Diyarbakır'da 19 Mayıs 2021 Çarşamba günü sabah 00.30 sularında 8. Ana Jet Üssü Komutanlığı'na patlayıcı yüklü maket uçak ile bir saldırı girişiminde bulunuldu.
Bu saldırıdan iki gün sonra bu sefer de Batman'da SİHA üssü olarak da bilinen İnsansız Uçak Sistemleri Üs Komutanlığı ile Şırnak'taki 23. Piyade Tümen Komutanlığı'na drone saldırıları düzenlendi.
Her üç saldırıda da dronelar vurularak düşürüldü. Saldırılarda maket uçakların da kullanıldığı öne sürüldü.
Yaşanan bu saldırılar aslında yeni değil.
İlk olarak Ağrı Doğubeyazıt'ta bulunmuştu
Edinilen bilgilere göre istihbarat birimleri, 2017 yılından itibaren PKK'nın drone saldırıları hazırlığında olduğu ihbarını aldı.
Hatta 12 Kasım 2017'te yapılan açıklamada Ağrı'nın Doğu Beyazıt ilçesinde bomba atar mühimmatı yüklenmiş bir drone ele geçirildi.
Ancak örgütün drone ve maket uçakları saldırılarda yaygın olarak kullanmaya başlaması 2020 yılında oldu.
İlk olarak 2020'nin ağustos ayında Kuzey Irak'taki askeri üslere maket uçaklarla saldırmayı deneyen örgüt aynı saldırıyı yurtiçinde ilk kez 10 Kasım 2020 günü Şırnak'ta denedi.
Ancak örgüt ilk defa geçtiğimiz günlerde Diyarbakır ve Batman gibi sınırdan daha uzak noktalarda drone ve maket uçaklarla saldırı girişiminde bulundu.
Türkiye karşıtlığıyla bilinen Amerikalı neocon yazar Michael Rubin de PKK'nın drone saldırılarına ağırlık vereceğini öne sürdü.
Peki bu saldırıların amacı ne? Örgüt neyi hedefliyor? Sözkonusu sistemleri nereden temin ediyor ve saldırılar sürer mi?
Bu soruyu uzman isimlere yönelttik.
"Model uçakların terör amaçlı kullanılması asimetrik saldırı"
21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Terörizm ve Terörizmle Mücadele Araştırmaları Merkezi Başkanı Emekli Kurmay Albay Ünal Atabay, PKK'nın model veya maket uçaklarla saldırmasının asimetrik olduğunu söyledi.
Atabay, "Terör örgütünün son dönemde saldırılarında kullanmaya çalıştığı uçan/uçurulan bu tip vasıtalar genel olarak maket uçak olarak biliniyor veya ifade ediliyor, aslında bunlar maket uçak değil model uçaktır. Yani bunların terör amaçlı kullanılması asimetrik bir saldırıdır. Diğer bir ifadeyle asimetrik gücün asimetrik bir vasıtasıdır" dedi.
"PKK'nın model uçak ile saldırı girişimi 2003'lerde başladı"
"Model uçak/dronların temini ve ulaşımı kolay vasıtalardır" diyen Atabay, "Teknolojinin yarattığı fırsattan istifadeyle temin edilmesi ve ulaşılması kolaylaştıkça eylem tarzlarına da bunları dahil etme gayretlerini görüyoruz. Terör örgütünün aslında model uçak saldırı girişimi arayışları 2003-2004 yıllarına kadar gitmektedir. Yeni bir şey gibi ifade ediliyor olsa da 16-17 yıllık bir arayış ve gayretleri var, işte bu noktadan itibaren güvenlik güçleri de başta TSK başta olmak üzere aktif pasif karşı koyma tedbirlerini bu çerçevede geliştirmeye başlamışlardır" ifadelerini kullandı.
"Güvenlik güçleri saldırıyı önleyecek kapasiteye ulaştı"
Drone saldırılarına karşı alınan tedbirleri Atabay, şöyle anlattı:
"Nitekim gelinen noktada teknolojinin yarattığı fırsattan en üst düzeyde istifade edilerek elektronik harp, drone savar gibi sistemlerle ve diğer önleyici mekanizmalarla teçhiz edilerek saldırı girişimlerini önleyici hale geldikleri görülüyor. Kısacası güvenlik güçlerinin bu tip saldırıları en üst düzeyde önleyebilecek kapasiteye ulaştığını söylemek yerinde olacaktır."
"Etkisi yüksek, maliyeti az saldırılar"
"Örgüt neden bu saldırıları tercih ediyor?" sorusuna Atabay şu cevabı verdi:
"Terör örgütleri genel olarak bu tip vasıtalarla saldırıları; etkisi yüksek, maliyeti az ve pratik oluşu nedeniyle yönelmektedirler. Bu tarzdaki eylemler birkaç kişi ile yapılabilmektedir. Yani bu eylemlerde çok sayıda terörist unsuru kullanmadan az emek, az gayret, az risk, az maliyet ile etkili bir neticeye ulaşma arayışı vardır. Diğer tarafıyla örgüt bu tip eylemlerle, kendi tabanı üzerinde de sözde yetenek/kabiliyet gösterisiyle; güçlüyüz, ayaktayız mesajı vererek moral/motivasyon sağlayıcı tarzda psikolojik bir etki yapma peşinde olduğu söylenebilir. Aynı zamanda bu tip eylemler bir çaresizlik arayışının da ifadesidir. Diğer bir husus, terör örgütünün karadan bir saldırı ile etkili olamayacağı üs, tesis vs. yerlere bu tip vasıtalarla ulaşmaya çalıştığını söylemek mümkündür. Örgüt üzerinde güvenlik güçlerinin yarattığı etkiyi ve baskıyı gölgelemek adına da bu tür sansasyonel eylem tarzlarını seçiyorlar."
Yurtdışından değişik kanallardan temin ediliyor
Bu vasıtaların internet üzerinden satıldığı gibi yurtdışından değişik kanallardan temin edildiğinin de anlaşıldığını kaydeden Atabay, "Ayrıca bunların parçalarını temin etmek suretiyle birleştirerek üretmeleri de mümkün. Kaldı ki Kuzey Irak'ta bazı yerlerde basit atölye tarzı yerlerde ürettikleri ve yine bunları üretebilecek yerlere sipariş ettikleri yönünde de bilgiler var. Yani bunlara kolay ulaşılabilir araçlar. Bununla birlikte gerek yurt içi gerekse uluslararası alanda terör örgütlerinin ulaşmasını engelleyici yönde bunların kontrol edilebilirliği üzerinde çalışmak, önleyici tedbirlere odaklanmak yerinde olacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
"Sınır hattındaki drone saldırılarını şehirlere taşımaya çalışıyorlar"
Emekli Jandarma Kurmay Albay Aziz Ergen, PKK'nın SİHA'ların artmasının ardından arazide rahat hareket edemediği için riski daha az eylemlere yöneldiğini, son drone saldırılarını da bu kapsamda değerlendirmek gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
"Örgüt 2000'lerin başından itibaren uzaktan kumandalı patlatıcı kullanımına ağırlık vermişti. Şimdi de klasik eylem tarzını bırakarak istediği yerde, istediği zamanda ve istediği hedefe yönelik saldırı anlayışını benimsemiş görünüyor. Sınır hattındaki üs noktalarına yönelik dronelarla zaman zaman saldırı girişimleri oluyordu. Ancak bunu yurtiçine özellikle de 'Cepheci Teşkilat' adını verdikleri kent yapılanmaları kanalıyla şehirlere de taşımaya çalıştıkları görülüyor."
"Birinci hedefleri hava üsleri"
Ergen, bunun nedenini de şöyle açıkladı:
Çünkü örgüte yönelik operasyonlara katılan uçakların ve helikopterlerin bulunduğu üsler genel olarak kent içlerinde veya yakınlarında. Sonuçta droneları kullanmak için özel bir piste, alana ihtiyaç yok. Küçük bir monitörden hareketlerini izleyebiliyorsun. Bunları yurtiçinden temin etmeleri de zor değil. Ortadoğu’da farklı ülkelerin güvenlik şirketleri var. Bunların kanalıyla da bu tür sistemleri temin edip, eğitimini de alabilirler.
"Benzer saldırılar yaygınlaşabilir"
Ergen, şu ana kadar ki saldırıların deneme amaçlı ve Türkiye'nin tepkisini anlamaya yönelik olduğunu öne sürerek, benzer saldırıların yaygınlaşabileceği uyarısında bulundu.
İnternetten bile sipariş edilebiliyor
Konuyla ilgili görüşünü aldığımız ancak görevi nedeniyle ismini veremediğimiz bir askeri yetkili de droneların açık pazardan temininin kolay olduğunu belirtti.
Öncelikle saldırılarda kullanılanların maket uçak değil, drone olduğunu aktaran yetkili, "Maket uçak uçmaz çünkü, radyo kontrollü dronelar sabit kanatlı veya döner kanatlı" dedi ve şöyle devam etti:
Alibaba gibi e-ticaret yapan firmalardan bile internet üzerinden 300-500 dolar gibi fiyatlara alınabilen dronelar var. Tabii ki daha pahalı sistemler de var. Bunların üzerine patlayıcı, havan mermisi ya da bomba atar mermisi ekleyip silahlı drone veya kamikaze drone çeviriyorlar.
IŞİD'i örnek aldılar
Droneların saldırı amaçlı kullanımının ilk olarak Suriye ve Irak'ta IŞİD ve kimi radikal gruplarca başladığını öne süren yetkili, "PKK, IŞİD ile Suriye'de çatışsa bile onlardan çok şey öğrendi ve örnek aldı" diye konuştu.
Drone savarlar ve makineli tüfeklerle düşürülüyor
Yetkili, dronelara karşı en etkili sistemlerin tek er tarafından bile kullanılabilen elektromanyetik dalgalar yayarak etkisiz hale getiren drone savarlar olduğunu belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
Türkiye, drone savar üretiminde ilerleme kaydetti. Aselsan'ın ve bazı özel savunma şirketlerinin bu konuda çalışmaları mevcut. Drone tehdidine karaşı RF Jammer ve akkılı mühimmata sahip 40 mm bombaatardan oluşan drone savunma sistemi var Aselsan'ın. Drone savarlar kritik yerlerdeki birliklerde yakında yaygınlaşacak. Ayrıca hedef görüldükten sonra bu tür sistemleri uzun namlulu otomatik silahlarla hedef alarak vurmak da mümkün. Geçen günlerdeki saldırılarda duyulan ve çatışma olarak sosyal medyada lanse edilen silah sesleri de aslında bu droneları düşürmek için yapılan atışlardı.
© The Independentturkish
