Stephen Barbara'nın ofisi kasvetli bir yer değil. Midtown Manhattan'da, duvarlarında ilham verici sözler, köşesinde bir adet kitaplık bulunan küçük, şirin bir oda. Duvarda yazanlar: “Sanatta yetenek dışında yeni bir şey yoktur” ve “Nasıl bir kılıç keskin kalmak için bileme taşına ihtiyaç duyuyorsa, bir zihin de diri kalmak için kitaplara ihtiyaç duyar.”

Barbara misafirperver bir insan. Her ne kadar kendisi “fazlasıyla tartışmacı” bir yapısı olduğunu iddia etse de bu yönü bir saatlik sohbetimiz süresince kendisini göstermedi. Konuşkan, nazik bir yapısı var ve ele aldığı konuyu seven birinin sabrı ve güveniyle soruları yanıtlıyor. Yine de Barbara’yla iletişim kurmaya çalışanlar haftalar boyunca e-postalarını kontrol etmek zorunda kalacaktır. Arkadaşlarından yazdıklarını kontrol etmelerini isteyecek, e-postaları gönderilirken nefeslerini tutacak, sonraki saatleri, günleri ve hatta haftaları e-postalarını endişeyle yenilemekle geçirecektir. Başka bir deyişle, iletişim süreci şu an önümde oturan bu müthiş insanla bağdaşmayacak derecede bir ızdırapla ilerleyecektir. Evet, Stephen Barbara, New Yorklu bir yayıncı.

İnsanların Barbara gibi birinin yanında davranışlarına neden bu denli dikkat ettiğini anlamak zor değil. Yayıncılar, yazdıklarını dünyayla paylaşmak isteyen bir yazar için ilk temas noktasıdır. Uygulamalar bir ülkeden diğerine farklılık gösterse de ABD ve İngiltere'de kitaplıklarda ve başucu sehpalarında duran çoğu roman yazarıyla yayıncısı arasındaki iletişimin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Başka bir deyişle, Barbara gibileri yazarın kariyerini, günümüzün en büyük piyasasında büyük bir hızla başlatabilir.

12 yıldır sektörde olan InkWell Management adlı edebiyat ajansında çalışan Barbara, kendisine aralarında New York Times'ın en çok satan yazarı Lauren Oliver ve Amerikan Kitap Ödülleri adayı çocuk kitabı yazarı Lisa Graff'ın da dahil olduğu etkileyici bir müşteri listesi oluşturdu.Ve aktris Krysten Ritter'la Dylan Farrow'un (Woody Allen ve Mia Farrow'un kızı. İlk romanı Hush'un 2020'de yayımlanması planlanıyor) kitaplarının temsilcisi oldu. Connecticut, New Haven’da doğup büyüyen Barbara aslında "çok saygın bir iş olduğu için" avukatlığa yönlendirilmişti. Ta ki içindeki edebiyat sevgisi onu alıp başka bir yaşama çekene kadar.

“Ebeveynlerimin evinde gördüğüm çoğu kitabı hatırlıyorum. Şirket (The Firm), Baba (Godfather), Da Vinci Şifresi (Da Vinci Code) ve Jurassic Park gibi” diyor Barbara:

Ben hala bu kitapları büyük reklamları yapılan popüler kitaplar gibi hayal ediyorum.

Bir sohbet esnasında Da Vinci’nin Şifresi’nden bahsedildiğine pek de fazla rastlanmaz. Ve Barbara gibi yayıncılar işin ticari tarafından sorumlu. Görevleri satabilecekleri kitapları bulmak. Hayır, bu iş göründüğü kadar çirkin değil. Hemen hemen tüm yayıncılar hoşlarına giden kitap taslakları üzerinde çalışır. Çünkü bir romanı sevmek onu satabilmek için bir ön koşuldur. Tabi yine de bir yayıncının satmayacağını düşündüğü bir kitabı sevmesi de mümkün. Barbara konuyla ilgili şunları söylüyor:

Bazen bir kitap taslağı çok hoşuma gider ama aynı tarzda yazılmış daha iyi bir kitabın olması ya da yazarın bir önceki kitabının herkesin beklediği performansı gösterememesi gibi nedenler yüzünden zamanlama iyi değildir. Böyle durumlarda yazarla görüşmemizde kitabı piyasa sürmek için doğru zamanı beklemeyi önerir ya da eserini diğer kitaplardan farklı kılmamız gerektiğini söylerim.

