Türkiye'de birinci gündem maddesi ekonomi. Tabiri caizse vatandaşlar ekonomiyle yatar, ekonomiyle kalkar oldu.
Çünkü birçok ekonomik gösterge alarm veriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre haziran enflasyonu yüzde 78,62 seviyesine yükseldi.
Türkiye, enflasyonda G20 ve Avrupa ülkeleri arasından birinci, dünya genelinde ise altıncı sırada.
Yüksek enflasyon nedeniyle alım gücü her geçen gün daha da zayıflıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
TL değer kaybetmeye devam ediyor
Döviz kuruysa aldı başını gitti. Geçen senenin sonunda dolar 18, euro 20 ve sterlin 22 Türk Lirası'nı buldu.
Kuru frenlemek için "kur korumalı TL mevduat" hesabı devreye sokuldu, ancak bundan da sonuç alınmadı.
Bugün itibariyle dolar 17,50'yi, euro ise 17,77'yi geçmiş durumda ve TL diğer para birimleri karşısında değer kaybetmeye devam ediyor.
TL değer kaybettikçe de başta enerji olmak üzere birçok ürünün maliyeti de artıyor.
"Kim olduğunu sormayın"
Bu durum daha ne kadar devam eder bilinmez ama 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın Başdanışmanı Can Pulak'ın kaleme aldığı "Bir Tuhaf Bayram" başlıklı yazısında "Değerli bir dostum birkaç güne kadar 55 milyar doların hazineye gireceğini fısıldadı kulağıma" iddiası gündemin baş sıralarına yerleşti.
Kaleme aldığı yazıda "Bunca olumsuz haberden sonra, bir de piyasaları geçici olarak rahatlatacak bir haber vereyim sizlere" diyen Pulak, devamında şu ifadelere yer verdi:
Sabah yürüyüşü yaptığım çok önemli ve değerli bir dostum, birkaç güne kadar 55 milyar doların hazineye gireceğini fısıldadı kulağıma.
Kim olduğunu sormayın, çok yetkili ve de önemli bir dostum. Bu paranın 20 milyarı Suudi'lerden, 15 milyarı Katar'dan, 10 milyarı Birleşik Arap Emirliğinden (Dubai), 10 milyarı da Rusya'dan geliyormuş.
Haydi hayırlısı, karşılığında ne vereceğiz, yine neyimizi satacağız bilemiyorum. Ama para geliyor işte…
"Yeni bir dedikodu balonu"
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın eski Başkan Yardımcısı ve Borsa İstanbul'un eski Başkanı Prof. Dr. İbrahim Turhan, iddiayı piyasayı yönlendirmeye yönelik yeni bir dedikodu balonu olarak niteledi.
Şimdiye kadar defalarca benzeri iddialara tanık olduklarını kaydeden Prof. Dr. Turhan, "55 milyar dolar gelecekmiş… Şimdiye kadar defalarca benzerine tanık olduğumuz piyasa yönlendirmeye yönelik yeni bir dedikodu balonu muhtemelen. Öte yandan 55 milyar dolarlık iki gerçek var. 1) Yılın başından beri satılan rezerv miktarı. 2) Swaplar sonrası net eksi rezerv düzeyi" paylaşımında bulundu.
55 milyar dolar gelecekmiş…
— Ibrahim M. Turhan (@ibrahimmturhan2) July 16, 2022
Şimdiye kadar defalarca benzerine tanık olduğumuz piyasa yönlendirmeye yönelik yeni bir dedikodu balonu muhtemelen.
Öte yandan 55 milyar dolarlık iki gerçek var.
1) Yılın başından beri satılan rezerv miktarı.
2) Swaplar sonrası net eksi rezerv düzeyi.
Peki, sözkonusu paranın gelmesi mümkün mü? Gelirse döviz düşer mi?
Ekonomistler, konuyu Independent Türkçe'ye değerlendirdi.
"Gerçekleşmesi imkansız"
Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, sözkonusu iddianın gerçekleşmesinin imkansız olduğu görüşünde.
