Küresel ısınmanın 1,5 dereceyi aşması durumunda yaz aylarına denk gelen hac ve umre dönemlerinde hacıların sıcaklık stresi riskine maruz kalabileceği belirlendi.

Climate Analytics bilim insanları tarafından hazırlanan "Paris'ten Mekke'ye: Sıcaklık Stresi Müslüman Hacılar İçin Risk Oluşturuyor" başlıklı makale, küresel ısınmanın 1,5 dereceyi aşarak 2 derece olması durumunda yaz aylarında hava sıcaklığı 45 dereceyi bulan Suudi Arabistan'da hac veya umre ibadetini yerine getiren Müslümanların sıcaklık stresine maruz kalma riskini gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor. 

Makalede, sıcaklık ve nemi hesaba katan ve insan rahatsızlığını ölçmek için yaygın olarak kullanılan sıcaklık stresinin bir göstergesi olan ‘ıslak hazneli termometre’ ölçümleriyle yaz aylarında beş günlük periyotlarda sıcaklığın "tehlikeli" ve "son derece tehlikeli" eşikleri ne sıklıkta aşacağı değerlendirildi. Bu kapsamda, "tehlikeli" ve "son derece tehlikeli" eşikleri sırasıyla 24,6 ve 29,1 derece olarak tanımlayan ABD Ulusal Hava Servisi kriterleri kullanıldı. 

Buna göre, son derece tehlikeli eşiği aşan beş günlük dönemlerin eylül ayında gerçekleşme olasılığının daha yüksek olduğu tespit edildi. Küresel ısınmanın 1,5 derece artması durumunda hava sıcaklığının son derece tehlikeli eşiği aşma olasılığının 4 kat, ısınmanın 2 dereceye ulaşması durumunda ise 13 kat daha fazla olacağı öngörüldü. 

Ayrıca, ağustos ve eylül aylarında son derece tehlikeli sıcak dönemlerde sıcak çarpmasının hayati risk oluşturma ihtimalinin 2 derecelik küresel ısınmada iki kat daha fazla olacağı tahmin edildi. 

Çalışmada, 21. yüzyıl boyunca hac ibadetinin 10 yıllık periyotlarda üç kez yaz aylarına denk geleceği de hesaplandı.

Küresel ısınmanın 1,5 dereceyle sınırlanması riski yarıya indirecek 

Çalışmanın başyazarı ve Climate Analytics Bilimsel Model ve Veri Yöneticisi Dr. Fahad Saeed, çalışmanın bulgularına ilişkin değerlendirmesinde, sıcaklık stresinin hacılar için risk oluşturduğunu belirterek, şöyle devam etti:

Yaz aylarında ibadetleri için Mekke'ye giden hacıları tehlikeli sıcaklık stresi riskine maruz bırakan beş günlük yüksek sıcaklık ölçümlerinin yoğunluğunun, küresel ısınmanın bu yüzyılın sonuna kadar 2 dereceye ulaşması durumunda, bugünün 2 katı olacağını gördük. Hükümetlerin Paris Anlaşması'nda yapmayı taahhüt ettiği gibi küresel ısınmayı 1,5 dereceye sınırlamak, bu riski yarıya indirecektir. 

İklim Değişikliği Araştırmaları Mükemmeliyet Merkezi Meteoroloji Bölümü Direktörü ve çalışmanın eş yazarı Prof. Mansour Almazroui ise şu değerlendirmede bulundu:

Giderek aşırılaşan yaz koşulları zaten bugün Mekke'yi ziyaret eden hacılar için ciddi bir tehlike teşkil ederken, çalışmamızda ortaya koyduğumuz sıcak çarpmalarında 1,5 derece ve 2 derece ısınma arasındaki hayati fark önümüzdeki yaz kendini gösterecek, 2047 ve sonrasında da devam edecek. Çalışmamız, insanları yaşamı tehdit eden etkilerden mümkün olduğunca korumak ve İslam’ın temel direklerinden birine verebileceği zararı en aza indirmek için küresel ısınmayı 1,5 dereceye sınırlamaya yönelik sıkı emisyon azaltımlarının önemini vurguluyor.

Küresel veri platformu Statista verilerine göre, 2019'da 2,5 milyon kişi hac ibadetini yerine getirdi. Aynı yıl ramazan ayında umreye gidenlerin sayısı ise 4,2 milyon oldu.  

AA