Yetkin: Dağ fare doğurdu; yayın seçim sonucunu etkilemez

Gazeteci Murat Yetkin kendisine ait Yetkin Report adlı haber sitesinde, “Dağ fare doğurdu; yayın seçim sonucunu etkilemez” başlıklı yazısında şunları söyledi:

Bunun sebebi belki de siyasilerin yüz yüze konuşmaya ‘hamlamış’ olmalarıdır. Belki tartışma kurallarının AK Parti ve CHP yetkilileri tarafından saptanması, adayların karşılıklı tartışmasına izin verilmemesidir. Fark etmez. İsmail Küçükkaya elinden geleni yaptı ama Ekrem İmamoğlu ve Binali Yıldırım’ın canlı TV yayını tartışmalarında deyim yerindeyse dağ, fare doğurdu. 

Ekranların başına kilitlenen milyonlarca izleyici, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başbakanlık döneminde AK Partililerin canlı yayında rakiplerle tartışmasını yasaklamasından bu yana ortadan kalkan bu demokratik adetin varlığını hatırlaması dışında, adaylardan yeni bir şey duymadı. Hatta daha önce söylenenler kadarını dahi duymadı.

Tartışma programı olması güzeldi ama ben bu program nedeniyle 23 Haziran İstanbul seçiminin sonucunu değiştirecek oy kaymaları olacağı kanısında değilim.

Oğur: Ortaya sıkıcı bir tartışma çıktı

Karar gazetesi yazarı Yıldıray Oğur ise ortak programı “sıkıcı” olarak değerlendirdi. 

Oğur, uzun bir süre sonra televizyonda karşı görüşten bir politikacıyla tartışmanın amatörlüğünün ve çekingenliğinin iki adayı da gerdiğini belirtti. 

Oğur yazısında konuyla ilgili olarak şunları yazdı:

17 yıl aradan sonra böyle bir tartışma yapmanın hamlığı da formata yansımıştı.

İkisi birleşince de ortaya sıkıcı bir tartışma çıktı.

Yine de tartışma sayesinde bir kaç saatliğine de olsa, teröristlik, hainlik, hırsızlık iddialarının havalarda uçuştuğu mevsim normallerinin çok üstünde bir demokrasi havasını teneffüs etmiş olduk. Aralarında TRT’nin de olduğu bazı kanallara yıllar sonra ilk kez karşıt görüşten biri çıkmış oldu. Gerekçesiz iptal edilmiş bir seçimin sandığından çıkan mesaj bile ülkedeki demokrasi çıtasının yükselmesini sağladı.

Ama dünyada bütün siyasi tartışmalar bu kadar sıkıcı olmuyor.

Özellikle adayların at başı gittiği bir yarışta seçim öncesi televizyon tartışmalarının son dakikada seçmen kararını ve seçimin sonucunu değiştirebildiğinin tarihte epey örneği var.

Bardakçı: Hayatımın en tatsız, en ruhsuz ve en sıkıcı siyasi tartışmasını izledim

Habertük gazetesi yazarı Murat Bardakçı ise programın formatını beğenmediğini belirterek, 3 dakikalık sınırlamayı eleştirdi. 

Bardakçı’nın “Bu kadar önemli bir programı böyle ruhsuz ve tatsız hâle getirebilmek büyük başarıdır!” başlıklı yazısının bir bölümü şu şekilde: 

Sizleri bilmem ama ben formatın tuhaflığı ve maalesef moderatörün de bu alandaki tecrübe noksanı yüzünden hayatımın en tatsız, en ruhsuz ve en sıkıcı siyasî tartışmasını izledim! Dolayısı ile, sadece adı “tartışma” olan bu programın yapımcılarından, üç saat alacaklıyım!

Daha açık şekilde ifade edeyim: Tatsızlığın, ruhsuzluğun ve sıkıcılığın sebebi format gereği cevaplara konan süre sınırlaması, böyle bir programı idare konusundaki tecrübesizliği daha ilk başta belli olan moderatörün heyecanı ve zaman takıntısı, soruları hazırlayanların bilmeleri gereken en basit bazı malûmata bile sahip bulunmamaları ve hatta soru sormak ile saçmalamak arasındaki farkı da her nedense düşünememeleri idi

………

Adaylara her soruya cevap için üçer dakika müddet tanınması kimin aklıdır bilmiyorum…  Ama gözünü kronometreden bir türü ayırmayan moderatör süre sona erdiği anda telâşa kapılıp beş defa ‘Peki!’ ve belki de on defa ‘Tamam!’ diyerek diğer katılımcıya döndü, derken sürelerdeki saniyelik sarkmalar problem oldu ve Türkiye’nin en büyük şehrinin belediye başkanlığı seçimi ‘On beş saniye alacağınız var’, ‘Bir önceki sorudan yirmi saniyeniz kalmıştı, onu kullanabilirsiniz’ seviyesine iniverdi!

