Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yeni başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında gerçekleşen ikinci Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında, nisandaki toplantıda olduğu gibi, politika faizinde değişikliğe gidilmedi.
Son olarak 18 Mart'ta gerçekleşen toplantı sonrası politika faizi, yüzde 17'den yüzde 19'a çıkartılmıştı. Merkez Bankası'nın 24'üncü başkanı Naci Ağbal, dört buçuk aylık görev süresinin ardından 20 Mart'ta görevden alınmıştı.
15 Nisan'da gerçekleşen PPK'da yüzde 19 seviyesi korunmuştu.
TCMB: Yüksek enflasyon beklentisi devam ediyor
Merkez Bankası’nın faiz kararı sonrası internet sitesinden yayınladığı metinde salgın kısıtlamaları nedeniyle iç talebin “bir miktar ivme kaybettiği” ve “dış talebin gücünü koruduğu” belirtildi.
“Salgının gidişatı ve aşılama sürecine bağlı olarak iktisadi faaliyet üzerinde her iki yönde riskler bulunmaktadır” denilen metinde enflasyon görünümü üzerindeki riskler şöyle sıralandı:
- Talep ve maliyet unsurları,
- Bazı sektörlerdeki arz kısıtları
- Yüksek enflasyon beklentilerinin devam etmesi.
TCMB: Enflasyonda düşüş sağlanana kadar mevcut duruş sürecek
15 Nisan’daki metinde “Mevcut parasal duruşun krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkilerinin önümüzdeki dönemde belirginleşeceği öngörülmektedir” açıklamasını yapan TCMB, bu ifadeyi şöyle değiştirdi: Parasal sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üzerindeki yavaşlatıcı etkileri gözlenmeye başlamıştır.
29 Nisan’da açıklanan ikinci enflasyon raporuna atıfta bulunan Merkez Bankası, “Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek seviyeler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu tahmin patikasındaki belirgin düşüş sağlanana kadar para politikasındaki mevcut duruş sürdürülecektir” dedi.
“TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” diyen Merkez Bankası, şöyle devam etti:
Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecektir.
Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikâmesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir.
Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır.
“İlave parasal sıkılaşma” ifadesi çıkarılmıştı
Merkez Bankası, marttaki PPK’da yayınladığı metinde yer alan “Gerekmesi durumunda ilave parasal sıkılaşma yapılacaktır” açıklamasını nisandaki metinden çıkartmış ve bunun neden yapıldığı konusunda ekonomistler tarafından eleştirilmişti.
Söz konusu ifade mayıs metninde de yer almadı.
Sıkı para politikası, genellikle enflasyonun yükselişinin önlenemediği ya da hedeflenen düzeye indirilemediği durumlarda uygulanıyor.
Musluktan boşalan bir su, kovayı taşırmak üzereyse ilk reaksiyon, akan suyu kısmak olur.
Sıkı para politikası da bir miktar bu duruma benziyor. Enflasyonun yükseldiği bir dönemde para arzının kısılmak istenmesi, parasal sıkılaşmayla açıklanıyor.
Faiz, parasal sıkılaşma için kullanılan araçlardan yalnızca biri.
Faizin yükselmesiyle, kredi maliyetleri artar. Kredi talebi frenlenir. Kişi ve kurumlara akan para bir miktar kısılmış olur.
“Gerekmesi durumunda ilave parasal sıkılaşma yapılacaktır” ifadesinin Merkez Bankası metninden çıkarılması ise kamuoyunda, faizlerin yükseltilmeyeceği olarak algılanıyor.
"Enflasyonun zirvesi nisanda görülecek"
Son olarak 29 Nisan’da, yılın ikinci enflasyon raporu sunumunda basının karşısına geçen Başkan Kavcıoğlu, politika faizinin, bir süre daha enflasyonun üzerinde seyredeceğinin işaretini vermişti:
Enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli hedefimize ulaşıncaya kadar politika faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, gerçekleşen ve beklenen enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edilecektir.
Yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 9,4’ten yüzde 12,2’ye çektiklerini duyuran TCMB Başkanı, kısa dönemde ise enflasyonun, en yüksek seviyesini, nisan ayında göreceğini öngördüklerini aktarmıştı.
3 Mayıs’ta açıklana son verilere göre martta yıllık yüzde 16,19 olan tüketici enflasyonu, nisanda yüzde 17,14’e çıktı.
Yedi ayda enflasyon yüzde 14'ten yüzde 17 seviyesine yükseldi
Merkez Bankası’nın Ağbal döneminden bu yana açıkladığı politika faizleri ve TÜİK tarafından yayımlanan enflasyon oranları şu şekilde:
| Tarih | Politika faizi (%) | Enflasyon (%) |
| 19 Kasım 2020 | 15 | 14,03 |
| 24 Aralık 2020 | 17 | 14,60 |
| 21 Ocak 2021 | 17 | 14,97 |
| 18 Şubat 2021 | 17 | 15,61 |
| 18 Mart 2021 | 19 | 16,19 |
| 15 Nisan 2021 | 19 | 17,14 |
| 6 Mayıs 2021 |
Ağbal döneminde TL, yüzde 15 değerlendi
2015-2018 yılları arasında Maliye Bakanlığı yapan Naci Ağbal, 6 Kasım 2020 Cuma gününü cumartesiye bağlayan gece yayımlanan Resmi Gazete kararıyla Murat Uysal'ın yerine getirilmişti.
6 Temmuz 2019'da yine sürpriz şekilde görevden alınan Murat Çetinkaya döneminde yüzde 24 seviyesine kadar çıkan politika faizi, Murat Uysal'ın 16 aylık görevinde yüzde 10,25'e kadar çekilmişti.
Ağbal'ın göreve geldikten sonraki ilk PPK’da faizlerin yüzde 10,25'ten yüzde 15'e yükseltilme kararı alınmıştı.
Ağbal'ın görevde olduğu 4,5 ayda gerçekleşen beş toplantıda toplam 875 baz puan faiz artırımı oldu; Türk Lirası, dolar karşısında yüzde 15 değer kazandı.
19 Mart'ı dolar karşısında 7 lira 21 kuruş seviyesinde kapatan Türk Lirası, bugün gün içerisinde en yüksek 8 lira 34 kuruşu gördü.
