Fransız Devrimi konuşulduğu zaman, devrimin ilk yıllarında önemli rolleri sayesinde, George Danton, Camille Desmoulins, Maximilien Robespierre ve Jean-Paul Marat gibi isimler akla gelir. Ancak bu devrimde sadece erkekler değil kadınlar da önemli rol oynamıştı. Başarıları sayedinde bazı kadınlar tarih kitaplarında isimlerini altın harflerle yazmıştı. Bunların en önemlisi de, diğer devrimin liderleri gibi trajik bir sonu olan ve Olympmpe de Gouges olarak bilinen yazar ve siyasi aktivist Marie Gouze'dir.
Marie Gouze, 7 Mayıs 1748'de Fansa’nın Montauban bölgesinde dünyaya geldi. 16 yaşında evlendi ancak iki yıl sonra eşi ölünce yalnız kaldı. Ardından Paris’e gidip burada hırslarını destekleyen zengin bir adamla tanıştı.
Ayrıca, 15. Louis ve 16. Louis döneminde Louis-Sébastien Mercier gibi birçok aydın ve edebiyatçıyla tanışarak ‘devrimci’ kişiliğe sahip oldu.
1785 yılında, Fransa’daki kölelik ve Afrikalıların sömürülmesi hakkında eleştirel tiyatro oyunları yazdı.
1788'de, kölelere insan gibi muamele edilmesi gerektiğini savunarak "Société des amis des noirs"in (Siyah Arkadaşlar Derneği) bir üyesi oldu. Aynı dönemde, kadın haklarını savundu ve küçük kızların zorla evlendirilmesini eleştirip Fransız toplumunda kadınlara daha iyi davranılmasını talep etti.
Fransız Devrimi'nin patlak vermesiyle Gouze, çabalarını iki katına çıkarıp bütün insanların cinsiyetlerinin, ten rengilerinin farklılıklarına rağmen eşitliğin sağlanmasını istedi.
Fransa’da yayınlanan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’ne karşı Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirisi yayınladı. Kadınların da kürsüde söz hakkın sahip olabileceğini savundu.
Kadınların siyasi yaşamdan tamamen dışlandığı bir ortamda Marie Gouze, Fransız kadın haklarını şiddetle savundu. Gösterdiği çabalar sayesinde kadın-erkek arasında miras eşitsizliği çözüldü, kadınlara birçok medeni hak verildi. Bununla birlikte, evli kadınların kendi isteğiyle boşanabilmesi hakkı tanındı.
Ancak bütün bu gelişmeler uzun sürmedi. 1793 yılında itibaren tüm bu haklar yavaş yavaş ortadan kayboluyordu. Kadın dernekleri kapatıldı. Kadınların Ulusal Meclis oturumlarına katılmaları ve sokaklarda toplanması engellendi. Napolyon Bonapart döneminde ise boşanma hakkı dışında bütün kadın hakları kaldırılıp sadece erkeklere Fransız Ailesine karşı otorite olma hakkı verildi.
Maximilien Robespierre Kamu Güvenliği Komitesi liderliğindeki dönem, Gouze için trajik bir son demekti. Daha önce Anayasal Monarşi'yi desteklemesi, cumhuriyete muhalif olması, komite kararlarını reddetmesi nedeniyle tutuklandı.
Robespierre tarafından avukat talep etme hakkı elinden alınan Gouze mahkemede kendini savunamadı.
Mahkemede, Gouze’un giyotinle idam edilmesine karar verildi. İdam günü darağacına getirilen Gouze’nin son sözleri ise şu oldu:
"Vatan evlatları, idamımın intikamını alın"
Böylece, Gouze, 3 Kasım 1793'te eski Kraliçe Marie Antoinette'den sonra Fransız Devrimi sırasında idam edilen ikinci kadın olarak kayıtlara geçti.
Al Arabiya'dan Independent Türkçe için çeviren: Gülbahar İbeş
