Bu olayda neler yaşandı?

Rus havayolu şirkleti Aeroflot’a ait SU1492 sefer sayılı uçakta çıkan yangında 41 yolcu hayatını kaybetti. İçinde 73 yolcu ve 5 mürettebat bulunan Sukhoi Superjet 100 tipi uçak, yerel saatle 18.03’te Moskova’daki Şeremetyevo havalimanından Murmansk’a gitmek üzere havalandı. 6 dakika sonra pilotlardan, telsiz bağlantısında bir sorun olduğu anlamına gelen 7600 uyarısı geldi. 

Havalimanına dönmek için izin isteyen pilotlar, bundan 23 dakika sonra da acil bir durum olduğu anlamına gelen “7700 şikayeti”nde bulundu. 4 dakika sonraysa uçak alevler içinde iniş yaptı. 

Video görüntüleri, uçağın yüksek hızda inişini ve kuyruğun alev almasından önce sıçradığını gösterdi. Yolcu ve mürettebatın bir bölümü acil durum kaydırakları kullanılarak tahliye edildi. 

Aeroflot firması ne diyor?

Uçağın kalkışından kısa süre sonra arıza tespit edildiğini belirten şirket, mürettebatın havalimanına dönüş için izin istediğini ancak uçağın Şeremetyevo’ya inmesinin ardından motorların alev aldığını bildirdi. 

Çıkan yangının hızla söndürüldüğünü ve içerideki yolcuların acil çıkış kapısından tahliye edildiğini belirten firma, “Uçak, havacılık endüstrisinin koyduğu 90 saniye kuralının altında bir sürede, 55 saniye içinde boşaltıldı. Mürettebat ellerinden gelen her şeyi yaptı ancak herkesi kurtaramadılar. Aeroflot olarak, sevdiklerini kaybeden ailelere en derin baş sağlığı dileklerimizi iletiyoruz. Sizinle birlikte yastayız” ifadelerini kullandı. 

Yolcu yakınlarını ücretsiz olarak Moskova’ya götüren havayolu şirketi, bir de iletişim için acil yardım hattı açtı. 
 

Fotoğraf: The Independent

Uçağın kullanımı ne kadar yaygın ve güvenlik sicili nasıl?

Rus yapımı en gelişmiş uçak tipi Sukhoi Superjet 100, Batı’ya önemli miktarlarda satılan ilk model oldu. Yolcu kapasitesi 100’ün altında olan ve yaklaşık bin 480 kilometrelik Moskova-Murmansk bağlantısı gibi güzergahlar için tasarlanmış bölgesel bir jet.

Hizmete girdiği 2011’den bu yana İrlanda’nın CityJet’i ve Meksika’nın InterJet’i de dahil olmak üzere bu modelde yaklaşık 150 uçak teslim edildi. Bir o kadarı da sipariş edilmiş halde.

Bu modelin dün yaşananların öncesinde karıştığı tek ölümcül uçak kazası, 2012’de Endonezya’da gerçekleşti. Potansiyel müşterilere hitap eden bir gösteri uçuşunda uçağın Salak Dağı’na çarpması sonucu 45 kişi hayatını kaybetti.

Son dönemde Rus yolcu uçaklarının karıştığı diğer kazalar neler?

Şubat 2018’de, Moskova’daki Domodedovo havaalanından kalkan 703 sefer sayılı Saratov Havayolları uçağı başkentin yaklaşık 80 kilometre güneydoğusunda çakıldı. Orsk şehrine giden Antonov An148 model uçaktaki 65 yolcu ve 6 mürettebattan kurtulan olmadı.

Havayolu şirketinin faaliyet belgesi, müfettişlerin güvenlik prosedürlerinin ihlal edildiğine dair delil bulmasından sonra iptal edildi.

2016 Noel’inde Rus Hava Kuvvetleri’ne ait Tupolev 154 tipi bir uçak 92 yolcusuyla Rusya’nın güneyindeki Soçi havaalanından kalktıktan kısa süre sonra Karadeniz’e çakıldı. Uçakta Suriye yolundaki Kızıl Ordu Korosu’nun üyeleri de bulunuyordu. 

Tarihte bir Rus havayolu şirketinin adının karıştığı en büyük ölümlü kazaysa 31 Ekim 2015’te gerçekleşti. Metrojet’e ait Airbus A321 tipi uçak, St. Petersburg’a gitmek üzere Mısır’daki Şarm el-Şeyh kentinden havalandıktan 23 dakika sonra düştü. 217 yolcu ve 7 mürettebatın tamamı hayatını kaybetti. 

Kazayı soruşturan müfettişler, uçağa Şarm el-Şeyh’te bir bomba yerleştirildiği yönünde görüş bildirdi. Bunun üzerine İngiltere, İngiliz havayolu şirketleri için Mısır tatil beldesine uçuşları yasakladı. Söz konusu yasak o gün bugündür sürüyor. 
 

Alev alan Aeroflot uçağı söndürüldü / Fotoğraf: The Independent

Bu trajediler Rus hava taşımacılığında güvenlik sorunun işareti mi? 

Hayır. 20. yüzyıl boyunca Sovyetler Birliği’nde ne yazık ki sık sık kaza yaşanırdı. Bu kazalar genelde olumsuz hava şartlarından, en geçerli Batı standartlarına nispeten eskide kalmış uçak mühendisliğinden ve bazen de pilotların yanlış kararlarından kaynaklanıyordu. 

Diğer taraftan Rusya, diğer bütün ülkelere kıyasla çok daha çetin iklim şartlarına sahip. Tüm yıl boyunca devam eden uçuşlar, sert kışla ve yaz fırtınalarıyla mücadele halinde geçiyor. 

Pilotaj hatası vakalarının en kötüsü, 1994’te Moskova’dan Hong Kong’a giden 593 sefer sayılı Aeroflot uçuşunda gerçekleşti. Airbus 310’un kaptan pilotu, 16 yaşındaki oğlunu kendi koltuğuna oturttu. Otomatik pilotu yanlışlıkla devre dışı bırakan genç, uçaktaki 75 kişinin hepsinin hayatına mal olacak bir olaylar zincirini başlattı. Uçak, Sibirya’da çakıldı. 

Diğer kayıplar terör kaynaklıydı. Bunlardan biri, Moskova Domodedovo’dan peş peşe havalanan 2 uçağın havada patladığı o korkunç 24 Ağustos 2008 gecesi yaşandı. 87 yolcunun ve uçuş ekibinin tamamı hayatını kaybetti. 

Bazı Rus havayolu şirketleri diğerlerinden daha mı güvenli? 

Rusya’da ulusal havayolu taşımacılık şirketi Aeroflot ve rakibi S7 Airlines son derece saygın şirketler. İkisi de mükemmel güvenlik standartlarını şart koşan Skyteam ve Oneworld havayolu ittifaklarının üyesi. Çoğunlukla Airbus ve Boeing jetleri kullanıyorlar. 

Dünyanın en büyük ülkesini bir uçtan diğerine bağlamak gibi muazzam bir göreve el atmış daha küçük şirketler, diğerleriyle aynı kaynaklara sahip olmayabilir. Buna bir de bazılarının Sovyetler’den kalma daha yaşlı uçaklar kullandıklarını eklemek gerekiyor. 

Belirli bir rotada havalanacak uçağı tespit etmek ve onunla uçmaktan mutlu olup olmayacağına karar vermek kolay bir iş gibi görünse de son dakika düzenlemeleri nedeniyle yola çıkılacak uçağın tipi değişiklik gösterebiliyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/travel

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken