Koronavirüs salgını nedeniyle dünya çapında uygulanan tecrit önlemleri esnasında sera gazı salımlarındaki tarihi düşüşün kısıtlamalar gevşedikçe hızla yüksek seviyeye geri dönmesi bekleniyor. Ama bilim insanları hükümetleri ve halkı çevreye yaptıkları etkileri azaltmak için önlem almaya çağırıyor.

Leeds Üniversitesi’nden bilim insanlarının da yer aldığı uluslararası araştırma ekibi, dünyanın farklı yerlerinde yapılmış 7 bin araştırmayı kullanarak karbon ayak izimizi küçültmek için hane içi tüketimde uygulanabilecek en etkili değişikliklerin listesini geliştirdi.
 

Araştırma ekibi, “hane içi faaliyetlerin küresel sera gazı salımının üçte ikisini oluşturduğunu” belirtti ve dünyanın her yerinde hükümetlerin ekonomilerini tekrar faal hale getirirken bu seçeneklerin iklimsel acil durumu etkileyebilecek kararların alınmasında değerlendirilmesini önerdi.

Ekip gıda, ulaşım ve konut tüketiminde yapılacak değişikliklerin salım değerlerinde sağlayacağı kesintiyi hesapladı ve insanların salımı azaltmak için uygulayabileceği 10 başat önlemi sıraladı.

Önlemler şöyle:

1. Otomobil kullanmamak

2. Elektrikli taşıtlar kullanmak

3. Yılda yapılan uzun mesafeli uçuş sayısını bir azaltmak

4. Yenilenebilir enerji kullanmak

5. Toplu taşıma kullanmak

6. Binaları tadilattan geçirip yenilemek

7. Vegan beslenmek

8. Isı pompası kullanmak

9. Gelişmiş pişirme aletleri kullanmak

10. Yenilenebilir tabanlı ısıtma kullanmak

Araştırmacılar tüm bu önlemlerin uygulanmasının yüksek tüketim ve yüksek gelir sahibi insanlar bağlamında kişi başına yıllık karbondioksit salımını ortalama 9 tona kadar azaltabileceğini söyledi.

Öte yandan araştırmacılar düşük karbon tüketimine kolay geçiş yapılabilmesi için “mevcut sistemsel engellerin ortadan kaldırılması gerektiği” uyarısını yaptı ve hükümetlere düşük salımın önünü açma çağrısında bulundu.

Yıllık salım azaltmada kişi başı 2,04 ton karbondioksite (ve diğer sera gazlarına) karşılık gelen otomobil kullanmamak, bireylerin salımı azaltması için en iyi yol.

Her birey, yapmadığı bir gidiş-geliş uzun mesafeli uçuşla 1,68 ton karbondioksit salımını önleyebilirken, vegan beslenmek görünüşe göre yılda 0,8 ton karbondioksit salımını önlüyor. Veriler tek bir uzun mesafeli uçuş içeren tatilin iki kişinin bir yıl vegan beslenmesini salıım açısından sıfırladığına işaret ediyor.

Araştırmayı yöneten Leeds Üniversitesi'nden araştırma görevlisi Diana Ivanova, “Bu araştırmanın gösterdiği 10 başat seçenek, yeni masraflı teknolojiler geliştirmek zorunda kalmadan bugünkü imkanlarımız dahilinde. Enerji talebini azaltmaya odaklanmak en az salım hedeflerinin başında geliyor ve salım düşüşü etkileri için büyük bir potansiyel taşıyor” dedi.

Güncel koronavirüs krizinin neden olduğu tecrit önlemleri, otomobil kullanmadan yaşamak gibi seçeneklerin mümkün olduğunu ve çevreye çok büyük etkide bulunduğunu dünyaya gösterdi. Bu düşük karbon salımı dönemi, hükümetleri yeni tüketim yollarının önünü açacak güçlü çevre politikaları için çabalamaya itmeli.

Ivanova şunlar ekledi: “Aşırı tüketim, çevre felaketiyle bağlantılı ve bu çalışma iklimsel acil duruma müdahale etmek için odaklanmamız gereken seçenekleri gösteriyor.”

Araştırma ekibi, bazı kıtalardaki kişi başı ortalama karbon ayak izinin, 2030 iklim hedefine ulaşabilmek için olması gerekenin 4 katı olduğunun altını çizdi.

Daha varlıklı kişi ve ülkelerin, daha yoksul ülkelerdeki insanlardan çok daha fazla sera gazı salımı yapmasıyla karbon ayak izleri olağanüstü eşitsiz dağılmış durumda.

Bilim insanları, hükümet politikaları düzeyinde başlamak üzere listedeki önlemlerin benimsenmesinin, “dünya çapında iklim hedeflerine ulaşılmasına gerçekten belirgin bir etkide bulunacağını” söyledi.

Bilim insanları koronavirüs öncesi duruma “kaldığımız yerden devam” denilerek dönülmesindense insanların bu önlemleri uygulamaya başlaması için gerekli politikaları karara bağlamanın “yeni bir düşük karbon normalinin” önünü açacağını söyledi.

Çalışma Environmental Research Letters’da yayımlandı.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/environment/

Independent Türkçe için çeviren: Şafak Küçüksezer