Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle fabrikaların bir süre kapalı kalması ve sonrasında da tam kapasite çalışamaması, sıfır araçların piyasaya çıkış tarihini geciktirdi.
Eylül-ekim gibi alıcılarla buluşması beklenen araçların fiyatlarında yükseliş olacağı belirtiliyor.
Diğer taraftan aylardır talebin artması ancak arzın yükselmemesi nedeniyle özellikle ikinci el araçlarda fiyatlar, tavan yapmış durumda.
Öyle ki, ikinci el online oto pazarında satışlar 1 milyonu aştı. İkinci el online binek ve hafif ticari araç pazarı, geçen ay 2019'un aynı dönemine göre yüzde 66, bir önceki aya göre de yüzde 31 artış gösterdi.
Pazar, 7 aylık dönemde 1 milyon 178 bin 81'e ulaştı. Aralık 2019'da 50 bin lira olan bir otomobilin fiyatı, bu yılın temmuz ayında 66 bin 100 liraya yükseldi. Üstelik satılan araçların yüzde 24'ünü 11 yaş ve üstü araçlar oluşturdu.
Bazı vatandaşlar, son birkaç aylık süreçte ikinci el otomotivleri birer "yatırım aracı" olarak değerlendiriyor.
Bir-iki ay içinde piyasaya sıfır araç sürülmesiyle, ikinci elde fiyatların düşeceği iddiaları ortaya atılsa da, Independent Türkçe’ye konuşan uzmanlar bu durumu gerçekçi bulmuyor.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, Enterprise Türkiye CEO'su Özarslan Tangün ve Cardata International Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın, sıfır, ikinci el ya da araç kiralama fiyatlarında herhangi bir düşüş öngörmüyor.
"Yılın ilk 7 ayında 341 bin 469 adede ulaşıldı"
Sıfır araç satışlarına ilişkin yılın ilk 7 ayındaki performansı değerlendiren Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Murat Şahsuvaroğlu, 341 bin 469 adede ulaşıldığını kaydetti. Şahsuvaroğlu, sağlık güvenliği endişesiyle bireysel kullanıma olan talebin oluşturduğu hareketliliğin yanı sıra kamu bankalarının başlattığı kampanya ile sıfır taşıtta yüzde 0,49 faiz oranıyla finansman imkanı tanımalarının da satışları domine ettiğini söyledi.
"Yılın 700-750 bin adetlik seviyelerde tamamlanmasını öngörüyoruz"
Yılın ilk yarısında Avrupa pazarının bir önceki yıla oranla daralırken, Türkiye pazarında ocak-temmuz döneminde yüzde 60 oranında büyüme sağlandığını belirten Murat Şahsuvaroğlu, "Bu büyümenin yıl sonuna kadar sürmesini bekliyoruz" ifadesini kullandı. Şahsuvaroğlu, tedarik sorununun sonbaharda aşılacağı ve salgın nedeniyle yeni kısıtlamaların gündemde olmayacağı düşüncesinden hareketle, yılın 700-750 bin adetlik seviyelerde tamamlanmasını öngördüklerini de sözlerine ekledi.
"Özellikle ithal ürünlerde kur farkları ister istemez fiyatlara yansıtılıyor"
Sıfır araçlardaki liste fiyatlarının seyrini de sorduğumuz OYDER Başkanı, Türkiye’de satılan otomobillerin yüzde 60’ının ithal, geri kalanın da yerli üretim olduğunu belirterek, "Kurlardaki gidişata göre özellikle ithal ürünlerde kur farkları ister istemez fiyatlara yansıtılıyor. Baktığımızda sıfır araç fiyatları aslında döviz bazında artmamış, bunu geçen yılki fiyatlar ile kıyasladığımızda görüyoruz. Ancak kur hareketlerine bağlı olarak yapılan TL artışları oldu. Bunlar zaruri yapılan artışlardır. Bazı ürünlerin fiyatının döviz artışı kadar dahi artmadığı görülebilir" yorumunu yaptı.
"İkinci elde fiyatlar, yukarı yönde olmaya devam edecek gibi görünüyor"
İkinci el fiyatlardaki yükselişe de değinen Murat Şahsuvaroğlu, "İkinci elde şu anda fiyatlar yukarı yönde olmaya devam edecek gibi görünüyor. Kur artışı sıfır araçlara yansıyacağı için doğal olarak ikinci el otomobil satışlarında da fiyatlar artacaktır. Ne zaman kur hareketleri durulur, sıfır fiyatlarındaki artış durursa ve araç tedarik sorunu da bununla beraber giderilirse, işte o zaman ikinci el araçların fiyatları da stabil hale gelecektir" yorumunu yaptı.