Peki bu taslaklar Barbara'ya nasıl ulaşıyor ve çok satanlar listesine girebilecek hale nasıl geliyor? Yeni projeler Barbara'nın masasına iki yolla ulaşıyor: Ya bir referans yoluyla (örneğin Barbara'nın halihazırda temsil ettiği bir yazar tarafından) ya da referans olmadan gönderilmiş kitap dosyalarının biriktiğ dosya yığınından seçilerek. Barbara ünlü korku romanı A Head Full of Ghosts'un yazarı Paul Tremblay'ı bu şekilde bulmuştu.

Barbara’ya göre dosya yığınlarını görmezden gelmek bazen çok cazip gelebiliyor ve bu anlarda yayıncılar için bir tür gerilim söz konusu olabiliyor. “Ama bence biz, yani yayıncılık sektöründeki çalışanlar, güzel şeyler okumak için can atıyoruz” diyen Barbara sözlerine şöyle devam ediyor:

Fevkalade bir şey bulmak her zaman çok heyecan vericidir. Bunun için yüzlerce taslak okumak zorunda kalabilirsiniz ama sizi etkileyecek bir şey ortaya çıkabilir.

Barbara’ya taslakları incelerken asistanı da yardım ediyor. Ancak röportaj yaptığımız gün asistanı başka bir şirkete geçtiği için yalnız kalmıştı. Yayıncıların referans olmadan gönderilen dosyaları okumadıkları yönünde bir şehir efsanesi olsa da Barbara tam tersini dile getiriyor. Buna göre dosya yığınını göz ardı etmek burada saklanan bir cevheri ıskalamanıza neden olabilir. Ayrıca genç yazarlar bazen birden fazla yayıncıdan teklif alır. Taslaklar genellikle birden fazla yayıncıya gönderilir. Bu nedenle taslağı, aynı anda birçok yayıncı okuyabilir. Kısacası ajanslar, cevheri rakiplerinin keşfedebileceğini de göz önünde bulundurmalıdır.

Şimdi bu dosya yığının, yayıncının hayatındaki yerini ele alalım. Barbara'nın dosya okuma sistemi bir çeşit "piramit” sistemi. “Okumam gereken ilk dosyalar halihazırdaki müşterilerimden gelen yeni taslaklar” diyen Barbara, sözlerini şöyle sürdürüyor:

Ardından müşterilerimin tavsiye ettiği çalışmalara sıra gelir. Referans olmadan gönderilmiş kitap dosyalarını sınıflandıran stajyerler ve asistanlar vardır. Onlar da gelecek vadeden projeleri belirleyebilir.

Evet, yerleşik bir müşteri listesine sahip olmak, diğer dosyalara zaman ayırmayı zorlaştırıyor. Ancak Barbara, bunun bir engel olmadığı konusunda ısrarcı:

Yazar adaylarının niteliği genellikle başvuru mektuplarından beli olur. Bu yüzden bireysel başvurulara dikkat etmeye çalışıyorum. Referans olmadan gelen taslakların çoğu bende hayranlık uyandırmıyor. Ve ben bunu birkaç paragrafa bakarak anlayabilirim. Zaman geçtikçe konuya dair hisleriniz kuvvetleniyor. Kendi damak tadınızı gitgide daha iyi tanıyorsunuz.

Peki öyleyse Barbara seçeceği projeyi nasıl hissediyor? Yazarın ne yaptığını bildiğini gösterdiği, estetik ve sağlam bir yazı stili iyi bir başlangıç olabilir. Yazarlar, iddialı ve tutarlı hikayelerin üstesinden gelebildiği sürece kabul görür. Yeni, daha önce duyulmamış bir ses olmak da ilgi çekmek için iyi bir yöntemdir.

