İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Fas’tan resmi bir heyetin ‘iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesi ve diplomatik seviyeye yükseltilmesi’ ile ilgili görüşmeler yapmak için bugün Tel Aviv’e ziyarette bulunacağını açıkladı.

Netanyahu, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada söz konusu ziyaretin iki taraf arasındaki ilişkilerin normalleştiğini duyurmaları ardından gerçekleşeceğine dikkat çekti. Siyasi kaynaklara göre Fas heyeti, gelecek ayın başlarında iki ülke arasında iki irtibat ofisinin açılacağını duyurmak için hazırlıklarını tamamlamak ve ardından ilişkileri geliştirerek tam anlamda diplomatik düzeye yükseltmek için çalışacak. Ayrıca iki ülke arasında doğrudan bir uçuş rotası oluşturulması meselesi de gündemde olacak.

Netanyahu, 27 Aralık sabahı Fas Kralı 6. Muhammed ile yaptığı görüşmenin ardından bir video yayınladı. İsrail Başbakanı şunları söyledi:

“Sıcak ve etkili bir görüşmeydi. Henüz iyi bir şekilde konuşamadığım Arapça, bazen İbranice, Kral majestelerinin akıcı olarak mükemmel bir şekilde konuştuğu Fransızca ve akıcı bir şekilde konuştuğum İngilizce olarak yapıldı. Ancak en göze çarpan samimi duygular oldu. Görüşme sonlandığında majestelerine ‘Sayın Kralım. Bu görüşmeyi, çok sevdiğim Casablanca filminin kapanış cümlesiyle bitirmek istiyorum: Bunun harika bir dostluğun başlangıcı olduğunu hissediyorum’ dedim. Buna ikimiz de güldük.”

Fas asıllı bir aileden gelen İsrail Ulaştırma Bakanı Miri Regev, iki ülkenin kapılarını karşılıklı olarak ziyaretlere açmadaki başarılı çabalarından dolayı özellikle Netanyahu’ya minnettar olduğunu söyledi. “İsrail’deki Faslı Yahudi cemaatinin bir mensubu olarak diyebilirim ki Fas ile aramızda yaşananlar gerçekten etkili” ifadesini kullandı. Bakan, Fas heyetinin

İsrail’de Tel Aviv ile Rabat ve Marakeş arasında doğruda uçuş hattının başlatılmasına yönelik düzenlemeleri görüşmeye devam edeceklerini kaydetti.

İsrail Ulaştırma Bakanlığı’ndan bir kaynak, geçen eylül ayında İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında normalleşme anlaşmasının imzalanmasından bu yana 50 binden fazla İsraillinin BAE’yi ziyaret ettiğini ve uçuş hattının açılmasıyla her ay aynı sayıda İsraillinin de Fas’ı ziyaret etmesinin beklediğini aktardı. Kaynak, Tel Aviv ve Abu Dabi’de her iki ülkenin de ‘yeşil bölge’ olduğunun ilan edildiğini belirtti. Ancak İsrail hükümetinin 27 Aralık’tan bu yana üçte birini kapatma kararının, söz konusu uçuş rotasında değişikliklere neden olacağını ve ziyaret planlarını değiştireceğini vurguladı. Bu nedenle Tel Aviv ve Rabat arasındaki resmi uçuş rotasının mart, hatta nisan ayında açılması bekleniyor.

Yapılan değerlendirmelerde Fas’ın tarih boyunca Kuzey Afrika’daki en büyük Yahudi cemaatine ev sahipliği yaptığı ve 1492’de İspanya tarafından sınır dışı edilen Yahudilerin gelişiyle büyüdüğüne dikkat çekildi. Fas’taki Yahudilerin sayısının 1940’lı yılların sonlarında yaklaşık 250 bine, yani krallığın nüfusunun yüzde 10’una ulaştığı kaydedildi. Ancak birçok Yahudi, 1948’de İsrail devletinin kurulmasının ardından Fas’tan ayrıldı. Fas’ta yalnızca 3 bin kadar Yahudi kaldı. Kazablanka’daki Yahudiler, ülkedeki en aktif topluluklardan birini oluşturuyor. Faslı Yahudilerin çoğu 1950’lerde İsrail’e gitti. Torunlarıyla birlikte şu an İsrail vatandaşlığına sahipler ve yaklaşık 700 bin kişi de Fas vatandaşlığını koruyor. 1990’ların başından bu yana yaklaşık 50 bin İsrailli Fas’a ziyarette bulundu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat