IŞİD’in 3 Ağustos 2014'te ele geçirdiği Şengal, 13 Kasım 2015'te ABD öncülüğündeki Koalisyon Güçleri’nin havadan desteğiyle Peşmerge Güçleri’nin düzenlediği operasyonla kurtarıldı.
Duhok Kaçırılan Ezidileri Kurtarma Ofisi’nin son verilerine göre, IŞİD’in saldırısı sonrası 2 bin 869’u kadın ve çocuk olmak üzere, toplam 6 bin 417 Ezidi kaçırıldı.
Bin 992’si çocuk olan, 3 bin 530 Ezidi Kürt’ü de kurtarıldı. Ayrıca 2 bin 887 kişinin de akibeti bilinmiyor.
Örgütten kurtarılan 22’si Türkmen, 500’ü Ezidi Kürt olmak üzere toplam 522 çocuk eğitim hayatından geri kaldı.
2 bin 745 çocuk ebeveynsiz kaldı
IŞİD’in Ezidilere yönelik katliamlarında en fazla çocuklar zarar gördü.
Katliamlar sonucunda bin 759 çocuk babasız, 407 çocuk annesiz kalırken, 359’u ise hem anne hem de babasını kaybetti.
220 çocuğun ebeveyninin akıbeti bilinmezken, toplam 2 bin 745 çocuk ebeveynsiz kaldı.
Örgüt mensuplarının, yakıp yıktığı Şengal’de en çok zararı ise çoğu 18 yaşından küçük kaçırılan Ezidi Kürt çocukları oldu.
IŞİD, çocukları kalkan ve kamplarda, evlerde hizmetçi olarak kullanmasının yanı sıra Irak’ın Musul ve Suriye’nin Rakka kentinde bulunan askeri kamplarda ideolojilerini empoze ederek, her gün din dersi ve savaş taktikleri öğretiyordu.
Örgüt, bu kamplarda özellikle 5 ila 17 yaş aralığındaki çocukları ebeveynlerinden ayırarak askeri eğitim veriyordu.
"Tatbikat diye savaş alanına götürüldük"
2014 yılında Koço Köyü’ndeki evinde IŞİD’liler tarafından ailesiyle kaçırıldıktan sonra tüm hayalleri yıkılan Ezidi çocuklardan biri olan 15 yaşındaki Qedir Refiq, örgüt mensuplarının kendisini ailesinden ayırarak dinini değiştirdiğini dile getirdi.
Qedir, “Benimle birlikte birçok çocuk ailesinden uzaklaştırılarak, Musul ve Rakka’ya götürdüler. Oralarda her türlü silah ve patlayıcı madde eğitimi verdiler. Tatbikat diye savaş alanlarına götürüp eğitim de verdiler. Karşı çıktığımızda köle olarak kullanıyorlardı ya da öldürmekle tehdit ediyorlardı. Öldürüleceğimden çok korkuyordum” dedi.
"Nasıl güzel bir hayatımız olacak ki?"
Ezidileri Kurtarma Ofisi tarafından kurtarılan Qedir, sözlerine şunları ekledi:
Kurtarıldıktan sonra çok sevindim. Ancak şu anda buna da sevinemiyorum. Hayatımız kampta ve kötü şartlarda geçiyor. Ailemde henüz kurtarılmayan çok kişi var. Okuluma bıraktığım yerden devam edemiyorum. Nasıl güzel bir hayatımız olacak ki?
"IŞİD, benim çocukluğumu ve hayallerimi çaldı"
Duhok’taki Xanke Kampı’nda kalan, inşaat ve tarlalarda işçi olarak çalışan 17 yaşındaki Mecdal Xelil de Şengal’in işgali sırasında kaçırılan ve askeri eğitimden geçen yaklaşık 3 bin çocuktan biri.
“Okula gidenleri her gördüğümde iç çekiyorum” diyen Mecdel, yaşadığı durumu ve hislerini şu sözlerle anlattı:
IŞİD, benim çocukluğumu ve hayallerimi çaldı. Kurtarıldıktan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmadığı gibi daha da kötüye gitti. Okuldan 4 yıl uzak kaldım. Kurtarıldıktan sonra da okula gidemedim. Çocukluğumuzu bizden aldılar. İlk fırsatta buradan Avrupa’ya gitmeye çalışacağım. Burada bize hayat yok.
Kaçırılan çocuklar, Telafer’den Suriye’ye kadar 4 ayrı askeri merkezde Kur’an’ı Kerim ve askeri eğitim gördü.
Kurtarılan çocukların büyük kısmı, fidye karşılığında Arap aşiretler ve düzenlenen operasyonlar sonucu kurtarıldı.
Şimdiye kadar 22’si Türkmen 522 çocuk, yaş sınırından dolayı eğitimlerine bıraktığı yerden devam edemiyor.
Geçen aylarda Irak Parlamentosu’na sunulan IŞİD’den kurtarılan Ezidilere yönelik yasa taslağında yer alan maddelerden biri de söz konusu çocukların eğitim haklarına yöneliktir. Ancak taslak halen onaylanmış değil.
Ezidi çocuklar şu anda Duhok ve çevresinde 20 göçmen kampında yaşamlarını sürdürüyor.
10 öğretmen katledildi
Duhok Ezidileri Kurtarma Ofisi, eğitimden mahrum edilmiş çocukların dosyasını Irak Eğitim Bakanlığı'nda ilettiği ve şimdiye kadar herhangi bir gelişme yaşanmadığını kaydetti.
Saldırılardan en çok etkilenen Şengal merkezin 20 kilometre güneyinde yer alan Koço Köyü'nde saldırıdan önce yaklaşık bin 738 kişiden oluşan 300 aile yaşıyordu.
Saldırıdan önce köyde bulunan 3 okulda 486 öğrenci, Kürtçe ve Arapça dillerinde eğitim görüyordu.
Çocukların hepsi kaçırılırken, köydeki 10 öğretmen de örgüt tarafından öldürüldü.
2014 yılının sonundan itibaren IŞİD’den kurtarılan Ezidilere ilk yardım elini uzatan, Duhok ve çevresinde toplumun her kesimininin yer aldığı gönüllülerden oluşan yardım komiteler oldu.
"Çocukların çoğu halen aldıkları askeri eğitimlerin etkisinde"
Independent Türkçe’ye konuşan Duhok Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Eyad Xaki, özellikle ebeveynlerini kaybeden çocukların daha ciddi psikolojik sorun ve gelecek kaygısı yaşadığını söyledi.
2014 ila 2017 yılları arasında örgütten kurtarılan en az 100 çocuk ile görüşen ve 30 Ezidi çocuğun hikayesine yer verilen “IŞİD’in Gölgesinde Ezidi Çocukları” kitabının da yazarı olan Eyad Xaki, şunları söyledi:
IŞİD, güçlü ve çevik olan çocukları ailelerinden alarak Usema Bin Ladin, Zerqawi, Eşbar Xelef gibi kurduğu kamplarda bu çocuklara savaş taktikleri ve her türlü patlayıcı yapılmasını öğretti.
Çocuklar, eğitimlerin içeriğini çok ayrıntılı anlatırken, bu korkunç süreci atlatmış değil. Şimdiye kadar birçok çocuk aldıkları eğitimlerin etkisinde; unutmaya çalışsalar da unutamayan çok sayıda çocuk var.
"Çok ciddi psikolojik sorunlar yaşadı ve yaşıyorlar"
Xaki, “Bu çocuklar Peşmerge Güçleri’ne, Irak ve Suriye’deki Kürt ve askeri güçlerine yönelik intihar eylemcisi olarak yetiştirildiler. Çok ciddi psikolojik sorunlar yaşadı ve yaşıyorlar. Halen IŞİD’in ideolojisinden kurtulamayan çocuklar var” diye konuştu.
Kamplarda yaşayan ve yaş engeline takılan çocukların da sağlıklı bir eğitim hayatından mahrum kaldıklarına dikkat çeken Xaki, “Musul’un kurtarılması sonrasında, bölgedeki birçok yabancı STK da yönlerini Musul’a çevirince Duhok ve çevresindeki 22 kamp bir nevi göz ardı edilmiş oldu” dedi.
"Yurt dışına götürülen çocuklarda kültürel erime yaşanıyor"
Geçen süre içinde bu çocuklara neden halen yeterli yardım verilmediği ve eğitim sorunlarının çözülemediği sorusunu ise Dr. Eyad Xaki, şöyle yanıtladı:
Evet, Şengal katliamı yaşandığında uluslararası STK’lar azımsanmayacak derecede yardım elini uzattı; ama yeterli değildi.
Bir diğer önemli konu, Almanya, Avustralya, Kanada ve bazı ülkeler kurtarılan çocukları kendi ülkelerine götürmek istediler, kaldı ki birçok çocuk da götürüldü. Ancak bu durum kendisiyle beraber daha ciddi sorunlar doğurdu.
Irak Kürdistan Bölgesi’nde kalan çocuklar kültürlerini, dinlerini ve vatanlarını unutmuyor. Yurt dışına giden çocukların yaşam kaliteleri, eğitim hayatlarında iyileşme oluyor ancak ciddi bir şekilde kültür erimesine maruz kalıyor.
Kamplarda kalanlar da herkesin bildiği gibi zor şartlarda yaşıyor.
Ayrıca ebeveyinlerini kaybeden çocukların bir bölümü de kamplarda yakın akrabaların yanında kalırken, kendi aralarında sorunlar yaşıyor
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre, IŞİD tarafından işgal edilen Irak’ın büyük bölümünde 33 bin sivil öldürüldü, 55 bin sivil yaralandı.
Irak’ta 2014-2017 arasında örgütün hakim olduğu bölgelerde, 250’den fazla toplu mezar ortaya çıkarken, şimdiye kadar açılan toplu mezarlarda en az 12 bin kurbanın olduğu tahmin ediliyor.
© The Independentturkish
