Müslüm Şişani, Gürcistanlı bir Çeçen.

Birleşmiş Milletler (BM), Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Rusya tarafından "terörist" olarak kabul ediliyor Şişani.

II. Çeçen-Rus Savaşı'nda bir süre Ruslara karşı savaşan Şişani, Suriye iç savaşının başlamasıyla Suriye'ye geçti ve burada Suriye rejimi karşıtı muhaliflerin yanında savaşa dahil oldu.

Suriye'ye giden binlerce yabancı savaşçı arasında Çeçenler de vardı ve Çeçenlerin önemli bir kısmı önce Müslüm Şişani'yi bularak onun grubuna dahil oluyordu.

Grubun komuta merkezi olarak sarp bir coğrafya seçilmişti: Lazkiye kırsalı.

Türkmen Dağı olarak da bilinen bu bölgede, tamamına yakını Çeçen olan Cundu'ş Şam isimli 600 kişilik bir silahlı grubun komutanlığını yaptı. Suriye hükümet güçleri ve milisleriyle savaştı. 

Savaşçılarının çoğu IŞİD'e katıldı

Irak Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) Suriye'de genişlemesi Şişani'ye ilk büyük darbe oldu.

Grubunun yaklaşık yarısı Şişani'ye olan biadını bozdu ve bir "İslam halifeliği" vaadeden IŞİD'e katıldı.

Lazkiye kırsalının stratejik alanlarının Rusya'nın hava operasyonlarının yardımıyla yeniden Suriye hükümetine bağlı güçlerin eline geçmesi üzerine yanında kalanlarla birlikte 2016 yılında İdlib'e geçti.

IŞİD'in askeri komutanlarından biri ve "Savaş Bakanı" denilen Ömer Şişani'yle olan benzerliği hep karıştırmalarının nedeni oldu.

Akrabalık bağı olmayan Müslüm ve Ömer Şişani, Gürcistan'dan tanışıyordu ama örgütsel bir birliktelikleri olmamıştı. 

Müslüm Şişani

Lazkiye'den İdlib'e

2016 yılında Şişani'nin İdlib'deki grubunun savaşçı sayısı 100'e kadar düşmüştü. 

İdlib'de savaşçı unsurlara yakın kaynaklar göre, 100 kişi Lazkiye kırsalı için önemli bir sayı olsa da İdlib için bir şey ifade etmiyor. 

Üstelik Şişani, İdlib'e gelirken yanında getirdiği 100 kişinin büyük kısmını da kaybetmişti. O dönemde finans sıkıntısı çekiyordu ve bu nedenle grubu dağıtmıştı.

Son dönemde, bir süre önce yüzlerce silahlı savaşçısı bulunan Şişani'nin yanında 20 kadar yakın arkadaşı kalmış, stratejik Halep, Hama ve İdlib'deki çatışmalara da bu nedenle katılmamıştı. Bu durum İdlib'in patronu olan Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) tepkisini çekti.

Şişani, 2016'da İdlib'e gelmişti / Fotoğraf: Independent Türkçe

Sarraflar her kuruşu bildirdi

İdlib'de, bu tepkinin bir nedeninin de Şişani'ye yurtdışından gelen paralar olduğu konuşuluyor.

Yurtdışındaki Çeçenler, İdlib'deki Şişani'ye "sarraflar" üzerinden para aktarıyordu.

HTŞ, Sarmada ilçesindeki bu sarraflara kime ne kadar para geldiğini İnkaz hükümetine bildirme şartı getirmişti.

Independent Türkçe'ye bilgi veren bir kaynak, "Şişani'ye gelen paralar ile grubunun eleman sayısı orantılı değildi" diyor.

Suriye'de tartışmalı olan yabancı savaşçılar konusu, sivilleşme görüntüsüne hız veren HTŞ'nin de gündemindeydi.

Oluşturulmak istenen yeni imaja risk oluşturabilecek grupları yakın izlemeye almıştı. İzlemeye alınanlaran biri de Şişani'ydi. 

Geçen aylarda HTŞ'nin Şişani'ye İdlib'den çıkmak için süre verdiğine yönelik iddialar gündeme geldi. Bu sorun, HTŞ'nin bazı şartlarının Şişani tarafından kabul edilmesiyle geçici bir süreliğine "halledildi." 

O şartlar, Şişani ve ekibinin HTŞ'nin gösterdiği yerde nöbet tutması ve talimatı HTŞ'den almasıydı. Ama Şişani bu sözünü yerine getirmedi ve HTŞ'nin hışmını yeniden üzerine çekti. 

HTŞ, Şişani'yi bulmak için harekete geçti ama o Suriye'de başladığı yere, Lazkiye kırsalına kaçmıştı.

İki gündür devam eden gerginlik ise Şişani''nin Lazkiye'nin kırsal bölgesinden çıkmasıyla son buldu. Yaklaşık 9 yıldır Suriye'de adından söz ettiren Çeçen komutanın bundan sonra nasıl hareket edeceğine ilişkin bir bilgi verilmedi.

HTŞ ile Şişani arasındaki gerginlik yerel Türkmen gruplara da yansımış durumda / Fotoğraf: AA (Arşiv)

HTŞ, Türkmen gruplarla da karşı karşıya geldi

HTŞ, bu bölgede dün geceden bu yanan yerel Türkmen gruplarla da gerginlik yaşıyor.

Şişani'yi bu grupların himaye ettiğini düşünen HTŞ, bir grubun araçlarına ve karargahlarına el koydu, bazı savaşçılarını esir aldı. 

Konuyla ilgili Independent Türkçe'ye bilgi veren Sultan Abdülhamid Tugayı'nın yetkilisi, "Şişani'yle geçmişten gelen bir dostluğumuz olduğu doğru. Buradaki savaşın en şiddetli zamanlarında birlikteydik. Şişani'yi himaye ettiğimiz iddiası ise doğru değil. Bizi gerginliğin içine çekmek istiyorlar" dedi. 

Çatışmaya Türkmen grupların dışında radikal tandaslı başka grupların da HTŞ aleyhine dahil olduğu bildirildi.