"AB ile kıyaslandığında en yüksek vergi ödeyen ülke konumundayız"
OYDER Başkanı Murat Şahsuvaroğlu’na Türkiye’de otomotiv alanındaki yüksek vergilendirme sistemini de sorduk.
Vergi konusunda Türkiye’deki otomotiv sektörü ve araç sahiplerinin "dezavantajlı" durumda olduğunu belirten Şahsuvaroğlu, "AB ile kıyaslandığında en yüksek vergi ödeyen ülke konumundayız. Bizim kanunlarımız açısından yakın olduğumuz AB ülkeleri vergi sisteminde ÖTV’ye benzer bir vergi yok. Sadece bizdeki KDV’ye denk gelen bir vergilendirme sistemi uygulanmakta. AB ülkeleri içinde, sıfır araçlara en yüksek vergi oranı yüzde 27 ile Macaristan olurken; en düşük vergi oranı yüzde 17 ile Lüksemburg’da uygulanmaktadır" dedi.
"Daha çevreci ve çağa uygun bir vergi sistemi oluşturulmalı"
Türkiye’de "daha çevreci" ve "çağa uygun" bir vergi sistemi oluşturulması gerektiğini ifade eden Şahsuvaroğlu, sözlerini "Motor hacmi ve fiyat bazında uygulanan vergi sistemimiz hem karmaşık hem de emsal ülkelerin sisteminden oldukça farklı. Bu sistem değişikliğinin ülkemiz otomotiv sanayisinin de zarar görmeden, tüm taraflar için en uygun ve çağdaş bir sisteme dönüştürülmesi gereklidir" ifadeleriyle noktaladı.
"Fiyatlar normal seyrine dönmez"
Cardata International Genel Müdürü Hüsamettin Yalçın'a da otomotiv fiyatlarındaki gidişatı sorduk.
OYDER Başkanı Murat Şahsuvaroğlu gibi araç fiyatlarının düşmeyeceği görüşünü savunan Yalçın, "Fiyatlar normal seyrine dönmez" dedi ve ekledi:
Şuan sıfır almak istiyorsunuz, piyasada araç yok. İkinci ele yöneliyorsunuz ama orada da arz düşük olduğundan, fiyatlar çok yüksek. Pandemide araç satmak isteyenler satamadı. Ellerindeki araçları yenilemek isteyen filo şirketleri de araçlarını satamayınca piyasadaki arz problemi büyüdü. Bu nedenle ikinci el araç, çok değerlendi. 100 bin TL’lik bir araca, galericiler 115 bin TL istemeye başladı. İkinci el fiyatları düşmez. Çünkü ikinci el aracın fiyatını belirleyen en önemli kriter, o aracın sıfır fiyatıdır. Satışa sunulacak olan sıfır araçlar, kurdan dolayı çok yüksek fiyattan satılacak. O yüzden piyasadaki araç sayısı artsa da, çok yüksek fiyattan satılacağından ikinci elde fiyat düşmeyecek.
"100 bin TL olan araç, 148 bin TL'ye satılıyor"
İkinci el araçlarda ocak ile temmmuz ayları arasındaki fiyat farkının yüzde 48'e yükseldiğini ifade eden Yalçın, "100 bin TL olan araç, 148 bin TL'ye satılıyor. Türkiye’de en çok araç C segmetinde satılır ve bu segmentteki fiyat artışı da 6 ayda yüzde 38’i bulmuş. İkinci el fiyatları asla geriye gelmez ama yükseliş trendi bir nebze azalabilir" yorumunu yaptı.
"İkinci el, yatırım aracı oldu"
İkinci elin yatırım aracı haline geldiğini ifade eden Hüsamettin Yalçın, "Başka hiçbir finansal enstrüman 7 ayda bu kadar para kazandırmaz. 7 ayda yaklaşık yüzde 50’lik artış sağlandı" dedi.
Cardata International Genel Müdürü, araç almayı düşünenlere de vakit kaybetmemeleri tavsiyesinde bulundu:
Araç almak isteyenler düşer diye boşuna beklemesin, kurlar çok yükseldi, üretim maliyetleri çok yüksek, fabrikalar hala düşük kapasiteyle üretim yapıyor ve bunların hepsinin bir maliyeti var. Sıfır araç sayısı artacak evet ama yüksek fiyattan satılacak ve ikinci el fiyatlarını da aynı aracın sıfır fiyatı belirliyor. En iyi ihtimalle böyle kalır araç fiyatları.
