Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Kabine Toplantısı’nda yeni bir finansal alternatif sunacaklarını bildirdi.

Erdoğan, "Tasarruflarını değerlendirirken kurdaki yükselişten kaynaklanan kaygılarını gidermek isteyen vatandaşlarımıza yeni bir finansal alternatif sunuyoruz. Dövizin muhtemel getirisine Türk lirası varlıklarda kalarak ulaşılabilmesini sağlayacak bu yeni araç şöyle işleyecektir; insanlarımızın bankadaki Türk lirası varlığının mevduat kazancı kur artışından yüksekse bu getiriyi elde edecek ama kur getirisi mevduat kazancının üstünde kalırsa aradaki fark doğrudan vatandaşımıza ödenecek. Üstelik bu kazanç stopaj vergisinden de muaf tutulacak. Ayrıca Türk lirası varlıklarının yeni bir döviz talebi oluşturmayacak şekilde değerlendirilmesini temin edecek araçları devreye alacağız. Dolayısıyla bundan sonra hiçbir vatandaşımızın 'kur daha yüksek olacak' diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine ihtiyaç kalmayacak” dedi.

Ekonomistlerin yorumları

Erdoğan’ın açıklamasının ardından ekonomistler ve muhalefetten çeşitli değerlendirmeler geldi.

Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan, "Döviz kuru ile mevduat arasındaki fark devlet tarafından ödenecek ise faiz getirisi piyasa koşullarına göre yükseltilecek demektir. O zaman TCMB ne diye kendi faizini düşürüyor?" dedi.

Ekonomi profesörü Ümit Akçay, uygulanacak bu yeni programın "kamu bütçesini kullanmak" olduğunu söyledi: 

İki seçenek vardı: Çok yüksek faiz artışı ya da sermaye kontrolü. Bugün açıklanan program ile üçüncü seçenek ortaya çıktı: Kamu bütçesini kullanmak. Detaylar ortaya çıksın konuşalım ama çok önemli olabilir.

İktisatçı Yalçın Karatepe de Erdoğan'ın açıkladığı yeni program için, "Aslında bu, örtük faiz artışıdır" ifadelerini kullandı:

Fazla heyecanlanmayın. Geçmişe dönük bir şey yok. Bundan sonra dövize endeksli bono satacaklar. Aslında bu örtük faiz artışıdır. Olay bu.

İktisatçı Dr. M. Murat Kubilay ise mevduat açıklamasıyla ilgili sosyal medya paylaşımında, düzenlemenin daha önce birtakım çevrelerce bilindiğini yazdı:

Bugünkü Bakanlar Kurulu toplantısı öncesinde, toplantıdaki muhtemel kararları birçok kişi biliyordu. Önceki TCMB kararlarında olduğu gibi, bu bilgilere sahip olanlar varlıklarını bir ihtimal bu yönde yönettiler. Biz sorgulamazsak sırtımızdan servet kazanmaya devam edecekler.

İktisatçı Mahfi Eğilmez de sosyal medyada, "Şimdi anladım. Dolaylı faiz artırımı yapılıyor yani. Kur yüzde 40 artmış, faiz yüzde 14 ise aradaki 26 puan ödenecek. Ve bunun adı faiz olmayacak. Müthiş" ifadelerini kullandı.

Özgür Demirtaş: Benim anladığım kadarı ile…

Ekonomi akademisyeni Özgür Demirtaş, “Benim anladığım kadarı ile hükümet şöyle yeni bir ürün çıkarmak istiyor. TL mevduat hesabı ama o hesabın sahibine aynı zamanda bir dolar alım opsiyonu satmış oluyor” dedi.

Muhalefet cephesinden tepkiler

CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Erdoğan’ın açıklamasının ardından sosyal medya hesabından“Uyardık! Elini tüm düğmelerden çek dedik. Gittin yine yanlış düğmeye bastın. Örtülü faiz artışının ve kur riskinin tüm yükünü Hazinenin sırtına taşıdın” diye yazdı.

Erdoğan’ın açıklamalarını da eleştiren Öztrak, “Faize faiz değil, ‘mevduat kazancı’ diyen dil; Dolarla avroyla yandaşa rant dağıtan ihalelere de elbette Pi Pi Pi der” dedi.

CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu ise “Bu iş tutmaz… Bir sonra ki adım reel faiz artışı…O da tutmaz… Çünkü güven kalmadı… Sermaye kontrolleri ve ekonomik OHAL… O da tutmaz… Çünkü ekonomi durur… Kıtlık ve sosyal patlama olur…Ve erken seçim… Gelin memlekete bu kötülüğü yapmayın hemen erken seçime gidelim” ifadelerini kullandı.

"Ne oldu dış güçlere?"

İYİ Parti TBMM Grup Başkanı ve  Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu, “TL mevduata döviz garantisi verildi, hazine faizleri % 25’e dayandı, döviz düşüşe geçti. Ne oldu dış güçlere?..” diye sordu.

İYİ Partili Naci Cinisli ise, “Adına faiz demeden dolara endeksli faizcilik sistemine mi geçtik? Doğru mu anladım? Devalüasyon = Faiz” ifadelerini paylaştı.

"Nas’a ne oldu arkadaşlar"

İYİ Parti Yerel Yönetimler Başkanı Metin Ergun, “Nas’a ne oldu arkadaşlar?” diye sordu.

İYİ Parti İstanbul Milletvekili ise, “Bu uygulamanın faizden ne farkı var? Mevduattaki paraya, döviz kuru farkı kadar ödeme yapılması dolaylı bir faiz artışıdır. Bu ekonomik bir illüzyondur! Geçmediğimiz köprüden geçiş ücreti ödediğimiz gibi, şimdi de kullanmadığımız paranın faizini milletçe ödeyeceğiz. Çok yazık!” dedi.

Independent Türkçe