Bardakçı, “soğuk” olarak değerlendirdiği program formatının katılımcıları cendereye soktuğunu belirterek,  “ortaya ruhsuz ve yapılan konuşmalardan da hatırda tek bir cümlenin kalmadığı bir program çıktı!” dedi. 

Donat: Program yapıldı ve son viraja girildi

Sabah gazetesi yazarı Yavuz Donat ise program için “keşke daha önce gerçekleşseydi” dedi. 

Donat, Sabah gazetesindeki “Program yapıldı ve son viraja girdi” başlıklı yazısında programı, süre ve konu başlıkları altında değerlendirdi:

Maç Geç Isındı

Maçlarda takımlar ilk 20 dakikada ‘Dikkatli... Kontrollü’ oynarlar...
‘Düşük görüntü’ sergilerler.

Dünkü ‘Karşılaşma’ da böyle başladı... Fakat...

Programın ilk 40 dakikasında ‘31 Mart... Seçim gecesi... Anadolu Ajansı... YSK’ tartışıldı.

İki aday da ‘Düne takılıp kaldı.’ Olmaz ki... Zaman ‘Dünün tartışılmasıyla’ harcanmaz ki.

Saat 22.00... Durumİsmail Küçükkaya programın ‘İlk yarısına’ nokta koydu.

10 dakika ara verdi.

Sahi... İlk bir saat nasıl geçti?

Renk yok... Heyecan yok... Proje yok... Ufuk yok... Yarınlara bakış yok.

Özetle... Hiçbir şey yok.

Bila: Yayın umarım bir istisna olmaz ve bundan sonra da devam eder

Gazeteci Fikret Bila ise Halk TV’nin internet sitesindeki köşesinde programın “normalleşme” adına önemli olduğunu belirtti. 

Bila, “İmamoğlu sınavı geçti” başlıklı yazısında, “İktidarın 17 yıldır muhalefete yukarıdan bakan, asla bir araya gelmeyen, eşit şartlarda tartışmayı kabul etmeyen, kutuplaştıran, gerginlik yaratan, suçlayan, kendi seçtiği ekranlara tek başına çıkan, demokratik yarışa yanaşmayan tavrına rağmen, bu yayını kabul etmek zorunda kalması yine de normalleşme adına önemlidir” ifadelerini kullandı.

Bila’nın yazısının bir bölümü ise şöyle:

Yıldırım-İmamoğlu yayını seçmenin kararını değiştirecek bir yayın olmadı. Binali Yıldırım, yayın boyunca savunmada kaldı ancak, seçimlerin neden iptal edildiğine ilişkin inandırıcı bir kanıt sunamadı. Üstüne üstlük İmamoğlu’nun 31 Mart akşamından başlayarak hakkının nasıl gasp edildiğini belgeleriyle, saat saat açıklaması, yayının başında üstünlüğü ele geçirmesini sağladı. Yayın boyunca da bu üstünlüğü sürdürmeyi başardı. Hazırlık, belgeyle konuşma, sabır, hitabet, inandırıcılık açısından İmamoğlu üstündü.

Yayının moderatörlüğünü yapan meslektaşımız İsmail Küçükkaya başarılı bir yönetim gösterdi. Öncesinde yaratılan hava nedeniyle çok büyük baskı altında olmasına karşın adaylara eşit mesafade durmak ve objektiflik açısından özenli, başarılı bir tutum sergiledi.

Bila yazısını, “Türkiye’ye 17 yıl sonra normal bir demokrasi faaliyeti yaşatması açısından bir ilk olan bu canlı yayın umarım bir istisna olmaz ve bundan sonra da liderleri da kapsayacak şekilde devam eder” diyerek sonlandırdı.

Karaca: Şapkadan tavşan çıkmadı

Habertürk gazetesi yazarı Nihal Bengisu Karaca da yayını tatmin edici bulmadığını belirtti. 

Karaca gazetedeki köşesinde, “20 yıllık bir aradan sonra yapılan bu ilk canlı açık oturumu kazasız belasız yürütmek oldukça zordu. İsmail Küçükkaya adil davranmaya, tarafların hakkını birbirlerine yedirmemeye, sürelere dikkat etmeye, iki adayın birbirinin sözünü̈ kesmesine engel olmaya çalıştı. Güzel. Ancak 'Yayın tatmin edici miydi?' sorusunun cevabının maalesef 'Hayır' şeklinde olduğu da ortada” dedi.

Karaca, “Münazaranın yasak olduğu münazara başlıklı yazısında kimsenin şapkadan tavşan çıkarmadığını belirterek, gözlemlerini şu şekilde değerlendirdi:

“* Her konunun, her sorunun cevabının 3 dk ile sınırlandırılması mantıksızdı. Bu kural nedeniyledir ki İmamoğlu’nun Yıldırım’a yönelttiği ‘Kime çaldılar diyorsunuz?’ sorusunun cevabı netleşmedi. Oysa YSK sürecini ve ‘Çaldınız’ ithamını adayların nasıl değerlendireceği izleyicinin en çok merak ettiği konuydu.

* Tarafların ‘karşılıklı’ oturmaları, birbirlerinin gözünün içine bakabilmeleri gerekiyordu ama oturma düzeni ‘yanlış’ olduğu için, bu gerçekleşmedi.

* Her iki tarafa da ‘23 Haziran’da kaybederseniz ne yapacaksınız? ‘Partim neyi uygun görürse onu yapacağım’ dışında, planınıza hedefinize dair ne söyleyebilirsiniz?’ gibi önemli bir soru yöneltilmedi, ki bence bu önemli bir eksiklik. Çünkü İstanbullu, 23 Haziran’da da sonuç İmamoğlu lehine çıkarsa ‘Sırada ne var?’ sorusunun cevabını samimi olarak merak ediyor.

* Taraflara sorulacak sorulardan en az biri hakkında bilgi verilmeliydi. O da ‘mal varlığı’ konusu. Taraflar bu sorunun sorulacağını peşinen bilip hazırlanarak gelmeliydi. Bu konu ‘Malvarlığınızı açıklama talebi var, ne dersiniz?’ diye geçiştirilecek bir konu değil. Halk artık oy verecekleri kişilerin siyaseti servet edinme aracı olarak kullanıp kullanmadıkları konusunda daha hassas. AK Parti tabanı dahil, gün geçtikçe daha fazla yükselen bir şeffaflık talebi söz konusu. İki tarafın da anlaşmış gibi ‘Evet tabii gerekirse açıklarız’ deyip mesele geçiştirmelerine izin verilmesi, yayını merakla beklerken #malvarlığı hashtagi yapan onbinlerce sosyal medya kullanıcısını görmezden gelmek oldu

.………

* Her iki taraf da çok az yeni şey söyledi. Genel olarak daha önce söylediklerini tekrar ettiler

.………

* Sonuçta, her şeye rağmen bu yayının sadece gerçekleşmiş olması bile, demokrasi açısından küçük ama umut verici bir adımdır.* Ait olduğu partinin teamülünü değiştirme pahasına yayın fikrini kabul eden ve gerçekleşmesini sağlayan Binali Yıldırım’ı kutlamak gerekir. Binali Yıldırım canlı yayında rakibiyle karşı karşıya kalmaktan kaçınan siyasetçi teamülünü yıktı. Bundan sonra her AK Partili aday en az Binali Yıldırım kadar cesur olmak zorunda.”

Koru: Ne beklerdim, ne buldum

Gazeteci yazar Fehmi Koru ise kendi ismindeki sitesinde yayınlanan, “Bir televizyon münazarasının ardından…” başlıklı yazısında, ortak yayını tatmin edici bulmadığını belirtti.

Koru’nun yazısının bir bölümü şu şekilde:

Kendi hesabıma ben, yayını yöneten bittiğini ilan ettiğinde, ‘Acaba daha fazla zevk alacağım başka bir uğraşa mı bu zamanı ayırsaydım?’ diye düşünmeden edemedim.

Tatminsizliğin beklentinin yüksekliğinden kaynaklandığına hiç kuşku yok.

Daha fazla ayrıntıya girip sizleri bir kez daha sıkmak istemem. Programın sıkıcılığını, tarafların uzun süredir rafa kaldırılmış televizyon münazarası gibi aslında çok doğal bir siyasi eylemi yeniden canlandırırken hata yapmamayı önemde ilk sıraya yerleştirmelerine bağladım.

Programı yöneten de, ister istemez, kariyer hesabındaydı…

Oysa biz izleyiciler haftalardır gündemi işgal eden bir seçim kampanyası eşliğinde dikkatimize sunulmuş konuların bir daha konuşulmayacak açıklıkta ele alınıp zihnimizde yer etmiş soruların hepsinin cevaplandığı bir program beklentisi içerisindeydik.

Pek çok soru ele alınmadı, ele alınanların çoğu da havada kaldı.

Koru yazısında programın sonuçlarını etkilemeyeceğini de belirtti. 

Independent Türkçe