Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinde çevrecilerin muhalefet partilerinin asıl karşı çıktığı bölüm 47. Madde.
Madde, “ömrünü doldurmuş en az 10 termik santrale 2 yıl daha baca gazı filtresi olmadan veya limitlere uymadan çalışma izni verilmesini” öngörüyor.
Çevre örgütleri bu maddenin torba yasadan çıkarılması ve meclis gündemine getirilmemesi için imza kampanyası başlatmıştı. Bu kampanya TEMA Vakfı öncülüğünde yürütülüyor ve kampanyada bugün son gün.
Temiz hava solumanın hak olduğu vurgulanan kampanya metninde, termik santrallerden çıkan dumanlar nedeniyle kronik hastalıkların arttığı öne sürülüyor. TEMA Vakfı’nın yaptığı açıklamada milletvekillerine şu çağrı yapılıyor:
“Yasa tasarısı Meclis genel kurulunda değişiklik olmadan kabul edilirse, özelleştirilen, çevre yatırımlarını tamamlamayan ve yasal sınırların üzerinde kirletici salan eski termik santraller, 2021 yılı sonuna kadar yasal olarak çevreyi kirletmeye devam edecek.
Bu termik santrallere izin verilmesinden ziyade artık bunların emekliye ayrılmalarına dair planların yapılması gerekiyor.
Bu eski termik santral tesisleri mevcut şekilde üretimi sürdürürlerse, geri dönüşü olmayan tahribatlara sebep olmaya devam edecekler.
Bu termik santraller çevre kirliliğini azaltacak iyileştirme yatırımlarını en kısa sürede yapmalı, aksi takdirde faaliyetlerini durdurmalıdır.
Santrallerin kirleterek çalışmaya devam etmesi ve çevre kirliliğini azaltacak çalışmalardan iki yıl daha muaf tutulması temiz hava hakkımızın ihlalidir.
Milletvekillerimize söz konusu yasa tasarısını kabul etmemeleri yönünde çağrı yapıyoruz”
Çevre örgütleri milletvekillerine çağrı yaptı; "Reddedin"
Doğa koruma ve sağlık alanında çalışan 17 Sivil Toplum Kuruluşu’nun bir araya geldiği Temiz Hava Hakkı Platformu (THH) da yasayla ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Toplam kurulu gücü 4 bin 680 MW olan 10 santral, hali hazırda bu şehirlerde doğaya ve insan sağlığına ciddi tehdit oluşturmaktadır.
Hava kirliliğinin başta kalp ve solunum yolu hastalıkları olmak üzere, kanser dahil birçok hastalığın ve erken ölümlerin temel nedeni olduğu artık kanıtlanmıştır.
Ömrünü tamamlamış bu santrallerin çevre yatırımlarından muaf tutulmak bir yana, emekliye ayrılma planlamalarının ivedilikle yapılması gerekmektedir.
Termik santrallerin yol açtığı zararların giderilmesinin maliyeti, yasanın getireceği ertelemeyle kazanılması düşünülen miktardan çok daha fazla olacaktır.
Bu sebeple milletvekillerimizden, bu santrallere 2 yıl daha bizi hasta etme izni verecek Maden Kanunu ve bazı yasalarda değişiklik öngören yasa tasarısındaki Madde 47’yi Meclis’teki oylamada kabul etmemelerini talep ediyoruz.”
Ahmet Akın: “Devlet, vatandaşına ceza için tuzak kuruyor”
CHP Balıkesir Milletvekili, TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu üyesi Ahmet Akın, Independent Türkçe’ye bugün TBMM’de görüşülecek kanunla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu termik santraller, özelleştirme şartları içindeki en tehlikelileri. Mevcut santrallerin rehabilite edilmeden asla çalıştırılmaması lazım.
Rehabilite edilseler, enerji verimliliği artacak, çevreye zararı azalacak. Rehabilitenin özelleştirme ihale şartnamelerine şart olarak konulması lazım.
Yasa teklifi madencilik sektörünün sorunlarını içermekten çok, bir maden ceza kanunu gibi. İşletmelere para cezası öncesi bir uyarı yok, tebliğ yok, ceza direk adrese gönderiliyor.
Devlet, vatandaşına ceza için tuzak kuruyor. Teklife ‘milli menfaatlere uygunluk’ ifadesinin eklenmesi tamamen politik. Köprülerden madenlere, ihalelerden dolarla ticarete izlenen politikalar ne yerli, ne de milli.
45. maddeye göre siz bir tesisi kurdunuz fakat usulsüz ve izinsiz kurdunuz; ceza verilmeden, sadece parasını vererek açabiliyorsunuz. İstediğiniz tesisi yapın, nasılsa affederiz deniliyor, bir af niteliği de var teklifin"
“Etibank, devlet borcuna kefalet olarak gösterilecek”
Vekil Akın, Eti Bank’ın Varlık Fonu’na devrini hatırlatarak şu iddialarda bulundu:
"Mesela bor madenlerimizle ilgili sıkıntı var; yüzde yetmişi bizde çıkıyor. Borun tonunu hammadde olarak 200 dolara satıyoruz, 40 bin dolara geri alıyoruz. Bu ifade doğrudan bakanın ağzından çıktı.
Etibank’ın Varlık Fonu’na devretmişlerdi. Alttan alta devlet borçları karşılığında teminat olarak verecekler. Bunun en büyük emaresi, Varlık Fonu’na devri.
Sadece muhalefet olduğumuz için söylemiyoruz bunu; talan ve katliamın önünü açan bir yasa bu. Torba halinde geldiği için de incelenmesi ve takibi zor.
Biz de her maddesi için ayrı önerge verdik, torba yasanın meclisten geçmesini önlemeye çalışacağız"
Çevre yatırımları eksik termik santraller ve illeri
Baca gazı kükürt giderim tesisi bulunmayan 10 termik santral ve bulundukları iller şunlar:
1- Çanakkale / Çan 18 Mart Termik Santrali
2- Şırnak / Silopi Termik Santrali
3- Kahramanmaraş / Afşin Elbistan A Termik Santrali
4- Karabük / Kardemir Termik Santrali
5- Kütahya / Tunçbilek Termik Santrali
6- Kütahya / Seyitömer Termik Santrali
7- Manisa / Soma A Termik Santrali
8- Manisa / Soma B Termik Santrali
9- Sivas / Kangal Termik Santrali
10- Zonguldak / Çatalağzı Termik Santrali