Yaptırımlar nedeniyle Rusya'nın para transfer etme yetkisinin olmadığını hatırlatan Babuşcu, "Diğer ülkelerden de sözü edilen miktarlarda para geleceğini düşünmüyorum" dedi.
En fazla 15-20 milyar dolarlık bir swap anlaşmasının olabileceğine değinen Prof. Dr. Babuşcu, "Bu da çare olmayacağı gibi bir rahatlama da olmaz. Çünkü 15-20 milyar dolarlık swap anlaşması Türkiye'nin şu anki döviz ihtiyacı için çok küçük bir rakam. Bu rakamın da döviz kurlarını değiştireceğine ihtimal vermiyorum" diye konuştu.
"Çok gereksiz bir dedikodu"
Ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir de Babuçcu ile benzer görüşte.
İddiayı "dedikodu" olarak niteleyen Doç. Dr. Demir, "Bu tür dedikodulara itibar edilmemeli ve üzerinde tartışılmamalı. Elbette ülkeye para girişi olursa döviz bir miktar düşer ama para gelmez" dedi.
Ortada henüz bir anlaşma ve sözleşmenin olmadığına dikkati çeken Demir, "Bu Ahmet veya Mehmet'e verilen borç gibi bir şey değil ki... İki ülke arasındaki borç ilişkisinden söz ediliyor ve bunun bir prosedürü var. ‘Arkadaşım söyledi, para gelecek' de ne demek? Aslında bunun üzerine yorum bile yapılmaz, çünkü çok gereksiz bir dedikodu" değerlendirmesinde bulundu.
Sözkonusu iddiaların ülke ekonomisine zarar bile verebileceğini belirten Demir, "Birçok şeyi eleştiriyoruz ama sonuçta bir devlet ciddiyeti var. Gerçekse para gelsin de ondan sonra bakalım. Böyle bir şey olabilir mi? Dolayısıyla ‘arkadaşım söyledi' dedikodusuyla hiçbir hesap yapılmaz. Ayrıca bunlar kalıcı işler değil, çünkü borçlanıyorsunuz. Yarın öbür gün ödemeniz gerektiğinde ise döviz tekrar yukarı gidecek" ifadelerine yer verdi.
"Neden her söylenene itibar ediliyor"
Ekonomist Mustafa Sönmez de iddianın gerçekleşmesinin imkansız olduğunu düşünenlerden.
İddianın ciddiye alınmaması gerektiğini dile getiren Sönmez, "Neden bu insanların lafına itibar ediliyor? ‘Sabah yürüyüşü yapılıyormuş da birisi gelmiş kulağına fısıldamış. Böyle bir şey olamaz" yorumunda bulundu.
Türkiye'nin şu anda en riskli ülke durumunda olduğunu kaydeden Sönmez, "Bu para nereden geliyor, nasıl geliyor, kim kime niye para veriyor? Politik nedenlerle bile olsa kimse parasını sokağa atmaz. Böyle bir şey ciddiye alınsaydı zaten şu an dolar düşüş halinde olurdu, görüyoruz ki hâlâ yükseliyor" şeklinde konuştu.
"Takı takar gibi herkes Türkiye'ye para mı takacak?"
55 milyar doların gelmesi durumunda dövizin bir miktar düşeceğini ancak o kadar paranın gelmeyeceğini kaydeden Sönmez, şunları söyledi:
Birinden 10, bir diğerinden 15, başka birinden de 20 filan gelecek deniliyor. Niye gelsin? Takı takar gibi herkes Türkiye'ye para mı takacak?
Herkes parasının değerini, kıymetini bilir ve sokağa parasını atmaz. Hesap kitap belli, Türkiye'nin durumu ve riskleri belli. Peki para neyin karşılığı gelecek?
Kimse parasını vermediği gibi bir sentinin bile hesabını yapar. Bu deli saçması bir şeydir. Dediğim gibi inandırıcı olsaydı dolar yükselmez, düşerdi.
© The Independentturkish
