Koronavirüs salgını sürecinde pek çok şirket elamanlarını evden çalıştırma kararı aldı. Binlerce çalışanı olan Facebook’ta bu şirketlerden biri
ABD basınında çıkan haberlere göre Facebook, salgından sonra da evden çalışmayı personelinin yarısı için kalıcı hale getirmeyi planlıyor.
Facebook, evden çalışmaya devam edecek elemanlarının maaşlarını ise yaşadıkları yerlerdeki maliyetlere göre düşürmeye hazırlanıyor.
Koronavirüs süreciyle birlikte yaygınlaşan evden veya diğer adıyla uzaktan çalışmanın Türkiye'de salgından sonra da devam etmesi, hatta zaman içinde birçok meslek grubunda yaygınlaşması bekleniyor.
Gerek çalışanlar gerekse işveren açısından artıları ve eksileri olan evden çalışmada, çalışanlar açısından en merak edilen soru ise Facebook örneğinde olduğu gibi maaş indirimlerine gidilip gidilmeyeceği.
Bu soruyu Türkiye’deki uzmanlara ve işveren ve çalıyanlara sorduk.
Evden çalışma yaygınlaşmasa da salgın sonrası yaşanacak olası ekonomik daralmadan dolayı Türkiye’de maaşlarda genel anlamda bir düşüş yaşanabileceği iddia edildi. İşte o görüşler...
İlker Karataş / İşveren
"Uzaktan çalışmada maaşlarda bir düşüş olacaktır"
Tekstil sektöründe faaliyet gösteren, meslek gruplarında yöneticilik de yapan iş insanı İlker Karataş, evden çalışmanın kalıcı hale gelmesi halinde ücretlerde düşüş olabileceğini iddia ederek, gerekçesini şöyle anlattı:
İşverenler olarak çalışanlarımıza bazı imkanlar sunuyoruz. Yol ve yemek parası gibi. Uzaktan çalışmanın başlamasıyla çalışanın bu giderleri olmayacağından en azından bu rakamlardan dolayı maaşlarda bir düşüş mutlaka olacaktır.
“Ekonomik küçülme maaşlara da yansır"
Önümüzdeki süreçte tüm dünyada salgın nedeniyle bir küçülme yaşanacağını söyleyen Karataş, şu iddiada bulundu:
Hepimiz bir takım kısıtlamalara gideceğiz. Dolayısıyla bu beraberinde tasarrufu getirecek. Bu bir kelebek etkisi. İstemesen de bu iş maaşlara yansır. Maliyetleri ne kadar düşürürsek lehimize olacak. Ama ne zamana kadar. Hayat normalleştikçe herkes para kazanmaya başladıkça bu ücretlere de yansır.
Nebile Irmak Çetin / DİSK Genel İş Sendikası Şube Başkanı
“Evden çalışma, çalışanları birçok hak kaybına uğratacaktır”
Sendikal mücadelenin içinde yer alan Çetin, evden veya uzaktan çalışma modeline karşı olduklarını belirterek, gerekçelerini şöyle sıraladı:
Çünkü güvencesiz çalışma biçimi olmakla birlikte çalışanları birçok hak kaybına uğratacaktır. Düşük ücret, örgütsüzlük, hak arama mücadelesine karşı etkisizleştirmek, sigorta primlerinin eksik yatırılması, kıdem tazminatının ortadan kaldırılması, part-time çalışma modelinin yaygınlaşması, toplumsallaşmadan uzaklaştırılan izole edilen bireyselcilik ve bunlar gibi sayabileceğimiz bir çok örnekle birlikte çalışanların aleyhinde bir durumdur.
Prof.Dr. Zeynep Ökten / Ekonomist
"Her krizde maaşlar azalır"
Ekonomist Prof.Dr. Zeynep Ökten ise salgın nedeniyle genel olarak ücretlerin düşebileceğini iddia etti.
Her krizde maaşlarda artış değil, azalış olur. Dışarıda ne kadar işsiz varsa içeride çalışanların üzerinde baskılama da o kadar artar ve alternatifi var diye maaşları o kadar azalır. 2008 krizinde düşen maaşlar yeni yeni toparlanmaya başlamışken şimdi de bu kriz geldi. Maaşlar daha uzun süre düşük kalır.
“Bir sürü şirket salgını fırsatçılık olarak görmeye başladı”
Sözlerini sürdüren Ökten devamında şu iddiada bulundu:
Bir sürü şirket salgını fırsatçılık olarak görmeye başladı. Tamamiyle çıkarcı bir şekilde kullanmaya çalışıyorlar. Tamam batan şirketler var ama o diğerleri için onu ucuza kapatacakları bir ortam da yaratır. Her kriz şirketler açısından ücretlerin üzerine binen bir fırsat gibidir. Her krizde ücretler geride kalır. Krizler gelir dağılımı adaletsizliğini arttırarak ücretlilerin zararına çalışır.
Canan Duman / Kurumsal Eğitmen - Yazar
“Çalışanın rızası yoksa işveren uzaktan çalışmada ücret değişikliği yapamıyor"
Kurumsal şirketlere eğitim danışmanlığı yapan Duman’a göre uzaktan çalışmada işveren ve işçi arasındaki sorunları en aza indirmek için uzaktan çalışmanın kurallarının yazılı olarak belirlenmesi, uzaktan çalışma yönetmeliğinin oluşturulması gerekiyor.
Aksi takdirde izin, ücret, özlük hakları gibi konularda işveren ile bazı sorunlar yaşanabildiğini kaydeden Duman, sözlerini şöyle sürdürdü:
İş sözleşmesi yoksa işveren, uzaktan çalışmada işçinin ücretinde değişiklik yapamıyor, işçinin tüm hakları aynı kalıyor. Değişiklik için işçinin rızası önem kazanıyor. İşverenin yapacağı değişikliği de 6 iş gününde işçiye tebliğ etmesi gerekiyor. İşçinin rızasının olmaması durumunda işçinin haklarını koruyarak iş akdini feshetme imkânı bulunuyor. Ekonomik sebepler nedeniyle işveren ücretsiz izin verebiliyor ancak bunun için de çalışanın rızası ve yazılı onayı gerekiyor.
Özgür Erdursun / Sosyal Güvenlik Uzmanı
“Evden çalışma için yasal düzenleme gerekiyor"
Evden çalışmanın kanunlarda ‘’esnek çalışma’’ ya da ‘’uzaktan çalışma’’ ismiyle bilindiğini belirten Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, gittikçe yaygınlaşacak olan bu uygulamanın olumlu özelliklerinin yanında, olumsuz sonuçlarının da ortaya çıkabileceğini belirterek şunları söyledi:
Olumlu sonuçları daha da pekiştirerek işçi,işveren,devlet ve toplum menfaatini öne çıkaracak, tüm bu kişi ve kurumların olumsuz durumlarını ortadan kaldıracak yasal düzenlemeleri yaparak yeni çalışma modeline hazır hale gelmemiz gerekiyor. Tüm tarafları koruyan ve uyulmaması durumda tüm tarafların karşılaşacakları maddi yaptırımlar uyum sürecini hızlandırır.
Evde çalışmanın ücretler üzerine olumsuz etkisi olmaz ama..
Evde çalışmanın ücretlerin üzerinde olumsuz etkisinin olmayacağını iddia eden Erdursun, buna karşın sözlerini şöyle tamamladı:
Tüm iş hayatında koronavirüs salgını sonrasında en önemli sorunun işsizlik olacağını ve işsizliğinde ücretleri düşüreceğini düşünüyorum.
© The Independentturkish
