Türkiye’de 165 binden fazla insana bulaşan koronavirüs salgını, evden çalışma düzeninin iş yaşamının vazgeçilmez uygulamalarından olacağının anlaşılmasını sağladı. Bu durum ise geniş metrekarelere ulaşan ofislere ihtiyacın gerçekten olup olmadığını sorgulatıyor.
Dünya Gazetesi’nden Leyla İlhan’ın haberine göre hâlihazırda eritilemeyen stoğun etkisi ile iyice şişen ofis arzının azaltılması için önemli bir değişim dalgası kendini hissettirmeye başlıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İstanbul’da A sınıf ofislerin büyüklüğü 6,46 milyon metrekareye çıkmış durumda. Bu ofislerde boşluk oranı ise 2020’nin ilk çeyreğinde yüzde 24,1’di. Yani 1,56 milyon metrekare ofis alanı kiralanmayı ya da satın alınmayı bekliyor.
Bankacılık ve finans sektörü başta olmak üzere birçok şirketin bu yılki çalışmalarının bir kısmını eve kaydırması üzerine ofislerdeki boşluk oranlarının yüzde 30’ları bulacağı tahmin ediliyor.
Ofislerine müşteri bulamayan mülk sahipleri ise bu alanları “üniversite, hastane, depo, rezidans tarzı servisli konut ve öğrenci evine dönüştürme” gibi alternatif yollara yöneliyor.
Sarıyer’de Vadi İstanbul, Vadikoru Küçükçekmece’de Gökplus projelerini gerçekleştiren Invest, bu dönüşümün öncülerinden.
Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Uçar, Dünya Gazetesi’ne yaptığı açıklamada “Ofislerimizden yaklaşık 35 bin metrekarelik alanı hastaneye dönüştürdük. Vadikoru’da kalan ofislerimizi de hazır ve paylaşımlı ofise dönüştüreceğiz” dedi.
Dap Holding: Yeni AVM ve ofis yatırımı yokr
Ağaoğlu İnşaat da Maslak 1453 projesinde yer alan bir blokluk ofis kısmını farklı bir alanda değerlendirmeyi planlayanlardan.
Şirket, korona döneminde üçe yakın sağlık grubundan gelen hastane yapma tekliflerini değerlendiriyor. Caddelere olan ilgi nedeniyle yine aynı projede yer alan 1453 metre uzunluğundaki caddede hazirandan sonra mağaza kiralama taleplerinde artış olabilir.
Kâğıthane’deki “Z-Ofis” gibi pek çok ofis projesi olan, İstMarina AVM’nin sahibi Dap Holding de yakın zamanda artık yeni alışveriş merkezi ve ofis yatırımı yapmayacağını açıkladı.
Ofisler “Bizi yurt yapın” demeye başladı
Univa markasıyla Kocaeli ve Sakarya’da öğrenci evleri geliştiren Erkanlı Grup da ofisler deki bu değişim beklentisine yanıt veren şirketler arasında yer aldı.
İstanbul’da merkezi ulaşım noktalarında öğrenci yurdu arayışını sürdüren şirkete son bir ayda 26 ofis binasından “bizi yurt yapın” teklifi geldi.
“Gelen binalardan 5-6 tanesiyle fizibilite çalışmaları yapmaya başladık” diyen Erkanlı Grup Genel Müdürü Evrim Karayel, şöyle devam etti:
Eskiden ayda 4-5 bina ancak gelirdi. Bu dönemde çok fazla yükseldi. Çünkü bu binaların bir kısmı ofis olur düşüncesiyle boş tutulmuştu. Bir kısmında ise boşluk oranları çok yükselmişti. Bu nedenle öğrenci evi ya da başka bir kanala dönüştürmeyi planlıyorlar.
Bu binalardan 15-16 tanesi Kadıköy, Levent, Maslak gibi merkezi iş alanlarından, diğerleri ise Beylikdüzü, Kartal, Maltepe gibi bölgelerden geldi.
Bu binalardan en az iki tanesini öğrenci evine dönüştürmeyi planlıyoruz. İstanbul’da en az 250 bin ila 300 bin öğrencinin yurda ihtiyacı oluyor. Dolayısıyla uygun olursa 4 ya da 5’ini de öğrenci evi yapabiliriz.
Ofislere negatif etkisi en az 2-3 yıl sürecek
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas da salgının bazı işlerin evden yürütülebileceğini ortaya koyduğunu kaydederek, esnek çalışma modellerinin özellikle finans kurumlarının gündeminde olduğunu belirtti.
Ofis ihtiyacının yüzde 15 ila 20 azalabileceğini ifade eden Elmas, “Bir firma, bir ofis plazasında 5 kat tuttuysa, bunun bir katını ofis sahibine iade edip 4 katta devam edebilir. Belki 2-3 yıl ofis piyasası üzerinde negatif bir etkisi olacak, ama işler büyüdükçe, ülkelerin büyümesi ile bir süre sonra bunlar da dolacak” dedi.
Dünya Gazetesi