KOVİD salgını, ticarete âlet olduğu artık genel kabul gören modern tıbbın dibine kadar siyasete de bulaştığını görmeyen gözlere gösterdi, sağır kulaklara duyurdu.

İlaç ve aşılarla ilgili açıklamalar önce hep siyasetçilerden geldi.

Trump, ilaç şirketi propagandisti gibi çalışıyor

ABD Başkanı Trump, maşallah, ilaç şirketlerinin propagandisti gibi çalışıyor. Elinde eşantiyonlarla dolu kocaman çantayla doktor ziyaretleri eksik, o derecede.

Hidroksiklorokin Trump tarafından "game changer" yani ezber bozan, çığır açan ilaç olarak îlân edildi ve Başkan kendisinin de bu ilacı "önleyici" olarak almaya başladığını açıkladı. ¹ 

Lâkin, bugüne kadar yapılan araştırmalardan sıtma ilaçlarının KOVİD'den koruduğu ve tedavide işe yaradığına dair hiçbir netice elde edilmediği gibi aksine kalp üzerine olan yan tesirlerinin ölüm riskini artırabileceği ortaya çıktı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bu ilaçla yapılan araştırmaları durdurma kararı aldı. ² 

Trump zakkumdan elde edilen bir özün onaylanmasını istiyor

Sıtma ilaçları iddiası fos çıkan Trump, bu sefer de yastık tüccarı arkadaşı aracılığıyla bitkisel ürün savunuculuğuna soyundu.

KOVİD'i iyileştirmek için bir besin takviyesi olarak zakkum bitkisinden (nerium oleander) elde edilen özün (oleandrin) çok etkili olabileceğini dile getirdi.
 

Görsel: Aïda Amer/Axios

Trump, FDA'yı (ABD Gıda ve İlaç Dairesi) bu bitkisel ürünü koronavirüs tedavisi için onaylamaya zorlamakla da suçlandı. ³ 

Tıbbi literatürde, oleandrin ile yapılmış tek bir laboratuar çalışması var; fakat bunun insanlarda etkinliği ve emniyetini gösteren hiçbir bilgi yok. Üstelik zakkum, son derecede zehirli bir bitki. ⁴

Plazma tedavisi mucizesi

Sıtma ilaçları ve zakkumla ilgili iddiaları boş çıkan Trump'ın son marifeti plazma tedavisini methetmek oldu.

Başkan Trump'ın şimdi de "tarihi bir dönüm noktası" diye açıkladığı plazma tedavisi için FDA Başkanı Stephen Hahn da Trump'ın sözlerine benzer şekilde ''Plazma tedavisi uygulansaydı koronavirüse yakalanan 100 kişiden 35'i hayatta kalabilirdi'' diyordu. ⁵
 

Fotoğraf: AP

Beyaz Saray sözcüsü Alyssa Farah da benzer şekilde yanıltıcı bir tweet attı ve terapinin ölüm oranını yüzde 30 ila yüzde 50 oranında azalttığını söyledi.

Bu iddia Sağlık Bakanı Azar'ın sözcüsü tarafından da tekrarlandı.

Hahn'ın selefi olan S. Gottlieb, "FDA' nın acil durumlar için plazma tedavisini onaylaması doğru; ama bulguları abarttığınızda, bilime olan güveni zedeler ve kamuoyunun düzenleyici kararlara olan güvenini zayıflatır. Plazma tedavisi bazı hastalar için anlamlı olabilir ama bunu ispatlamak için daha fazla delil gerekir" diye gerçekleri açıklıyordu. ⁶

Plazma tedavisinin ölümleri yüzde 35 önlemesi aslında ne manaya geliyor?

Tıpta bir ilacın etkinliği nispi (relative) ve mutlak (absolute) risk terimleri ile ifade edilir. 

Bunu bir örnekle açıklayalım:

Her birinde 1000 kişi bulunan bir gruba bir ilaç diğer gruba plasebo verildiğini, ilk grupta 5 kişinin ikinci grupta 10 kişinin öldüğünü varsayalım. 

Bu durumda nispi risk azalması yüzde 50 gibi muhteşem bir değerdir; ama mutlak risk azalmasına baktığımızda bunun sadece yüzden 1'den (1000 kişiden 10'u ölmüştü) yüzde 0,5'e (1000 kişiden 5'i ölmüştü) düştüğünü yani risk azalmasının mutlak değerinin 0,5 olduğunu görürüz. 

