Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) 30 Aralık günü analitik bilançosunda 70 milyar lira dönem zararı varken 31 Aralık günü bu rakam 60 milyar lira dönem karına dönüşmesi tartışma yarattı. Ekonomistler, 130 milyar liralık büyük değişimin sebebinin açıklanması gerektiğini belirtiyor.
Dünya gazetesinin aktardığına göre TCMB bilançosunu yakından takip eden isimlerin başında gelen ekonomist Haluk Bürümcekçi, gelişmeye günlük bülteninde yer verdi. Bürümcekçi “Yüklü zarardan yüklü kara geçiş operasyonu mu?” başlıklı yazısında Merkez Bankası'nın yüklü swap pozisyonları nedeniyle bu yıl zarar edebileceğine ilişkin yorumlar olduğunu hatırlatarak şunları yazdı:
Bankanın analitik bilançosunda iç varlıklar altında yer alan diğer kalemler hesabı örneğin 30 Aralık'ta uzun yıllardır ilk kez 70 milyar TL ile pozitif (dönem zararı pozitif işaretle, dönem karı negatif işaretle bu hesaba giriyor) görünüyordu. Aslında bu hesap irili ufaklı birçok başka kalemin de konsolide edildiği bir hesaplama ağırlıklı değerini dönem kârı veya zararı belirliyor. Geçen yıl söz konusu hesap yılı eksi 39.1 milyar TL ile kapatırken bankanın dönem karı 34.5 milyar lira olarak açıklanmıştı. Hesap artı 70 milyar TL düzeyinde yılı bitirmiş olsa TCMB yaklaşık 70 milyar TL zarar etmiş denebilirdi. Ancak 2021 yılının son günü bu hesabın eksi 60 milyar TL düzeyinde değiştiğini bunun karşılığında ise değerleme hesabının eksi 177 milyar TL'den eksi 53 milyar TL'ye indiğini görmekteyiz.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
“Aktarım için döviz satışı yapılmış olmalıydı”
Bürümcekçi, yaklaşık 130 milyar liralık bir aktarım yapıldığına işaret ederek TCMB kanunu gereği bunun olabilmesi için döviz satışı yapılıp karın realize edilmesi gerektiğini vurguladı. Bürümcekçi şöyle devam etti:
Oysa yılın son günü bu boyutta kamuoyuna duyurulmuş bir döviz satışı bilinmiyor. Önceki yıllarda da yılın son günü böyle büyük değişimler gözlenmiyor. Bu operasyonla beraber TCMB'nin 2021 yılını da kar ederek kapamışa ve nisanda Hazine'ye kar aktarımı yapacak hale gelmişe benziyor. Umarım bu büyük değişimin nasıl gerçekleştiği konusunda kamuoyuna önümüzdeki günlerde açıklama yapılır.
"Bir gecede hokus pokus"
T24’ün ekonomi yazarı Uğur Gürses Merkez Bankası'nın bilançosunda bir gecede, yaklaşık 130 milyar TL'lik ne olduğu bilinmeyen bir kar yazılıp, zararda olan netice hesabının 60 milyar TL karda kapatması sağlandığını ifade etti.
Gürses'in yazısından bir kısım şöyle:
31 Aralık'ta ne yapılmış? Tam olarak ne yapıldığını bilmiyoruz. Ama sonuç olarak bir gecede, yaklaşık 130 milyar TL'lik ne olduğu bilinmeyen bir kar yazılıp, zararda olan netice hesabının 60 milyar TL karda kapatması sağlanmış. Böyle bir bilanço hareketi hiçbir dönemde görülmüş bir hareket değil. Şimdi bu bir gecede yaratılan kar, Hazine'ye temettü olarak aktarılacak. Bankanın bilanço dışında taşınan kur zararı ise gelecek bilanço yıllarına ötelenecek. Yıllara yedirilerek eritilecek. Zararda olan Merkez Bankası, bir gecede hokus pokus ile gerçek bir kar olmayan bilanço içi karı bir işlemle kar zarar hesabına aktararak para basmış oldu. Normal koşullarda Hazine'nin, bankanın bilançosu dışında taşınan kur zararını karşılaması beklenirken, tersine matbaada para bastırıp temettü alması da tarihe geçecek bir iş olmuş. Zira Merkez Bankası'nın tarihinde böyle bir gecede kar yazma operasyonu olmadı. Umarım bu bir gecede olan; zararı kara çeviren 'taklanın' bir açıklaması vardır da en kısa sürede kamuoyuna bu açıklama yapılır.
Dünya, T24, burumcekci.com
