirip, buradaki tüketiciyi mağdur etmesinler' görüşü de etkili. Batarya, yaşam süresi, güvenlik gibi konularda Çin'in elektrikli araçları yeterli görülmeyebiliyor. İlave gümrük vergisi Uzakdoğu ve Amerika için geçerli, Avrupa dahil değil."
"Otomotiv sektörü döviz-faiz-enflasyon üçgeninde sıkışıp kaldı"
Otomotiv satışlarındaki genel durumu da sorduğumuz Hüsamettin Yalçın, ilk 6 ayda toplamda 360 bin (aylık ortalama 60 bin) sıfır kilometre binek ve hafif ticari araç satıldığını belirtti.
Bu sayı geçmiş yıllara göre düşük görünse de mevcut ekonomik koşullar ve özellikle döviz kurunun yüksekliği göz önünde bulundurulduğunda verilerin kötü olmadığı görüşünü savunan Yalçın, pek çok iş kolu gibi otomotiv sektörünün de döviz-faiz-enflasyon üçgeninde sıkışıp kaldığını dile getirdi.
Yalçın, ekonomide iyileşme olmadığı sürece sıfır araç fiyatlarının yükselmeye devam edeceğini vurgulayarak, "Pandemiyle birlikte çip krizi de olumsuz etki etti. Döviz ve enflasyon artmaya devam ederse, ÖTV indirimi olsa bile çok etki etmeyecek" yorumunu yaptı.
"Kısa vadede ÖTV indirimi olmaz, olsa da döviz arttıkça fiyatlar yine yükselir"
Kısa vadede Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi olmayacağını düşündüğünü aktaran Hüsamettin Yalçın, vergi indirimi gelip fiyatlar bir nebze düşse bile döviz arttıkça yine yükseliş trendinin görüleceğini dile getirdi.
Sıfır araç fiyatlarının düşmesini beklemeyen Yalçın, bunlar düşmeyince ikinci elde de fiyatların inmeyeceğini savundu.
"TOGG'u tekel haline getirme planı"
Cumhuriyet Gazetesi Ekonomi Müdürü Bora Erdin ise bazı ithal elektrikli otomobillere yönelik ek vergi kararına tepkili.
Bu kararın TOGG'u avantajlı hale getirse de özellikle Çin'den getirilecek pek çok markanın önünü kesip yerli alıcıları daha da zorlayacağını savunan Erdin, şu eleştiride bulundu:
"Dünyanın regüle ettiği, desteklediği elektrikli otomobili Türkiye cezalandırıyor. Amaç, TOGG'un ucuz fiyatlı, elektrikli olası rakiplerinin önüne set çekerek TOGG'u tekel haline getirmek. TOGG'un maliyetini düşüremedikleri için ithal araçlarınkini artıyorlar. Avrupa marka araçlar zaten yüksek fiyatlı. Bu nedenle TOGG'a rakip görülmüyor. Rakipler Japonya ve Çin'de olduğundan ek vergiye Avrupa değil, bu ülkeler dahil edildi.
Pandemi, çip krizi derken çeşitli sorunlar yaşayan firmalar, daha burada piyasaya araçlarını sokmadan, showroom bile açmadan gümrük maliyeti artışıyla karşı karşıya kaldı. Bu durum özellikle Çin markalarını zorlayacak. Örneğin bire bir TOGG'un rakibi olan bir Çin markası var. Farklı farklı modelleriyle Avrupa pazarında yer alan pek çok markanın Türkiye'deki maliyetleri yükselecek."
"Türkiye donanımsız, kötü otomobil cenneti haline gelecek"
İthal araçlarda yüksek vergi yüzünden fiyatların katlanmasıyla, pek çok yabancı markanın bir süredir Türkiye için düşük donanımlı, dolayısıyla fiyatı daha ulaşılabilir araçlar ürettiğine değinen Bora Erdin'e göre, elektrikli araçlarda da benzer bir durum yaşanacak.
TOGG'la rekabet edecek pek çok markanın, pazar payını artırmak ve hatta ele geçirmek için maliyetlerini kısabileceğini dile getiren Erdin, "Özellikle Çinli firmalar, daha düşük donanımlı -örneğin kol dayama yeri ya da ekranı olmayan- düşük fiyatlı elektrikli otomobil getirecektir. Vergi yüksekliği nedeniyle Türkiye'de düşük donanıma çok yüksek fiyat ödüyoruz! Türkiye donanımsız, kötü otomobil cenneti haline gelecek. Donanımsız, nispeten kötü araçlara bir Avrupalının bindiği fiyattan çok daha yüksek fiyata bineceğiz" diye konuştu.
"60 bin dolarlık otomobil, 5 milyon TL'ye yükselecek"
Vergi dilimlerinin de etkisiyle vergi yansıtılmamış fiyatı 60 bin dolarlık bir elektrikli otomobilin 5 milyon TL'den satılacağını ifade eden Erdin, Türkiye'ye yönelik, düşük donanıma yönelim olacak.
Türkiye'de henüz yeterli sayı ve konumda araç şarj istasyonları bulunmadığı gerekçesiyle kullanım sıkıntısı yaşanabileceğine de dikkati çeken Erdin, artan maliyete de dikkati çekti.
Erdin, şunları kaydetti:
"Döviz kurundan sonra bir de bu vergiyle elektrikli araç hayal oldu. Elektrikli otomobillerde Tesla fiyat belirleyici oluyor. Örneğin Model 3 Tesla, Çin'den getiriliyor ve 2 milyon 800 bin TL'ye satılıyor. Ek gümrük vergisi ve doların artışı gibi ekstra maliyetlerle Çin'den getirilen en ucuz Tesla modeli, 4 milyon TL'yi aşacak. Zaten Türkiye'de şarj istasyonları, benzin istasyonlarının çok dışında bir yerde, zor noktalarda. Elektrik zamları da olumsuz etkiliyor. Şu an için 350-400 kilometre, 600 liraya doluyor. Zamlarla seneye belki de bin 200 liraya dolacak."
"Dünya benzinden vazgeçerken, Türkiye'de elektrikli araç alımı zorlaştırılıyor"
Son olarak karbon salımını azaltmak amacıyla dünya genelinde elektrikli otomobile yönelim varken, Türkiye'de uygun fiyatlı elektrikli araç almanın güçleşmesine tepki gösteren Bora Erdin, "Dünya benzinden vazgeçerken, Türkiye'de elektrikli araç alımı zorlaştırılıyor" eleştirisinde bulundu.
© The Independentturkish
