Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), çok uluslu şirketlerin faaliyette bulundukları ülkelerde en az yüzde 15 vergilendirilmesi konusunda 130 ülkenin anlaşmaya vardığını bildirdi.

OECD, aralarında ABD, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere, Japonya ve Türkiye'nin de yer aldığı küresel Gayrisafi Yurt içi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 90'ını temsil eden 130 ülkenin uluslararası vergi reformu konusunda anlaşma sağladığını açıkladı.

Anlaşmaya göre, çok uluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri ve kar elde ettikleri yerlerde vergi ödemeleri sağlanacak.

Bu uygulama, uluslararası vergi sistemine yasal kesinlik ve istikrar kazandıracak.

Dijital alanda faaliyet gösteren firmaları da içeren en büyük çok uluslu şirketlerin ülkeler arasında kar ve vergi dağılımının adil biçimde gerçekleştirilecek.

Çok uluslu şirketlerin vergilendirilmesine yönelik bazı haklar, ev sahibi ülkeden firmaların ticari faaliyet gösterdiği ve kar elde ettikleri yerlere tahsis edilecek.

Yıllık 150 milyar dolarlık vergi

Kurumlar vergisi konusunda adil rekabet ortamı hazırlanacak. Bunun için küresel bir asgari kurumlar vergisi oranı getirilecek.

Çok uluslu şirketler faaliyette bulundukları her ülkede en az yüzde 15 oranında kurumlar vergisine tabi tutulacak.

Sözkonusu oranla, küresel çapta yıllık 150 milyar dolarlık vergi geliri üretilecek.

Anlaşmanın, özellikle dijital platformların ve büyük firmaların çeşitli uygulamalarla vergi ödemekten kaçınmalarını engellemesi bekleniyor.

Avrupa Birliği (AB) üyesi İrlanda ve Macaristan'ın anlaşmaya katılmaması dikkati çekti.

Vergi anlaşmasının teknik detaylarının ekim ayına kadar tamamlanması ve planın 2023 yılında uygulanması öngörülüyor.

Asgari vergi uygulaması konusunda OECD çatısı altında yaklaşık 10 yıldır müzakereler yürütülüyordu. Müzakerelere yakın kaynaklar Reuters haber ajansına yaptıkları açıklamada, zorlu müzakereler sonrasında Çin, Türkiye ve Arjantin'in anlaşmaya dahil olduğunu, böylece G20 ülkelerinin tümünün anlaşmayı onayladığını belirtti.

İrlanda daha düşük veri nedeniyle tercih ediliyor

Anlaşmay katılmayan İrlanda yüzde 12,5'lik asgari vergi uygulamasıyla Facebook, Google ve Apple gibi ABD'li teknoloji devlerinin Avrupa merkezlerine ev sahipliği yapıyor. İrlanda Maliye Bakanı, anlaşmayı yüzde 15'lik asgari oran nedeniyle imzalamadıklarını, ancak bir çözüm üzerinde çalışıldığını kaydetti.

ABD Başkanı Joe Biden da anlaşma sayesinde dünya ekonomisinin "ABD'deki ve dünyadaki işçiler ve orta sınıf aileler için daha adil" hale geleceğini belirterek "çok uluslu şirketlerin vergileri düşürmek için ülkeleri artık birbirine kırdıramayacağını" söyledi.

Dünyanın en büyük sanayi ülkelerinden oluşan Yediler Grubu (G7), haziran ayı başında çok uluslu şirketler için yüzde 15'lik küresel asgari vergi uygulanmasında uzlaşmıştı.

Dünyanın en büyük sanayi ülkeleri ve büyük eşik ülkelerinden oluşan Yirmiler Grubu'nun (G20) maliye bakanları da önümüzdeki hafta Venedik'te gerçekleştirilecek toplantıda konuyu ele alacak. Toplantıda anlaşmaya yeşil ışık çıkması bekleniyor. Son ayrıntı ve rötuşlarla uygulamanın hayata geçirilmesine yönelik planın ekim ayına kadar açıklığa kavuşturulması ve bu sürecin ardından anlaşmanın 2023 yılında yürürlüğe sokulması planlanıyor.

Independent Türkçe, Afp, Reuters,  AA