Felçli hastalar öncü sinir aktarımı ameliyatı sayesinde ellerini yeniden kullanabiliyor

“(Ameliyatın) sadece yaşamını değiştirmekle kalmayıp, hayatını kurtardığı bir hastam var. (…) Yaşamını sonlandırmaya karar vermişti. Şimdi işine döndü ve çocuğunu filmlere götürüyor”

Travmatik omurga hasarı sonucu felç kalmış kişiler öncü bir sinir aktarım tekniği sayesinde ellerini kullanma ve günlük işlerini yapma yetilerini yeniden kazandı.

Avustralyalı cerrahlar, hem kolları hem de bacakları felç olmuş (tetrapleji) 13 genç yetişkin için ameliyatı başarılı bir şekilde gerçekleştirdi.

Omuzlardan veya üst kolun herhangi bir yerinden alınan aktif sinirler, elle tutuş, bilek kontrolü, dirseği açma (ekstansiyon) işlevlerini geri getirmek ve ön koldaki felç olmuş kasları yeniden canlandırmak için sinir uçlarına bağlanabiliyor.

İki yıllık yoğun fizyoterapinin ardından katılımcılar yazabilir, makyaj yapabilir, para tutabilir ve yaşam kalitelerini muazzam ölçüde arttıran benzer şekilde ince motor becerileri gerektiren diğer işleri gerçekleştirebilir hale geldi.

Araştırmanın başını çeken, Melbourne’deki Austin Sağlık Hastanesi’nden Dr. Natasha van Zyl The Independent’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:

(Ameliyatın) sadece yaşamını değiştirmekle kalmayıp, hayatını kurtardığı bir hastam var. Eğer (sinir aktarımı) yeterince büyük değişiklik yaratmazsa yaşamını sonlandırmaya karar vermişti. Neyse ki bir fark yarattı. Şimdi işine döndü ve çocuğunu filmlere götürüyor. Diğer türlü ölmüş olacaktı.

Dr. van Zyl’ın diğer hastaları arasında ameliyatın kendilerine üniversiteye devam edip öğrenimlerini tamamlama imkanı ve araba sürme özgürlüğü verdiğini söyleyenler bulunuyor.

Dr. van Zyl şöyle devam etti:

Eğer hayatlarında nasıl bir fark yarattığını deneyimlemek isterseniz, ellerinizi sadece 10 dakikalığına kullanmamayı deneyebilirsiniz. Yaptığımız her şeyi ellerimizle yapıyoruz. Aynı zamanda onlarla etkileşime gerçiyoruz; dokunuyoruz, el sıkışıyoruz. Bu sosyal işlevler, elleri işlevsiz hale gelen insanları epey yalnızlaşmış hissettiriyor.

The Lancet adlı bilimsel yayında yer alan çalışma kendi türünün en kapsamlı araştırması oldu ve diğer araştırmacılar tarafından “büyük gelişme” denilerek övgü topladı.

Yaş ortalaması 27 olan, 18 aydan daha kısa süre önce –genellikle spor ve trafik kazalarında- omurgasından hasar almış, 16 insanda toplam 59 sinir aktarımı gerçekleştirildi.

Bununla beraber üç kişide yöntem başarısızlıkla sonuçlandı ve iki katılımcının işlevsel sinirlerinin çıkarıldığı yerlerde kalıcı his azalması yaşandı.

 

 

Sinir aktarımı daha doğal ve hassas “çimdikleme” hareketine imkan tanırken, tendon aktarımıysa ağır nesneleri kaldırmak için güçlü “kavramayı” yeniden kazanmaya yardımcı oluyor.

Yazarlar makalede şu ifadeleri kullandı:

Katılımcılar mütemadiyen iki ellerini farklı işlerde kullandıklarını ve iki ellerinin de aynı yolla düzeltilmesini tercih etmeyeceklerini bildirdi.

Şimdiye kadar tendon aktarımları üst bacağın işlevini yeniden kazandırmak için felçli kasların çalışanlarla değiştirilmesinde kullanılıyordu.

Sinir aktarımı ameliyatıysa doğrudan felçli kasların yeniden canlandırılmasına imkan tanıyor. Aynı zamanda birden fazla kas canlandırılabiliyor ve bu daha kısa iyileşme süresi sağlıyor.

Yeni yöntem felcin 6. ve 12. ayı arasında gerçekleştirildiğinde en etkili sonucu veriyor ve sinirlerin felçli kasın içine doğru yeniden büyümesi aylar alabiliyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ayrıca beyni eski sinir uçlarıyla yeni el hareketleri arasında bağlantı kurması için yeniden eğitmek de zaman alıyor. 

10 hastada sinir aktarımı, daha yerleşik bir ameliyat olan tendon aktarımıyla birlikte uygunlandı. Bu her kola farklı işlevleri yerine getirme imkanı verdi.

Bağımsız uzmanlar sinir aktarımının tamamen iyileştirmediğini ve hastaların hasar öncesindeki kas kontrolü düzeylerine ulaşamadığını söylüyor. Buna karşın bu bulgular faydalarının önemli bir kanıtı oldu.

Reading Üniversitesi’nden Dr. Mark Dallas çalışmayı şöyle yorumladı:

Bu (çalışma) yeniden kazandırılan işlevlerin uzun süreli olduğunu vurguluyor ve bu bireylere yüksek derecede özgürlük sağlıyor.


 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/health

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU