Rus Sputnik V aşısının eski Doğu Bloku ülkeleri arasında bölünmeye neden olduğu öne sürülüyor. Zira bu aşıyı ‘nimet’, olarak görenler kadar Kremlin’in propaganda aracı olduğunu savunanlar da var.
Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre etkinliği yüzde 91,6'ya ulaşan, ancak Avrupa İlaç Ajansı'nın (EMA) henüz ruhsat vermediği Sputnik V aşısı, dünyanın birçok ülkesinde kullanılıyor. Buna rağmen şu an Avrupa Birliği üyesi olan bazı eski komünist rejim ülkeleri de sözkonusu aşıyı kullanmayı planlıyor.
Batı’daki bölünme
Analistler, bu tür bir anlaşmazlığın Rusya'nın en az 30 yıl öncesinde kontrolü altında tuttuğu bölgede kargaşa çıkarma çabalarına fayda sağladığı görüşündeler.
Amerikan Alman Marshall Fonu’ndan (GMF) Michal Baranowski, AFP'ye verdiği demeçte “Sputnik V'in Rusya için yumuşak bir güç aracı haline geldiği çok açık” edi.
GMF Varşova Ofisi Başkanı Baranowski, Rusya’nın stratejisindeki siyasi amacın Batı’yı bölmek olduğuna inanıyor.
Nitekim Slovakya, 1 Mart'ta ilk Sputnik V dozlarını almasının ardından bir hükümet kriziyle karşı karşıya kaldı.
Başbakan Igor Matoviç, koronavirüsün jeopolitik konuar le ilgisi olmadığını belirterek aşıları memnuniyetle karşılarken Dışişleri Bakanı Ivan Korcok ise aşıyı ‘hibrit bir savaş aracı’ olarak niteledi.
Eski Sovyet etki alanında olan ve salgının üçüncü dalgasından ağır etkilenen ülkeler, AB’deki aşı teslimatlarında yaşanan gecikmelerin ardından yüzünü doğuya dönüyor.
AFP’nin resmi verilere dayandırdığı haberine gore Slovakya ve komşusu Çekya’da haftalardır kişi başına dünyadaki en yüksek ölüm oranları kaydediliyor. Hastaneler ise maksimum kapasiteye ulaşmış durumd.
Siyasi silah
Rusya ve Çin yanlısı eğilimleriyle tanınan Çekya Cumhurbaşkanı Milos Zeman, geçen ay yolladığı bir mektupta müttefiki Devlet Başkanı Vladimir Putin'den Sputnik V aşısı istemiş; “Ülkeme bu şekilde yardımcı olacağımı düşünüyorum” ifadesini kullanmıştı.
Cumhurbaşkanı Zeman, EMA'nın onayı olmayan bir aşıyı kabul etmeyi reddeden Çek Sağlık Bakanı’nın da görevden alınmasını talep etmişti.
Analist Jiri Pehe, siyasi bir savaş ve propaganda aracı olarak tanımladığı Sputnik V aşısının Çekya’daki kullanımının tamamıyla politik bir silah haline geldiği deerlenirmesinde bulundu.
Rusya'nın zaten kendi ihtiyaçları için yeterli miktarda aşı üretmekte sorun yaşadığını, aşının üretildiği koşullara dair soru işaretlerinin bulunduğunu söyleyen Pehe, “Şayet Vladimir Putin aşıya gerçekten güvenseydi ilk dozu alan kendisi olurdu. Ancak bundan kaçındı” dedi.
Kremlin’in işine geliyor
Prag merkezli Uluslararası İlişkiler Derneği analisti Pavel Havlicek de tüm bunlar yaşanırken Kremlin’in ellerini ovuşturduğunu belirterek “Rusya'nın aşı diplomasisi açıkça Avrupa'daki karşılıklı güven ve uyumu zayıflatmaya çalışıyor” dedi.
Sputnik V'i fiilen kullanan ilk ve şu ana kadarki tek AB ülkesi ise Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto’nun vatandaşları aşıya ikna etmek için şahsen bir doz aldığı Macaristan.
Putin ile yakın ilişkileri olan Başbakan Viktor Orban, Çin'in Macaristan’ın kullanan ilk AB ülkesi olduğu Sinopharm aşısından bir doz aldı.
Sırbistan, Sputnik ve Sinopharm aşılarını birlikte kullanarak halkını en hızlı aşılayan ülkelerden biri olurken Arnavutluk ise her iki aşının da tedariki yönünde müzakerelere başlamayı planlıyor.
AB üyeleri Bulgaristan, Hırvatistan, Estonya, Letonya ve Romanya, Sputnik V için EMA’nın onayını beklerken Litvanya ise söz konusu aşıyı kullanmaya karşı çıkıyor.
Eski komünist bloğun önde gelen ülkelerinden olan AB üyesi Polonya da Rus aşısını açıkça reddetti. Baranowski, bu konudaki açıklamasında, “Rusya, Sputnik V aşısına açıkça Rus bayrağını dikti. Polonya, üzerinde Rus bayrağı olan bir şeye kollarını açmayacaktır” açıklamasında bulundu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Arabia, AFP
