İleri yaş, obezite ve diyabetin Kovid için ana risk faktörleri olduğu salgının ilk gününden beri dile getirilmekle beraber tek başına "insülin direncinin" de çok önemli bir etken olduğu üzerinde fazla durulmuyordu.
Osaka Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan yeni bir araştırmada yüksek insülin seviyelerinin yaşlı, obez ve diyabetikleri Kovid'e yatkın kılabileceği ve insülin seviyesini düşürmenin Kovid riskini azaltabileceği gösterildi. 1
Diabetes'de yayımlanan araştırmada, GRP78 olarak bilinen bir proteinin Kovid etkeni olan SARS-CoV-2'nin hücreye girmesine yardımcı olduğu tespit edildi.
GRP78 yağ dokusunda bulunuyor ve yağ dokusunun SARS-CoV-2 için büyük bir rezervuar olabileceği biliniyor.
GRP78 proteini ACE-2 ile bağlanmayı artırıyor
SARS-CoV-2 esas olarak spike proteini vasıtasıyla ACE-2 reseptörüne bağlanarak hücreye giriyor ve çoğalmaya başlıyor.
Bu araştırmada spike proteinin doğrudan GRP78 proteinine bağlanabildiği ve GRP78 varlığının ACE-2 ile bağlanmayı artırdığı da gösterildi.
İnsüline maruz bırakılan hücrelerde GRP78 ekspresyonunun artması yanında, yaygın olarak kullanılan ve insülin seviyesini azaltan metformin gibi diyabet ilaçlarının GRP78 ekspresyon seviyelerini azalttığı da belirlendi.
Araştırmacılar bir adım daha ileri giderek fare deneylerinde egzersiz, kalori kısıtlaması, açlık ve soğuğun yağlı dokuda GRP78 ekspresyonunu azalttığını da ortaya koydular.
Bu sonuçlar, yüksek insülin seviyelerinin yaşlı, obez ve diyabetikleri Kovid'e yatkın kılan önemli bir risk faktörü olduğunu düşündürüyor.
Buna göre de kan insülin seviyelerinin ilaçlarla veya egzersiz gibi hayat tarzı unsurlarıyla kontrol altına alınmasının Kovid riskini azaltması mümkün görünüyor.
İnsülin tedavisi Kovid ölümlerini artırabilir
3 bin 505 vakadan oluşan bir kohortta yer alan ve KOVİD + tip 2 diyabeti olan 689 hastanın geriye dönük analizinde insülin tedavisinin ölüm riskini önemli ölçüde artırdığını ortaya koyan çalışma da bu sonuçları destekliyor. 2
İnsülin tedavisi görenlerde KOVİD ölüm riskinin yüzde 27,2; diğer diyabet ilaçlarıyla tedavi edilenlerde yüzde 3,5 olduğu tespit edildi.
İleri analizlerde insülin tedavisinin sistemik enflamasyonu şiddetlendirdiği ve hayati organlardaki hasarı artırdığı belirlendi.
Metformin ölüm riskini 4 misli azaltıyor
Çin'de KOVİD sebebiyle hastaneye yatırılmış olan 283 diyabetik hasta üzerinde retrospektif olarak yapılan çalışmada, metformin kullanan ve kullanmayanlarda hastanede yatma süreleri bakımından bir farklılık bulunmadı ama ölüm oranı metformin alanlarda yüzde 2,9; kullanmayanlarda ise yüzde 12,3 bulundu.
Bu, "metforminin ölüm ihtimalini 4 mislinden fazla azalttığı" manasına geliyor. 3
6 bin 256 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada metformin kullanan "kadınlarda" Kovid'den ölüm riskinin yüzde 21 düşük olduğu da gösterildi. 4
Metformin, insülin aktivitesini artırarak ve karaciğerde glukoz üretimini azaltarak etki gösterir. Bu sebeplerle iyi tolere edilir ve genellikle de hipoglisemiye sebep olmaz.
Koronavirüs değil, obezite ve insülin direnci öldürüyor
7 Mayıs 2020'de yani salgının ilk aylarında kaleme aldığım "Koronavirüs değil obezite ve insülin direnci öldürüyor" başlıklı makalemde ben de "insülin direncine" dikkat çekmiştim:
Koronavirüs salgın yapabilir, hasta edebilir ama hiç mühim değil. KOVİD'den ölümlerin bir numaralı sebebi birlikte bulunan kronik hastalıklar ve insülin direncidir. 5
Independent Türkçe'de de şunları yazmıştım:
Ağır KOVİD ve ölümlerde adı geçmeyen veya bilinse de fazla dikkate alınmayan bazı etkenler çok önemli olabilir. Genel manada vücut savunması ve bağışıklığı menfi etkileyen hareketsizlik (sedanter hayat), beslenme hataları, vitamin-mineral eksiklikleri (özellikle D vitamini), insülin direnci, uyku azlığı veya düzensizliği, stres… gibi faktörlerin ağır KOVİD ve ölüm riskini artırması mümkündür. Zaten diyabet, kanser, ateroskleroz gibi kronik hastalıklara da zemin hazırlayan bu 'yeni risk faktörleri' ile mücadele KOVİD ölümlerinin azalmasını da sağlayabilir. 6
İnsülin direnci ve sebepleri
Metabolizmanın bozuk olduğunu (metaflamasyon), kalp sağlığını ve kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümlerin en önemli göstergesi insülin direnci'dir.
İnsülin direnci, vücut hücrelerinin enerji sağlamaları için şart olan glukozu insülin varlığına rağmen alamamaları ve kullanamamalarıdır.
İnsülin direncinin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin de etkisi olmakla beraber bu, büyük ölçüde hayat tarzındaki yanlışların neticesidir:
- Aşırı işlenmiş gıdalar
- Her türlü şeker ve şekerden zengin gıdalar
- İşlenmiş tahıl ürünleri
- Sık sık yemek
- Fazla kilo ve obezite
- Hareketsizlik
- Kronik stres
- Uykusuzluk
Gelelim neticeye
20 Haziran 2020 tarihli, "Koronavirüs hasta ediyor, altta yatan hastalıklar öldürüyor" başlıklı makalemden alıntı: 7
Koronavirüse karşı mücadelede risk grubunda olanların korunması ve risk yaratan hastalıkların önlenmesi ve tedavisine odaklanılmalıdır.
Görünüşte hiçbir risk faktörüne sahip olmadıkları hâlde ağır KOVİD tablosu gösteren ve ölenlerin yakından araştırılması ve bunlara otopsi yapılması şarttır.
Bu vakalarda gözden kaçan bir risk faktörü veya teşhis edilmemiş bir hastalık (diyabet, kanser, hipertansiyon, bağışıklık bozukluğu…) olması kuvvetle muhtemeldir.
Koronavirüsten ölenler içinde "açlık insülin değerleri normal olan" tek bir kişi bile bulunabileceğine ihtimal vermiyorum (!)
Bugün de aynı iddiamı tekrarlıyorum: İnsülin direncini dikkate almadan Kovid'le de tüm diğer kronik hastalıklarla da mücadele etmek mümkün olamaz.
Kaynaklar:
1. https://diabetesjournals.org/diabetes/article-abstract/70/12/2745/139069/Possible-Involvement-of-Adipose-Tissue-in-Patients
2. https://www.cell.com/cell-metabolism/fulltext/S1550-4131(20)30647-1
3. https://www.ajtmh.org/content/journals/10.4269/ajtmh.20-0375
4. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.06.19.20135095v2
5. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/05/07/yazilar/tip-yazilari/beslenme/koronavirus-degil-obezite-ve-insulin-direnci-olduruyor/
6. https://www.indyturk.com/node/220601/türkiyeden-sesler/kovidde-dikkate-alınması-gereken-yeni-risk-faktörleri
7. https://ahmetrasimkucukusta.com/2020/06/20/yazilar/tip-yazilari/corona-virus/koronavirus-hasta-ediyor-altta-yatan-hastaliklar-olduruyor/
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
