İsrail kamuoyunda Batı Şeria’daki Yahudi yerleşimlerini ilhak planının daha önce ilan edildiği şekliyle Temmuz’da gerçekleşmeyeceğine dair bir hava hakim. Başbakan Binyamin Netanyahu ise ilhak tarihi için üst sınır olarak Eylül ayını işaret etti
İsrail’de güvenlik yetkililerinin siyasetçilerden bağımsız olarak düzenlediği gizli görüşme sızdırıldı. Buna göre, güvenlik yetkilileri yakın zamanda gerçekleşmesi beklenen ancak herhangi bir hazırlık yapılmayan ilhak planının risklerini masaya yatırdı. Güvenlik yetkilileri, Filistinlilerin verebileceği muhtemel tepkilerle mücadele noktasında strateji oluşturabilmek için siyasi yetkililerin uygulama takvimi başta olmak üzere planın detaylarına ilişkin kendilerini bilgilendirmemeleri ve planın güvenlik boyutunu görmezden gelmelerini eleştirdiler
Görüşmede ayrıca planın yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze’de güvenlik alanında yaşanması muhtemel gerilimlerin üstesinden gelmenin yolları ele alındı. Güvenlik yetkilileri, 15 Haziran’da Gazze’den İsrail tarafına atılan füzeyi, ilhak planına yönelik ilk mesaj olarak niteledi
İsrail İç İstihbarat Servisi Şin-Bet (Şabak) ile askeri istihbaratın değerlendirmelerine göre, Hamas’ın vermesi beklenen yanıtın, Batı Şeria’da vereceği mücadelenin ardından gelecek. Hamas bu kapsamda Gazzelilere, sınır bölgelerinde protesto ve gösteri düzenleme ve akabinde büyük dönüş yürüyüşünü yeniden başlatma çağrısında bulundu.
Kuzey cephesi ve muhtemel tehdit
İsrail ordusu, ilhaka yönelik net tavrını açıklamayı reddediyor. Gözlemciler ilhakla birlikte güvenlik olaylarının en çok Gazze’de yaşanmasını bekliyorlar. Ancak geçtiğimiz günlerde İsrail güvenlik birimleri tarafından kapalı kapılar ardında gerçekleşen toplantının detaylarına ilişkin İsrail medyası ve basınındaki haberlerde, gözlemcilerden farklı olarak başka bir noktaya işaret ediliyor. Aktarılan haberlere göre, güvenlik birimlerinin üst düzey yetkilileri, ilhakın uygulanmasının akabinde İsrail’in karşılaşması muhtemel tehlikenin kuzey cephesinden ve İran’ın Suriye’de asker konuşlandırma çabalarından kaynaklanabileceğine işaret ettiler.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile koalisyon ortağı Benny Gantz arasında ilhak planına dair yaşanan görüş ayrılıkları, hükümet içinde gerginlik yarattı. Netanyahu mümkün olan en büyük alanı ilhak etmeye çalışırken, Gantz planının tek taraflı hayata geçirilmesini reddediyor ve ‘bölgesel ortaklarla’ diye işaret ettiği Mısır ve Ürdün ile koordinasyon oluşturma çağrısında bulunuyor. İsrail’de siyasi ve güvenlik çevreleri, ilhakın ardından Tel Aviv-Amman-Kahire hattında gerginlik oluşmasına karşı uyarıyor ve bunun İsrail’in Arap ülkeleriyle kurmaya çalıştığı gelecek ilişkilerine yansımaları olacağına dikkat çekiyorlar.
Washington’un mesajı
İsrail’de ilhak planına ilişkin siyaset ve güvenlik kurumları arasındaki anlaşmazlıklara ilave olarak Netanyahu ile Gantz’ın fikir ayrılıklarının bilindiği bir ortamda Washington yönetimi, ABD’nin İsrail Büyükelçisi David Friedman aracılığıyla Tel Aviv yönetimine, güvenlik ve siyasi yetkililer arasında uzlaşı olmadığı sürece planı uygulamaması mesajını verdi.
Washington’un bu mesajının ardından Netanyahu, Batı Şeria'daki bazı bölgelerin tek seferde değil de aşamalı olarak "ilhak" edilebileceğini duyurdu. Netanyahu, ABD ve Avrupa ülkelerinin de desteğini alarak Batı Şeria’da mümkün olan en büyük alanı ilhak etmeyi amaçlıyor.
ABD ve Arap dünyasında değişen koşullar
İsrail Ulusal Güvenlik Konseyi'nin eski başkanı emekli tümgeneral Giora Eiland, ilhak meselesinin ABD ve Arap dünyasında değişen koşulların gölgesinde ele alınması gerektiğini söyledi.
Eiland, ilhak planı eğer 2020’nin başlarında uygulansaydı bunun o dönem kabul göreceğini belirterek, ABD Başkanı Donald Trump’ın içinde bulunduğu o zaman diliminin ilhak planını uygulamak için kullanılmaya elverişli olduğunu ancak şu an koşulların değiştiğini ifade etti.
Eiland, “Trump’ın içerde büyük soruları var. (Trump) desteğinin alınabileceğine dair şüpheler var” dedi.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Halil Erdoğan
