Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Habertürk'te gazeteci Kübra Par'ın sorduğu, "Toplu taşımaya zam yapılıyor çok yanlış bir şey dediniz. Peki siz hızlı tren hatlarında Marmaray'da ne kadar zam yaptınız" sorusuna şu yanıtı verdi:

"Bir defa toplu taşımanın ne demek olduğunu öğrensinler. Hızlı tren kesinlikle toplu taşıma değildir. Yapılan hızlı tren ücretlerine baksalar, tarifelere baksalar Ankara- İstanbul arası otobüs 350 TL, bundan daha konforlu ve güvenli bir yolculuk ise 150 TL sadece."

"Kesinlikle toplu ulaşım aracı" değilse nedir?

Bakan Karaismailoğlu'nun bu açıklaması bir tartışmanın fitilini ateşledi. 

Peki Yüksek Hızlı Tren (YHT) toplu taşıma aracı değilse nedir? 

Bu konuya ilişkin çok fazla itiraz geldi. Bu araçları kullanan pek çok kişi Bakan Adil Karaismailoğlu'na tepki gösterdi. 

Gerçekten hızlı tren toplu taşıma aracı değil mi? Toplu taşıma aracı nedir veya hangileridir? 

Türk Dil Kurumu "toplu taşıma"yı şöyle açıklanıyor:

Bir şehir halkının ulaşım gereksiniminin, çok sayıda insan taşımaya elverişli büyük taşıma araçlarıyla karşılanmasını sağlayan ulaşım sistemi. 

Yani sadece bir şehrin değil ülke halkının ulaşım gereksinimini karşılayan sisteme toplu taşıma deniliyor. 

Toplu ulaşım nedir, hangi araçlar bu kapsama girer? 

İnternet ansiklopedisi olarak ifade edilen Vikipedi de ise toplu ulaşım, "Toplu taşımacılık veya kamu taşımacılığı, kişisel araç kullanılmadan yapılan yolculuklar için kullanılan tüm ulaşım sistemlerine verilen genel addır" diye tarif ediliyor. 

Bakan Karaismailoğlu, "Hızlı tren toplu taşıma aracı değil" dedi ama ne olduğunu açıklamadı.

Eğer "özel-hususi" dışında başka bir tanımlama yapmış olsaydı belki de literatüre yeni bir katkı yapacaktı.

Yapmadığında itirazlar yükseldi ve olay bir tartışmaya dönüştü. 

Adil Karaismailoğlu / Fotoğraf: AA

Ancak öteden beri daha fazla insanın taşımaya elverişli büyük araçlarla bir yerden başka bir yere gitmesini sağlayan araçlar toplu taşıma veya toplu ulaşım araçları olarak biliniyorlar. 
 
Otobüs, feribot, yolcu uçağı, minibüs, midibüs, metrobüs, metro, tramvay, tren, teleferik, fayton ve ticari taksiler toplu taşıma araçları olarak kabul ediliyor. 

Tren toplu ulaşım aracı olarak biliniyor. Bunun hızlı ve yavaş olması durumu değiştirmiyor. 

Bu konudaki açıklamasına netleştirmeye Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu'na bir tepki de eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Oktay Vural'dan geldi. 

"Hızlı tren kişiye özel araç değildir" 

Independent Türkçe'ye açıklama yapan Vural, hızlı trenin bir toplu ulaşım aracı olduğunu ancak Karaismailoğlu'nun aksi yönde açıklama yapmasına bir anlam veremediğini söyledi. 

"Toplu taşıma aracı değil' derken neyi kastetmiş anlamadım" diyen Vural, "Netice itibarıyla özel bir taşıma aracı değil yani" ifadelerini kullandı. 

Otobüs, yolcu uçakları, trenler ve hususi olamayan diğer araçların sonuç itibarıyla "toplu taşıma" araçları kategorisinde yer aldığını belirten Vural, "Bütün bunların hepsi özel taşıma araçları değil. Bunlar toplu ulaşım araçlarıdır. Sadece fiyatlarla ilgili bir değerlendirme yapmak istemişse o ayrı bir konudur. Ama bunlar kişiye özel, araçlar değildir" dedi. 

Oktay Vural / Fotoğraf: AA

O zaman otobüsle değil özel araçla mukayese etsindir

Bakanın sözünü ettiği hızlı trenin bir kamu aracı olduğunu da hatırlatan Oktay Vural, şunları söyledi: 

Bence bu genel bir isimdir. Dolayısıyla şehir içi veya şehir dışı ulaşımda kullanılıyor olması durumu değiştirmez. Dolayısıyla bu toplu taşıma aracı niteliğindedir. Eğer maksat Yüksek Hızlı Tren ile yapılan yolculuğun ucuz olduğunu anlatmak için bunun toplu taşıma aracı olmadığını savunuyorlarsa o zaman otobüsle değil özel araçla mukayese etsinler. Onun için bunlara girmeye hiç gerek yok. Toplu ulaşım, kişisel araçla yapılan değil daha kapasiteli araçlarla yapılan taşımacılıktır. Dolayısıyla hızlı tren ve diğer isimlerini saydığımız araçların hepsi toplu taşıma araçlarıdır.

Bakan Karaismailoğlu'nun tartışılan açıklamaları

"Yap-İşlet-Devret" kapsamında yapılan projeleri savunan Karaismailoğlu, bunlarda hesap hatası bulunmadığını iddia ederek "1970'li yıllarda devlet aklı olsaydı, I. Köprü'yü de tamamen YİD'le yapardı. Yap-İşlet-Devret'te kredi ile ev almış gibi ödeme yapıyoruz" demişti. 

Bakanı Karaismailoğlu, İstanbul'da toplu taşıma ücretlerine yapılan zammı eleştirerek, "Bir de toplu taşımaya zam yapılıyor. Çok yanlış bir şey. Çünkü özel araçlı yolculuklardan vatandaşı caydırmak için kaliteli, güvenli ve ekonomik bir toplu taşıma alternatifi sunmak zorundasınız" ifadelerini kullanmıştı. 

Ancak Yüksek Hızlı Tren (YHT) sefer ücretlerine ocaktan bu yana üç kere zam geldi. 

Önce yüzde 20, daha sonra yüzde 10, son olarak da 15 zam gelmişti. 

Zamla birlikte Konya-Ankara arası hızlı tren bilet fiyatı 67 liraya yükseldi. 

Konya-İstanbul arası hızlı tren bileti de 182 liraya çıktı.

Ankara-İstanbul (Kadıköy) arası 130,5 lira olan bilet fiyatı ise 151 lira oldu.