Kadın adaylar belirli bir yaştan sonra iş görüşmeleri sırasında evlilik planları ve medeni halleriyle ilgili sorularla karşı karşıya kalmakta, bu da işe alım süreçlerine yansımaktadır.
Bazı adaylar görüşme odasına girmeden önce alyanslarını çıkararak bu tür sorulardan kaçınmaya çalışmaktadır.
Oysa hem erkeklerin hem de kadınların evlenmeden önce mali açıdan bağımsız olmaları gerektiğine inanan, işe alım görevlilerinin kadın adaylara medeni durumları hakkında sorular sormasını uygunsuz bulan genç adayların sayısı artmaktadır.
Medeni durum ayrımcılığı nedir?
İş başvurusunda bulunanlara ve çalışanlara medeni durumlarından dolayı ayrımcılık yapmaktır.
Medeni durum neden sorulur?
İşe alım yetkilileri kadın adaylara görüşme sırasında evlilik planlarını sorarlar. Çünkü kısa vadede işten ayrılmayacağından emin olmak isterler.
Doğal olarak her şirket, zaman ve para yatırımı yapacağı için kendi şirketinde daha uzun süre kalacak birine ihtiyaç duyar.
Kadınlara uygun işler
Kadınlara medeni durumlarının sorulmasının makul sebepleri vardır. Örneğin bazı işler sadece kadınlar içindir ve işin doğası gereği kadınlar daha iyi kabul edilir.
Güvenlik, sosyal yardım hesaplaması, eşe sağlanabilecek imkanlar, sağlık sigortası gibi konularda bilgi almak için medeni durum sorulduğu gibi bazı durumlarda istatistiksel amaçlar ile acil durum iletişim bilgisi olarak da istenmektedir.
İşe alım yetkilisinin önyargısı
İş görüşmelerinde bir kadına medeni durumu bir erkekten daha sık sorulur. Bu soru, çocuk sahibi olma olasılığı daha yüksek olan veya doğum iznine gitmesi gereken kadınlara karşı ayrımcılık olarak kabul edilir.
Bir işe alım yetkisinin yapması gereken, adayları pozisyona uygun olarak yeteneği, deneyimi ve uzmanlığı için işe almaktır. Bir adayın evli olup olmaması, başvurduğu işi yapabilecek kapasitede olup olmadığını değiştirmez.
Bir iş görüşmesindeki sorular çok kişisel hale gelmemelidir. Kişisel bilgileri toplarken adaya bu bilgilerin neden gerekli olduğu ve nasıl kullanılacağı açıklanmalıdır.
Bir görüşmeci, potansiyel bir çalışana ilişki durumları veya gelecekte çocuk sahibi olmayı planlayıp planlamadıkları hakkında soru sormamalıdır. İlişki durumunun iş yapma becerisi üzerinde hiçbir etkisi yoktur.
İşe alım düzeyinde kapsayıcı ifadelere ihtiyaç vardır. Özellikle görüşme sürecindeki önyargıların kontrol edilmesi gerekir. Mülakatı yapan kişi bir önyargıya sahipse adayın elenmesini sağlayabilecektir.
Medeni durumu sormayan ülkelere örnekler
Çoğu batı ülkesinde, iş görüşmelerinde medeni durumun sorulmasına izin verilmez. ABD veya Kanada da iş başvurusunda bulunuyorsanız, özgeçmişinize yaşınızı, doğum tarihinizi, medeni durumunuzu eklemeniz gerekmez.
ABD'de bu soruyu sormak yasa dışı bir uygulamadır. "Bu bilgileri belirtmemeyi tercih et" seçeneği vardır.
ABD'de Eşit İstihdam Fırsatı Komisyonu'na göre aşağıdaki istihdam öncesi sorgulamalar, istihdam öncesi bağlamda sorulduğunda ayrımcılık yapma niyetinin kanıtı olarak kabul edilebilir:
- Başvuranın hamile olup olmadığı.
- Başvuru sahibinin medeni durumu veya başvuru sahibinin evlenmeyi planlayıp planlamadığı.
- Çocukların sayısı ve yaşı veya gelecekteki çocuk doğurma planları.
- Çocuk bakımı düzenlemeleri.
- Eşin çalışma durumu.
- Eşin adı.
Çin'de işe alım sırasında medeni ve çocuk doğurma durumuyla ilgili sorular sormak yasaktır.
Kâğıt üzerinde, cinsiyet eşitliği Çin'de temel bir kabule sahiptir ve hatta anayasasında yer almaktadır. Ancak gerçekte, hükümet politikaları belirsiz ifadelerden mustariptir.
Bu da cinsiyete dayalı pozitif işe alım uygulamalarının ve işyeri normlarının zayıf bir şekilde uygulanmasına neden olmaktadır.
Ne yapmalı?
Kapsayıcı bir ortam, bireylerin, liderlerin, yöneticilerin, çalışanların davranışlarıyla yaratılır ve teşvik edilir.
Bu nedenle kuruluşlar, farklı seviyelerdeki yöneticilerinin bilinçsiz önyargılarını ortadan kaldırmak, farklı bakış açılarını teşvik etmek için eğitim, öğrenme ve geliştirme programlarını üstlenmelidir.
İşe alım söz konusu olduğunda, çeşitlilik ve kapsayıcılık sağlamak için işe alım yöneticileri, adayla görüşmeden veya işe alım kararını tartmadan önce sertifikalandırılmalıdır.
İşe alım yetkilileri objektif işe alma kriterleri, önyargıların farkındalığı, farklı bakış açılarına saygı ve çok daha iyi bir karar verme süreci ile görüşmelere girmek için eğitilmelidir.
Medeni durum, kadınların işgücüne girişini engelleyen bir sorundur
İş görüşmelerinde medeni durumlarının sorulması, kadınların kariyerlerinde düzenli olarak karşılaştıkları pek çok sorundan sadece biridir.
Üstelik onların iş gücüne girişlerini engelleyen bir sorundur. Kadın çalışanların evlilikten sonra önceliklerini değiştirdiği öne sürülerek iş görüşmelerinde daha kolay elenmesi üzerine kadınların işe girişini medeni durumlarına göre kısıtlamanın işe alım süreçlerinden çıkarılması gerekmektedir.
Ebeveyn olmak, ebeveyn izni almak bir kadının kariyerini rayından çıkarmamalıdır. Kadın evlenebilmeli, çocuk yapabilmeli ve bunların hiçbirisi iş hayatında var olmasına engel olmamalıdır.
İşyerinde kadınları veya erkekleri değil insanları görmemiz gerekmektedir.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