"’Aracımız Ahmet beye opsiyonlu, Ayşe hanımdan kapora alınmıştır’ gibi ilanlara kanmayın"
İnternet sitelerindeki bazı ilanlara da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Hüsamettin Yalçın, fiyat yükseltmek için "Ahmet beye opsiyonlu, şu fiyattan satılmıştır, Ayşe hanımdan kaparo alınmıştır" gibi ifadelerin yer aldığını söylüyor. Bu tip ilanlara itibar edilmemesini öneren Yalçın, "Bunların çoğu yalan, fiyat yükseltme taktiği, kanmayın" yorumunu yaptı.
"Kısa vadede Türkiye’de elektrikli ve hibrit araç tercih edileceğini düşünmüyorum"
Otomotiv Distrübütörleri Derneği (ODD) verilerine göre son dönemde elektrikli ve hibrit araç satışlarının artmasına ilişkin de görüşünü sorduğumuz Yalçın, "Bu araçlara gelecekte yönelim olacak ama kısa vadede yaygın görmüyorum, zira elektrikli araçlarda menzil olayı henüz çözülmedi. Türkiye’de hala fosil yakıt araçlar talep görüyor. Günün birinde her şey elektrikli olacak, kabul ama ülkemizde otomobilde uzun yıllar daha tercih edileceğini sanmıyorum" yanıtını verdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Kiralık araçlar, toplu taşıma ve şehirler arası ulaşıma iyi bir alternatif oldu"
Sıfır ve ikinci el araçlar kadar, kiralık araçların durumu da merak konusu.
Kiralık araçların hijyen, güvenilirlik ve kalite sunduğunu ifade eden Enterprise CEO’su Özarslan Tangün, bu araçların özellikle Kovid-19 sonrasında toplu taşıma ve şehirler arası ulaşıma iyi bir alternatif oluşturduğu görüşünde:
Kovid-19 döneminde ve sonrasında bazı kişiler, toplu taşımadan endişe duyup, uzak durmaya başladılar. Günlük kiralamaya talep oluştu. Seyahatte de uçağa binmek ya da otobüs kullanmak yerine araba kiralamayı tercih ettiler. Şehir içinde de aylık kiralama arttı, toplu taşıma kullanmaktansa aylık kiralama yoluna gidenler de oldu. Ayrıca her yıl olduğu gibi bu yıl da bayram döneminde talep yükseldi.
"Günlük ve aylık araç kiralamaya ilgi arttı"
Araç kiralamanın günlük, aylık ve operasyonel (24-36 ay) kiralama olarak üçe ayrıldığını belirten Tangün, salgının özellikle iç pazarda günlük ve aylık araç kiralamaya ilgiyi artırdığını söyledi.
"Havalimanı lokasyonu kiralamaları düşünce şehir ofisleri açtık"
Özarslan Tangün, uzun dönem araç kiralamanın ise sunduğu bir takım avantajlar nedeniyle finansal bir hizmet gibi görüldüğünü ve daha çok şirketlerin talep ettiği bir yöntem olduğunu da sözlerine ekledi.
Yurt dışından gelen turistlerin araç kiralamayı tercih ettiğini, salgın nedeniyle uçuşların azalması ve turist sayısının düşmesiyle bu kişilere verilen hizmette yüzde 70’lere varan azalma görüldüğünü kaydeden Tangün, özellikle havalimanı lokasyonu kiralamalarında büyük düşüş olduğunu söyledi. Bu nedenle şehir ofisleri açtıklarını kaydeden Tangün,genel anlamda sektörün yüzde 10-15 düşüş yaşadığını, kendilerinin ise iç piyasadaki taleple sektörün üzerinde bir performans sergilediklerini savundu.
"Kiralık araç fiyatları olması gereken seviyede değil ancak yükseleceğini de düşünmüyorum"
Araç kiralama fiyatlarının geçen seneden düşük seyrettiğine de değinen Enterprise CEO’su, "Maliyetler, fiyatlara yansıtılmadı. Açıkçası kiralama fiyatlarının yükseleceğini düşünmüyorum. Havayoluyla gelen kişiler, bizim için önemli. Özellikle turistler, seyahatlerinde araç kiraladığından salgının etkisini yitirmesiyle kiralamaya talebin daha da artmasını bekliyoruz" şeklinde konuştu.
© The Independentturkish