Bazı müşterilerse yayıncılara ulaşmak için başka yollar deneyebilir. Barbara; Dylan Farrow ve Krysten Ritter’la daha önceden müşterisi olan medya ve içerik şirketi Glasstown Entertainment aracılığıyla çalışmaya başlamıştı. Başka bir alanda ün kazanmış insanların yayın sektörüne adım atması sıra dışı bir durum değil. Çünkü bu kişiler zaten bir hayran kitlesine sahip oluyor.

Bir yayıncı aynı zamanda, yazara ihtiyaç duyduğu rehberliği ve desteği de sağlayabilir. Barbara'nın müşterilerinden, 2018'de ilk romanı Indecent'ı yayımlayan Corinne Sullivan konuyla ilgili şöyle diyor:

Bir yayıncıyla çalışmak, peşinden koştuğunuz hedefin sadece değerini değil, mümkün olduğunu da hissettiriyor. Herhangi bir yazar, size kendinizden şüphe etmenin sürecin yazmak kadar doğal bir parçası olduğunu söyleyecektir. Bu yüzden ekibinizde yeteneğinize inanan birinin olması bazen tüm zorluklara rağmen yazmaya devam etmenizin tek yolu.

Bunların hepsini akılda tutalım. Sonra diyelim ki Barbara bir referans veya bireysel başvuru yoluyla mükemmel bir taslak gördü ve yazarla çalışmaya karar verdi. Sonra ne oluyor? Tabi ki yazarla birlikte eseri parlatması biraz zaman alacaktır. Ondan sonra da görevi, yazıyı geciktirmeden okuyacak doğru kişiyi bulmaktır.

Bu kişi de editördür. Yazarlar yazdıklarının rağbet görmesini istiyorlarsa editörlere de ihtiyaç duyar. Ünlü editörlerin büyük çoğunluğu da yazarların kitap dosyalarını aracısız kabul etmez. Yalnızca, iyi eserleri saptama yeteneğini yıllar boyunca kanıtlamış yayıncılar tarafından verilenleri dikkate alır.

"Dışarıdakiler, bizim yalnızca deneme yanılma yoluyla çalıştığımızı sanıyor. Sanki ayrım gözetmeksizin önümüze gelen her projeyi editörlere veriyormuşuz gibi ”diyor Barbara. Sonra da şöyle devam ediyor:

Ama sektörden biri olarak bana göre, bir editörü aradığınız ve kendisine bir kitaptan bahsettiğiniz vakit, görüşmenin sonunda da olsa beklentilerinin ne olduğunu hissedebilirsiniz. Örneğin 'Hemen kabul ediyorum. Bahsettiğiniz dosyayı okuyacağım’ dediğini anlarsınız.

Ajanslar ve editörler arasındaki ilişki belki de edebiyat sektörünün halktan en uzak kısmıdır. Ancak aynı zamanda en önemli itici güçlerinden biridir. Yıllar boyu düzenli telefon görüşmeleri, öğle yemekleri ve kahve molaları arasında gelişen ilişkiler... Yayıncıların amacı benzer zevkleri payşaştığı bir editör ekibi oluşturmak ve böylece zamanı geldiğinde bir proje için kimi arayacağını bilmektir. Editörler de elbette bu süreçten faydalanır. Çünkü onlar da yeni ve heyecan verici çalışmalar yapmak için bu tip aracılara çok güvenir.

Barbara da bununla ilgili şu ifadeleri kullanıyor:

Bence ajanslar olarak yapmaya çalıştığımız şeyin önemli bir parçası editörlere ulaşmak. Ve tabii ki editörlerin bize güvenmesini; zevklerimiz ve ne tür kitaplar üzerinde çalıştığımıza dair kesin fikirlere sahip olmalarını isteriz. Öyle ki onlara bir kitaptan bahsettiğimde, işimi tamamlamış gibi hissederim. Yani doğru editörü seçmek ve bir kitabı piyasaya çıkarmanın doğru yolunu bulmak benim için hayati öneme sahip.

Doğru editör arayışı genellikle bir telefon görüşmesiyle başlar. Evet, eski usul bir telefon görüşmesiyle. Yayıncının hoşuna giderse, dosya editöre gönderilir ve derhal okunması istenir.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 2/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 3/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 4/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 6/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 7/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 8/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 9/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 10/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 11/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 12/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 13/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 14/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 15/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 16/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 17/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 18/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 19/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 20/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 21/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 22/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 23/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 24/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 25/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 26/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 27/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 28/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 29/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 30/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

Peki tüm bunlar editör perspektifinden nasıl görünüyor? Penguen Yayın Grubu’na ait bir yayınevi olan Putnam'ın başkan yardımcısı ve genel yayın yönetmeni Sally Kim, ajanslar hakkında “Bize mahsulün kaymağını getireceklerine güveniyoruz” diyor. Macmillan'ın kurumu olan Flatiron Books’un genel başkan yardımcısı ve yayıncısı Amy Einhorn’a göre de bazen bir ajans gönderdiği kitabın hangi tür okurlara hitap edeceğinden tutun hangi diğer eserlerle karşılaştırabileceğine kadar gösterir. Einhorn'un söylediklerine göreyse bazen “Ben bu romanı seviyorum ve sizin de seveceğinizi düşünüyorum” dışında bir zemin oluşturmaz. Kim, ajansların bazen taslaklar daha bitmeden editörleri ikna etmeye çalıştıklarını söylüyor. Bunun sonucu olarak, tam zamanlı çalışan tek bir editör yılda ortalama 6 ile 10 roman alıyor. Ancak bu sayı yayınevine göre değişiklik gösteriyor.

Hem ajansların hem de editörlerin şaşırtıcı sayıda taslakla uğraştığı biliniyor. Kim’e göre eskiden bir ajansın telefon çağrısıyla ofisten çıkmak gerekiyordu. Ancak artık dosya paylaşmanın e-posta yollamaktan başka bir çaba gerektirmemesi ve artan ajans sayısı, sektör hacminin yıllar içinde büyük ölçüde arttığı anlamına geliyor.

Peki bir editör taslak deryasından kaliteli olanları nasıl seçiyor? Kim'e göre kişi önce zevklerini bilmeli:

Okumaya devam etmek isteyip istemediğime genellikle çok çabuk karar veriyorum. Kurmaca çok özneldir. Bu yüzden yazarla anlaşamıyorsak, kitabı üzerinde 2 yıl boyunca çalışmamız mümkün olamaz.

Kim, böyle durumlarda yazının başka bir editör tarafından seçilebilmesi için kenara çekilmenin daha adil olacağını söylüyor. Ancak her şey bir yana, editörün bir taslapı sabahlayarak okuması o kitabı alacağına dair kesin bir işarettir.

Einhorn da ne aradığını bilen bir editör:

Yeni soluklar beni her zaman kendine çeker. Daha önce hiç rastlamadığım bir tarzla karşılaşırsam o işi alırım. Bir romanın sadece konusuyla daha az ilgilenme eğilimindeyim çünkü benim için anlatımın nasıl çağrışım yaptığı daha önemli.

Tempo da bu süreçte önemli bir rol oynuyor. Tabi seçilen yazının belli bir biçimi ve özü olduğunu varsayarsak. Einhorn konuyla ilgili şöyle diyor:

Beni çabuk etkileyen kitapları isterim. Hikaye başlamadan önce 30 sayfa okumak zorunda kaldığınız kitaplara sabrım yok. Dosyaların iyi bir yazım tekniğine sahip olup kötü bir hikaye anlatması ya da güzel bir hikayesi olup kötü bir yazım tekniğiyle yazılması çok sık rastlanan bir durum. En çok satanlar listesine giren Big Little Lies romanının yazarı Liane Moriarty gibi bir yazarın en iyi tarafı, bir yandan tam bir kelime ustasıyken diğer yandan çok iyi hikaye yazmasıdır. Bence insanlar her ikisini de başarmanın ne kadar zor olduğunu anlayamıyor.

Bazen bir el yazmasına çok sayıda editör ilgi gösterir ve bu noktada bir açık artırma gerçekleşir. Editörlerden biri bunu engellemek için bir ön teklif de yapabilir veya kitap açık artırmaya çıkarılır. Dosyayı kazanan editör, yazarla birlikte her yazara göre değişen bir düzenleme sürecine başlar. Kim'e göre bu süreç minimum bir, ortalama iki yıl sürer.

Corinne Sullivan, bu esnada yazarın “anlatmak istediği hikaye için benzer bakış açılarına sahip ve en az kendisi kadar “tutkulu" bir editör arayacağını belirtiyor:

Düzelti uzun ve yorucu bir süreçtir ve bu yüzden yazılarınızı öylece beğenmeyecek ancak hikayenizle, karakterlerinizle ve bir insan olarak bizzat sizinle bağ kurabilecek bir editöre ihtiyacınız vardır. İdeal editörümün ancak benimle benzer bir coşkuya sahip biri olması gerektiğini uzun süredir biliyordum. Ayrıca bu kişinin hikayemi doğru olduğunu hissedeceğim biçimde nasıl geliştireceğini bilen biri olması gerektiğini de biliyordum. 'Bil bakalım ne var? Kitabın mükemmel değil' sözlerini duymak acı verebilir. Ancak doğru bir editör eserinizi tam potansiyeline ulaştıracaktır.

Sally Kim tarafından tarif edilen düzenleme işlemi, makro seviyeden mikro seviyeye, yani kitabın genel görünümünden satır düzenlemelerine geçer. “Bazı yazarlar çok fazla ileri geri yapmayı gerektirirken bazıları sizinle sadece bir kez konuşmak ister” diyen Einhorn da şöyle söylüyor:

İdeal bir çalışmada editörün taslağa yaptığı dokunuşlar yazar dışında kimse tarafından fark edilemez. Çalışmalarımız bir kitabı daha iyi hale getirmeli ancak sonuçta taslak başından sonuna kadar yazarın kendi çalışması.

Yolun sonu gibi görünse de Kim bunun aslında bir kitabın yolculuğunun başlangıcı olduğu konusunda uyarıyor. “Bence insanlar bir editörün bütün gün masasında oturduğunu ve kitap okuduğunu düşünüyor. Bu beni güldürüyor” diyen Einhorn ise şöyle devam ediyor:

Editörler ofis dışında sürekli düzenleme işiyle uğraşıyor. Ofiste iş başındayken başarılı bir kitap yayıncılığının pazarlama, tanıtım, kapak tasarımı, iç tasarım, sözleşmeler gibi tüm diğer bileşenleriyle uğraşıyorlar. Ve bir editör, yayıncının ekibinde bir kitap yayımlamaya yardımcı olan sadece bir kişi. Onun dışında kitaplar üzerinde çalışan koca bir ekip var.

Yayın günüyse herkes için uzun zamandır beklenen, neşeli ve gergin bir gündür. "Gelecek ay çıkacak bir kitabım var: FKA USA (Reed King'in distopyası). Hazırlığı kaç yıl olduğunu dahi hatırlayamayacağım kadar uzun sürdü ve yayımlandığında harika bir an olacak” diyor Barbara:

Ancak yayın günü bana bir son gibi gelmiyor. Tüm incelemelerin yapılıp yapılmadığını, yazarın kopyalarını alıp almadığını, kitabın Amazon stoklarının tükenip tükenmediğini, sosyal medya planlarını, lansmanı, eğer olursa kutlamayı merak ederim. Ondan sonra kitabın uzun, mutlu bir yaşamı olmasını umarım çünkü yazarın ne kadar uğraştığını ve kitap üzerinde çalışan herkesin eserin başarılı olmasını isteyeceğini biliyorum.

Duygusal değişim doğal olarak yazar açısından da baş döndürücüdür. "Bir kitap anlaşması imzaladıktan sonra herkes kitabınızı bir hafta sonra satın alabileceğini farz eder. Ancak durum hiç de öyle değildir" diyor Sullivan:

Yayın tarihim onlarca düzenlemenin, kapak onaylamasının ve kapak arkası yazısı isteğinin ardından, yani sözleşmeyi imzaladıktan bir buçuk yıl sonra geldi. Hiçbir şey kitabınızın gerçek bir kopyasını ilk kez tutma hissiyle karşılaştırılamaz. Neredeyse derhal geri almayı dilediğiniz, son derece şahsi ve savunmasız bir şey dünyaya getirmiş gibi hissedersiniz. Ancak içinizdeki korku bir kez geçti mi kitabı rafta görmek akla gelebilecek en saf sevinçtir.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/arts-entertainment

Independent Türkçe için çeviren: Coşkun Yavuzel