Dinamitin mucidi, İsveçli kimyager ve mühendis Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine 1901’den bu yana altı dalda verilen (ekonomi dalında 1968’te verilmeye başlandı) Nobel ödülleri, pandeminin gölgesinde sahiplerini buldu.
Ödüllerin fizik, kimya ve tıp alanında sahiplerinin bulmasının ardından bugün yapılan açıklamayla Nobel Edebiyat Ödülü’nün ABD’li şair Louise Glück’e verildiği duyuruldu.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi ve Norveç Nobel Komitesi tarafından verilen ödülle ilgili yapılan açıklamada Glück için “sade bir güzelliğe sahip şairane tarzı, bireysel varoluşu evrensele taşıyor. Evrenseli aradığı ve bunu yaparken efsanelerden ve klasik motiflerden ilham aldığı birçok işinde kendini gösteriyor” yorumu yapıldı.
Akademi’den yapılan açıklamada 77 yaşındaki şairin 2006’da yayımlanan Averno isimli kitabıyla ilgili “Persefone’nin (Zeus ile Demeter’in kızı) Hades tarafından yer altına kaçırılma efsanesine vizyoner bir bakış açısı sunuyor” denildi.
Nobel komite başkanı Anders Olsson, Glück’ün tarzının “içten ve tavizsiz” olduğunu vurgulayarak “İnsan onun şiirlerinde hayallerinden ve hezeyanlarından kalanları dinliyor. Kimse, kişinin kendi ilüzyonlarıyla yüzleşmesinde Glück kadar sert olamaz” dedi.
Yale Üniversitesi’nde profesör unvanıyla görev yapan Glück, “The Wild Irıs” adlı eseriyle 1993’te Pulitzer Ödülü’ne, 2014’te Ulusal Kitap Ödülü’ne (National Book Award) layık görülmüştü.
2019 Nobel Edebiyat Ödülü, Avusturyalı yazar Peter Handke’ye “Dilbilimsel bir maharetle insan tecrübesinin özgünlüğü ve çevresini araştıran etkileyici çalışması” için verilmişti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Ancak Handke’nin eski Yugoslavya’daki iç savaş sırasında Sırp güçlerini ve Yugoslavya'nın o dönemli Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç’i desteklediği nedeniyle söz konusu ödül kararı ağır eleştirilere maruz kalmıştı.
İsveçli gazeteci Christina Doctare, 1988 yılında Birleşmiş Milletler Barış Gücü sağlık ekibinde görev yaptığı için aldığı Nobel madalyasını iade etmişti. Türkiye’de ise Milli Savunma Bakanlığı bir kınama yazısı yayımlamıştı.
Bir madalya ve 10 milyon İsveç kronu (1,1 milyon dolar) ile birlikte gelen Nobel Ödülleri için tören normal şartlar altında Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta gerçekleşecekti. Ancak koronavirüs nedeniyle ödül töreni iptal edildi.
Türk romancı Orhan Pamuk, “kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulduğu” gerekçesiyle 2006 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi olmuştu.
Kimya ödülü “DNA zincirlerini kesmeye ve birleştirmeye” yarayan sisteme
Nobel Kimya Ödülü bu yıl, "genom kurgulamasına olanak sağlayan yöntemin geliştirilmesine katkılarından ötürü", Fransız mikrobiyolog Emmanuelle Charpentier ile ABD'li biyokimyacı Jennifer A. Doudna'ya verildi.
Akademi’den 7 Ekim’de yapılan açıklamada Charpentier ve Doudna'nın DNA zincirlerini kesmeye ve yeniden birleştirmeye olanak sağlayan "CRISPR/Cas9" sisteminin geliştirilmesine katkılarından ötürü ödüle layık görüldüğü belirtildi.
Açıklamada, "hayvanların, bitkilerin ve mikro-organizmaların DNA'larının çok hassas şekilde değiştirilmesine imkan sağlayan sistemin yaşam bilimleri üzerinde devrim niteliğinde bir etki yarattığı, kanserin ve kalıtsal hastalıkların tedavi etmeye yönelik umutlara katkı sağladığı" belirtildi.
Nobel Kimya Ödülü'nü 2015'te Türk bilim insanı Aziz Sancar kazanmıştı. Sancar, "Nobel Ödülü kazanan ilk Türk bilim insanı" olmuştu.
Fizik ödülü kara deliklerin keşfine katkı sağlayan 3 bilim insanına verildi
6 Ekim’de açıklanan Nobel Fizik Ödülü ise bu yıl, kara deliklerin keşfine katkı sağlayan çalışmalarından dolayı İngiliz matematiksel fizikçi Roger Penrose, Alman astrofizikçi Reinhard Genzel ve Amerikalı gök bilimci Andrea Ghez arasında paylaştırıldı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinden yapılan açıklamada, ödülün yarısının "kara deliklerin oluşumunun genel görelilik teorisinin öngörüsü olduğuna ilişkin keşfinden ötürü" Penrose'a, diğer yarısının ise "Samanyolu Galaksisi'nin merkezindeki dev kara deliğin keşfine yönelik çalışmalarından ötürü" Genzel ve Ghez'e verildiği belirtildi.
Açıklamada, bu yılın ödül sahiplerinin kainatın en gizemli fenomenlerinden biri olan kara deliklerle ilgili keşiflerin öncüleri olduğu vurgulandı.
Tıp Ödülü Hepatit C virüsünün keşfine gitti
1901'den bu yana 111 kez verilen Nobel Tıp Ödülü'nün bu yılki sahipleri ABD’li virologlar Harvey J. Alter, Charles M. Rice ve İngiliz bilim insanı Michael Houghton oldu.
Nobel Komitesi Başkanı Thomas Perlmann, Stockholm'de yaptığı açıklamada, üç ismin “Hepatit C virüsünün keşfinden ötürü" 2020 Nobel Tıp Ödülü'ne layık görüldüğünü duyurdu.
Bilim insanlarının keşfi sayesinde bugün virüs için çok hassas kan testlerinin mevcut olduğu ve bunların dünyanın birçok bölgesinde kan nakli sonrası hepatit vakalarını ortadan kaldırıldığı belirtildi.
Bu yılki Nobel tıp ödülünün, tıbbi araştırmaların toplumlar ve ekonomiler için ne kadar önemli olduğunu ortaya koyan yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle ayrı bir anlam taşıdığı ifade ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütüne göre (DSÖ), dünyada 70 milyonun üzerinde hepatit vakası bulunuyor ve her yıl bu virüs nedeniyle 400 bin kişi hayatını kaybediyor.
Independent Türkçe, AA, The Local
