Türkiye İhracat Kredi Bankası (Eximbank), 17-25 Aralık sürecinde Bank Asya’yı kurtarmaya çalışan bazı şirketlere verdiği kredilerin tahsilinde büyük güçlük yaşıyor. Milyon dolarlık kredilere karşılık, icra işlemleri yürütülemiyor, icra işlemi başlatılanların mal varlığı bulunamıyor, şirket adresleri tespit edilemiyor. Bir şirketin 1,6 milyon dolarlık borcuna karşılık 1995 model bir araç haczedilebildi.

BirGün gazetesinden Nurcan Gökdemir’in haberine göre, TBMM KİT Hesaplarını İnceleme Komisyonu’nda sermayesi Hazine’ye ait olan, zararları da Hazine tarafından karşılanan Eximbank denetimi yapıldı.Komisyonda, Bank Asya’dan aldıkları teminat mektupları ile çektikleri kredileri bu bankaya aktaran ve borcunu da ödemeyen şirketlerle ilgili denetim raporları gündeme geldi.

"Zamanında gerekli tedbiri almayan yetkililerin mali sorumluluğunun aranması önerilir"

Sayıştay’ın denetim raporlarında bu şirketlere verilen kredilerle ilgili sorunların büyüyerek sürdüğü görülüyor. Raporda şunlar kaydedildi:

Asya Katılım Bankası A.Ş.’nin faaliyet izni 22.07.2016 tarihinde kaldırılmış olmasına rağmen, adı geçen Banka’dan teminat mektubu kullanan firmalardan teminat mektubunun değiştirilmesi ya da ilave teminat talep edilmesi yoluna gidilmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde, kredi kullandırımından sonra firma takip işlemlerinin daha dikkatli yapılması, sayılan krediler ile ilgili muhtemel zarar durumunda zamanında gerekli tedbiri almayan yetkililerin mali sorumluluğunun aranması önerilir.

Bank Asya’ya aktarılan kredilerin de içinde yer aldığı ve bankanın ödeme sorunları nedeniyle izlediği kredilerin tutarı bir yıl içinde yüzde 322,8 oranında arttı. Önceki yıl sayıları 88 olan bu şirketlere yenilerinin de eklenmesiyle şirket sayısı 314’e çıktı. 678 milyon 636 bin TL olan riskli kredi tutarı da 2 milyar 869 milyon TL oldu.

2018 yıl sonu itibarıyla toplam kredilerin yüzde 0,52’sini yakın izlemedeki krediler oluştururken 2020 başında bu oran yüzde 2’ye çıktı. Banka’nın yakın izlemedeki kredilerin önceki döneme göre 3 kat arttığı belirtilen raporda, bunların ödeme planının uzatılmasına yönelik yapılan değişiklik sayıları ve ödeme planı değişikliği ile uzatılan süreler dikkate alındığında yakından takibi gerektiği uyarısında bulunuldu.

379 milyondan umut kesildi

Banka’nın tahsilinden umut kalmadığı için tasfiye olunacak alacaklar (TOA)hesabında izlenen kredilerinin Mart 2020 tarihi itibariyle tutarı da 379 milyon 28 bin TL’ye çıktı.

İcra takibi yapılamıyor

Asya Katılım Bankası teminat mektupları ile verilen kredilerden bazılarının takibe geçilen tutarları ile son durumları şöyle:

7 milyon 528 bin 539 dolar: TMSF’nin firma hakkındaki iktisadi bütünlük kararı nedeniyle icra takibine devam edilememektedir.

4 milyon 141 bin 939 dolar: TMSF’nin firma hakkındaki iktisadi bütünlük kararı nedeniyle icra takibine devam edilememektedir.

3 milyon 111 bin 978 dolar: İcra takibine başlanmıştır. Borçlu tebligat adresini terk ettiği için bu aşamada takip kesinleşmemiştir. Firma adına taşınmaz veya araç bulunamamıştır.

1 milyon 170 bin 405 TL + 3 milyon 516 bin 178 dolar: İcra takibine başlanmış olup, takip kesinleşmiştir. İcra işlemleri neticesinde borçlunun tahsilata yarar haczi kabil mal varlığına rastlanılmamıştır. TMSF’nin firma hakkındaki iktisadi bütünlük kararı nedeniyle icra takibine devam edilememektedir.

1 milyon 628 bin 250 dolar: İcra takibine başlanmış olup, takip kesinleşmiştir. Borçlunun 1995 Model aracına haciz şerhi işlenmiştir. Bunun haricinde yapılan icra işlemleri neticesinde borçlunun tahsilata yarar haczi kabil mal varlığına rastlanılmamıştır.

1 milyon 404 bin 823 dolar: İcra takibine başlanmış olup, takip kesinleşmiştir. Yapılan haciz işlemlerinde borçlu firmanın; Şanlıurfa, Muş, İzmir Torbalı ve İstanbul Esenyurtta bulunan 13 adet taşınmazı ile 5 adet aracı üzerine haciz şerhi işlenilmiştir. Araçlar üzerinde Banka haczinden önce birçok rehin ve haciz kaydı bulunmaktadır. Taşınmazlar üzerinde de Banka haczinden önce gelen yüksek tutarlı ipotek ve çok sayıda haciz bulunmaktadır.

1 milyon 287 bin 226 dolar: İcra takibine başlanmış olup, borçlu takibe itiraz ettiğinden takip durmuştur. İtirazın iptali için İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde itirazın iptali davası açılmıştır. Dava Banka lehine sonuçlanmıştır. Gerekçeli karar yazıldığında icra işlemlerine devam edilecektir.

Birgün