Bilim insanları, dünyanın iklim değişikliği gibi insanlık tarafından maruz kaldığı tahribatın etkilerinden kurtulmasının muhtemelen milyonlarca yıl süreceğini söylüyor.

Yeni bir araştırma, dünyadaki çeşitliliğinin insanlık öncesi döneme geri gelmesi için evrim nispetinde geçmesi gereken “asgari hızın” en az 10 milyon yıl olduğunu ortaya koyuyor.

İnsanların sebep olduğu iklim değişikliği ekosisteme önemli ölçüde zarar veriyor ve bazı türlerin soyunu o kadar hızlı yok ediyor ki, bilim insanları dünyanın altıncı kitlesel yok oluşa doğru gittiğine hükmediyor.

Çalışmanın ortak yazarı Bristol Üniversitesinden Andrew Fraass konuyla ilgili şunları söyledi:

“Bu çalışmadan, iklim değişikliği ve uyguladığımız diğer yöntemlerle neslini tükettiğimiz canlı çeşitliliğinin eski hale gelmesi için çok uzun bir zaman, milyonlarca yıl, geçmesi gerektiği çıkarımını yapmak mümkün.”

Önceki kitlesel yok oluşlar göktaşlarının veya doğal iklim değişikliğinin bir sonucu olarak meydana gelmişti.

Geçmişte yaşanan olaylara bakarak gelecek hakkında bazı ipuçlarına ulaşan bilim insanları, yeni bir çalışmada tür çeşitliliği ve sayısının zaman içindeki değişimini saptamak için fosil kalıntılarda iyi şekilde korunmuş foraminifera isimli plankton artıklarını kullandı.

Araştırmacılar ayrıca dünyaya düşen bir göktaşının dinozorları ve yeryüzündeki yaşamın büyük bir kısmını yok ettiği düşünülen Kretase dönemi sonrası zaman dilimini değerlendirdi.

Diğer birçok canlı gibi foraminifera planktonları da çarpan göktaşından hasar görmüş, hayatta kalanlarsa çok kısa sürede kendini toplamıştı. Eski halinden eser kalmayan planktonların çeşitliliği de çarpmanın öncesine kıyasla çok daha azalmıştı ve bunların her yere yayılmasını sağlayan yeni özellikler geliştirmesi milyonlarca yıl sürmüştü.

Bilim insanları kitlesel yıkım sonrası kendini yenilemenin çok uzun zaman aldığının yıllardır farkında olsa da, bunun kalıcı çevresel etkilerin sonucu olduğunu varsayıyordu. 

Öte yandan, Nature Ecology and Evolution adlı bilimsel yayında yer alan yeni bir araştırma da, bu noktada evrimin gerçekleşme hızının sınırlayıcı faktör olduğunu öne sürdü.

Çalışmaya önderlik eden Teksas Üniversitesinden Dr Christopher Lower konuyla ilgili şunları söyledi:

“Çalışmamızda bu sonuçlara vardık. Buradan canlıların nesillerinin tükendiği diğer tüm durumlarda da aynı süreçle karşı karşıya kaldığımız çıkarımında bulunabiliriz (...) bunun iyileşmeyi sağlamak için her durumda geçmesi gereken asgari süre ile açıklanabileceğini düşünüyorum.”

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Nezir Sümerkan