İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Instagram hesabından yaptığı paylaşımda istifa ettiğini duyurdu ancak neden istifa ettiğine yönelik bir açıklama yapmadı. Zarif, açıklamasında “Görev süresince yerine getiremediğim hizmetlerden ve eksikliklerimden dolayı samimiyetle özür dilerim. Esen kalın" ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmut Vaizi, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Zarif’in istifasını kabul ettiği haberlerini yalanladı.
İran meclisindeki milletvekillerinin çoğunun da Cevad Zarif’in görevde kalmasını istedikleri belirtildi. İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Üyesi Mustafa Kevakebiyan Zarif’in görevde kalması için 150 milletvekilinden imza topladıklarını açıkladı. İran meclisinde 290 milletvekili bulunuyor.
Zarif’ten Dışişleri çalışanlarına “Görevlerinizde kalın” mesajı
İran Dışişleri Cevad Zarif, Dışişleri Bakanlığı ve yurtdışı temsilciliklerinde görevli bazı diplomatların "istifa edeceklerini" duyurması üzerine, söz konusu diplomatlara "Görevlerinizde kalın" çağrısında bulundu.
Yerel medyada yer alan haberlere göre Zarif, yaptığı yazılı açıklamada "Sizinle çalışmak gurur vericiydi. Umarım benim istifam, Dışişleri Bakanlığının anayasal konumuna dönmesine vesile olur" ifadelerini kullandı.
Zarif neden istifa etti?
İran'da yayın yapan "Entekhab" sitesinin haberinde muhabirin konuya ilişkin sorusunu cevaplarken Zarif’in "Bugün yapılan görüşmelerdeki fotoğraflardan sonra Cevad Zarif'in Dışişleri Bakanı olarak artık dünyada itibarı yoktur." ifadelerini kullandığı aktarılmıştı.
İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’nın (ISNA) haberinde de Zarif'in, Suriye'deki rejimin lideri Beşar Esad'ın dün İran lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile yaptığı görüşmeleri kastettiği öne sürülmüştü.
Zarif'in katılmadığı görüşmeden yansıyan fotoğraf karelerinde İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin görülmesi dikkati çekmişti.
Esad'ın Tahran'a gerçekleştirdiği ziyaretin Zarif'in bilgisi dışında gerçekleştiği ve Zarif'in de bu duruma tepki göstererek bu kararı aldığı da iddialar arasında.
İstifa kararının öncesinde Cumhuri-yi İslami gazetesine verdiği röportajı bugün yayınlanan Zarif, yabancı ülkelerle müzakerelerin ihanet kabul edilmesinden, kara para aklama ve terör finansmanını önleyici yasa tasarılarının onaylanmamasından ve devlet televizyonunun yayın politikasından yakındı.
ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesinden sonra anlaşmanın başarısız olduğu gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'ye ve kendisine tepki gösteren kesimlere seslenen Zarif, "Trump'ı kınamak yerine neden halkın seçtiği cumhurbaşkanını ve dış politikamızı hedef alıyorsunuz?" sorusunu yöneltti.
"Zarif daha önce de birkaç defa istifa etti"
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkanı Haşmetullah Felahetpişe, Cevad Zarif'in daha önce de birkaç defa istifa ettiğini ancak bu kez kararını kamuoyuna açıklamasının, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından da istifasının kabul edilmesini istediğini gösterdiğini belirtti.
Nükleer anlaşmanın mimarlarından Zarif'in öz geçmişi
Lisans ve yüksek lisansını San Francisco'daki Eyalet Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler alanında yapan 1960 Tahran doğumlu Muhammed Cevad Zarif, doktorasını da Colorado eyaletindeki Denver Üniversitesi’nde uluslararası hukuk ve politika alanında tamamladı. Tahran Üniversitesi’nde uluslararası hukuk profesörü olarak görev yapan Zarif, diplomatik hayata 1979'da İran'ın San Francisco Konsolosluğu’nda başladı ve 1992-2002 yıllarında 10 yıl Dışişleri Bakanlığı Uluslararası ve Hukuk İşleri Yardımcılığı yaptı.
2002-2007 yıllarında 5 yıl boyunca İran'ın BM Daimi Temsilciliği görevinde bulunan Zarif, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin göreve gelmesinin ardından 15 Ağustos 2013'te dışişleri bakanı oldu. Zarif, Ruhani'nin kurduğu iki hükümette de dışişleri bakanı olarak görev aldı.
Zarif, İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 daimi üyesi (ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Rusya) ve Almanya yaklaşık 3 yıl süren görüşmeler ve İsviçre'deki uzun müzakerelerden sonra Temmuz 2015'te imzalanan ve Ocak 2016'da yürürlüğe giren "nükleer anlaşma" olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı'nın (KOEP) mimarlarından biriydi.
Nükleer anlaşmadan önce Zarif, eski ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve eski AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ile Kasım 2014'te Umman'da bir araya gelmişti. İran Meclis Başkanı Danışmanı ve dönemin İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 16 Eylül 2018'de Tesnim haber ajansına yaptığı açıklamada, ABD ile ilk temasların, Umman aracılığıyla 2012 yılının başında başladığını belirtmişti.