Yüzde 50'lik nispi risk azalmasını esas alırsanız 1000 kişiden 500'ünün hayatının kurtulacağını sanırsınız oysa ilaçla tedavi edilen 1000 kişiden sadece 5'inin hayatı kurtulmuştur.

Plazma tedavisinin bazı hastalarda etkili olması mümkündür; ama bilimsel deliller olmadan söylenen abartılı ifadelerin yanlış olduğu eninde sonunda mutlaka ortaya çıkıyor ve bu da insanların tıbba olan itimadını yerle yeksan ediyor.

İki süper güç arasında aşı savaşı yaşanıyor

Rusya lideri Putin, "Ülkesinin onaylanmış Kovid-19 aşısı Sputnik V'nin tamamen uluslararası uygulamalara ve Rusya yasalarına uygun bir biçimde onaylandığını" söyledi.

"Eylül ayında yeni bir aşımız daha olacak, bunun üstünde Novosibirsk'teki Vektor enstitüsü çalışıyor" açıklamasını yaptı ve kızının da aşı olduğunu dünyaya gururla beyan etti. ⁷
 

Fotoğraf: Reuters

ABD Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başkanı A. Fauci ise, "Rusya'nın koronavirüs aşısı düzmece. Bir aşı sahibi olmak ile güvenli ve etkili bir aşı sahibi olmak arasında büyük fark var" diyerek Putin'in iddialarına karşı çıktı. ⁸

Gel gelelim, ABD vatandaşları da kendi ülkelerinin aşısına güvenmiyor, aşı yaptırma bile politik tercihlere göre değişiyor. Cumhuriyetçilerin yüzde 37'si, Demokratların yüzde 61'i aşı olurum diyor. ⁹

Salgının ilk aylarında koronavirüslere karşı uygulanabilir bir aşının 1,5 seneden önce çıkmasının mümkün olmadığını açıklayan WHO Başkanı T.A. Ghebreyesus, ağustos başında da "KOVİD aşısı hiçbir zaman bulunmayabilir" diyerek aşı umutlarını bitirmişti. ¹⁰

Ama o da ne, aradan bir ay bile geçmeden "Bir dizi aşı, şu anda klinik araştırmaların son aşamasında. Tünelin sonunda ışık göründü" diyerek kafaları karıştırıyordu. ¹¹

Salgın döneminde ABD'nin, Dünya Sağlık Teşkilatı'ndan resmi olarak çekildiğini de unutmayalım. ¹²

Gelelim neticeye

Dibine kadar ticarete bulanmış olan modern tıbba bu yetmezmiş gibi bir de siyasetin karışması; tıbba zaten azalmış olan itimadı iyice bitiriyor.

Ticaret ve siyaset tıbba ihanet ediyor.

Salgın bittikten sonra en çok zarar gören kesimlerden birinin de tıp olacağını şimdiden söyleyebilirim.

Allah sonumuzu hayretsin!

Kaynaklar: 

1. https://www.indyturk.com/node/191746/türkiyeden-sesler/sıtma-ilacı-muamması
2. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53295443
3. https://www.forbes.com/sites/brucelee/2020/08/18/what-is-oleandrin-will-trump-push-fda-to-approve-this-for-covid-19-coronavirus/#63ae16975470
4. https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.07.15.203489v1.full.pdf
5. https://www.amerikaninsesi.com/a/fda-baskanindan-plazma-tedavisi-ozru/5557742.html 
6. https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-08-24/fda-trump-officials-misrepresent-key-statistic-on-covid-therapy 
7. https://www.cnnturk.com/dunya/putin-rusyanin-eylulde-ikinci-bir-kovid-19-asisi-olacak
8. https://twitter.com/KoronaReport/status/1296485284637548544?s=20
9. https://twitter.com/EricTopol/status/1299004189356355586?s=20
10. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-53644717 
11. https://www.hurriyet.com.tr/galeri-corona-virus-asisi-ne-zaman-cikacak-dsoden-koronavirus-asisi-hakkinda-flas-aciklama-41594500
12. https://www.medimagazin.com.tr/guncel/genel/tr-abd-dsoden-resmi-olarak-cekildi-11-681-90175.html

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.