Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, dünyadaki 180 ülkenin basın özgürlüğü karnesini incelediği 2021 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ni açıkladı.
Yeni endeksini "Gazetecilik, Dezenformasyonun Aşısı" başlığıyla açıklayan RSF, gazeteciliğin dünyanın yüzde 73’ünde yani 130 ülkesinde kısmi veya ağır kısıtlamalar altında yapılabildiğini bildirdi.
Endekse göre geçen yıl 154. sırada yer alan Türkiye ancak bir sıra yükseldi. Sözkonusu sıra değişikliğinin 27 yıldır yöneten Cumhurbaşkanı Lukaşenko aleyhinde gösterilerde 33 binden fazla kişinin gözaltına alındığı Belarus sayesinde olduğu kaydedildi.
RSF Genel Sekreteri Christophe Deloire açıklamasında şunları ifade etti:
Gazetecilik dezenformasyona karşı en etkili aşı olsa da, haber üretimi ve iletimi ne yazık ki çoğu kez politik, ekonomik, teknolojik ve bazen de kültürel aktörlerce engelleniyor. Gazetecilik, dezenformasyonun dijital platformlar ve sosyal ağlar üzerinden hızlı yayılımına karşı, kamuoyu tartışmasının doğrulanmış bilgi çeşitliliğine dayanması için başlıca güvencedir.
Türkiye 2002'de 99. sıradaydı
180 ülkede medyada çoğulculuk, medya ortamı ve bağımsızlığı, oto-sansür ve habere yönelik müdahaleler, yasal çerçeve, şeffaflık, altyapı ve ihlaller gibi onlarca parametrenin katsayı temelinde sıralamaya dönüştürüldüğü çalışma ilk kez 2002 yılında yapıldığında Türkiye 99. sıradaydı.
Türkiye Avrupa Birliği üyelik müzakereleri ilerledikçe çelişkili bir şekilde RSF Endeksi’nde gerileme gösterdi. Türkiye, 2016’da 151, 2017’de 155, 2018 ve 2019’da 157, 2020’de de 154. sırada gösterilmişti.
Türkiye açısından son iki yılda sıralamada gözlenen “ilerleme”, Türkiye’nin önünde yer alan ülkelerde basın özgürlüğü şartlarının daha da ağırlaşmasına karşılık Türkiye’de reform düzenlemelerinin ardından gazetecilerin tahliye edilmesi ve geçmişe göre tutuklamaya değil adli kontrole ağırlık verilmesiyle açıklanıyor.
Bu durumda 2021 Endeksi’nde 153. sıraya yükselen Türkiye, Cumhurbaşkanı sonuçlarına yönelik kitlesel eylemler sırasında habercilere yönelik uygulanan eşine az rastlanır ağır baskılar nedeniyle beş basamak birden gerileyen Belarus’un (158) yerine yerleşmiş oldu.
Ancak, yargı bağımsızlığa dair ağır sorunlar, habercilere yönelik keyfi tutuklamalar, online haberciliğe yönelik ağır müdahaleler, eleştirel haberciliği hedef alan idari yaptırımlar ve gazetecilere karşı cezasız kalan şiddet Türkiye’ye dair temel sorunlar olarak sıralamada etkili oldu.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), 2021 #BasınÖzgürlüğü Endeksi’nde #Türkiye’yi 180 ülke içerisinde 153. sırada gösterdi. Geçen yıl 154. olan Türkiye, Cumhurbaşkanlık seçimlerinden sonra vahim gelişmelere sahne olan #Belarus’ın yerini aldı. #RSFIndex https://t.co/ADUn1zcZrY
— RSF Türkçe (@RSF_tr) April 20, 2021
Independent Türkçe
