Astronomların yarım milyar ışık yılından fazla bir uzaklıkta tespit ettiği oksijen molekülü bugüne kadar gerçekleştirilen Güneş Sistemi dışındaki benzer keşiflerin üçüncüsü. Bu keşif aynı zamanda Samanyolu dışında tespit edilen ilk oksijen molekülü olma özelliği taşıyor. 

Oksijen, hidrojen ve helyumun ardından evrende en bol bulunan üçüncü element. Oksijenin yıldızlararası bulutlardaki kimyası ve bolluğu galaksilerdeki moleküler gazın rolünü anlama konusunda önem arz ediyor. 

Astronomlar, moleküllerin yaydığı radyo dalgalarının boyunu tespit eden milimetrik astronomiyi ve belli moleküllerin yaydığı ya da abzorbe ettiği dalga boylarını bulmak için kullanılan spektrumu inceleyen spektroskopiyi oksijeni araştırmak için uzun zamandır kullanıyor. 

Ancak bahsi geçen araştırmalar bugüne kadar oksijen moleküllerinin şaşırtıcı yokluğunu ortaya çıkarıyor. Araştırma ekibinin başındaki Çin Bilimler Akademisi’nden Junzhi Wang yeni makalede, bu keşfin “farklı yıldızlararası ortamlardaki oksijen kimyasının kapsamlı bir resminin hala eksik” olduğu anlamına geldiğini belirtti. 

Oksijen molekülünün tespit edildiği yerlerden biri Orion bulutsusu. Orion’da oksijenin su buzu biçiminde hidrojende birleşik halde toz zerreciklerine yapıştığı varsayılıyordu. Orion bulutsusu bir çeşit yıldız yuvası olduğundan, çok sıcak genç yıldızlardan yayılan yoğun radyasyonun su buzunun uçunmasına neden olarak moleküllerin ayrılmasını ve oksijenin ortaya çıkmasını sağlaması mümkün görünüyor.

Bu ihtimal de astronomları Markarian 231 isimli galaksiye yönlendirdi. 561 yaşındaki Markarian 231 enerjisini kuasardan alıyor. Bu merkezinde büyük kütleli aktif kara delik olan hayli parlak galaktik çekirdek. 

Aslında, astronomlar Markarian 231’in merkezinde iki tane büyük kütleli aktif kara deliğin çok büyük bir hızla birbirleri etrafında dönüyor olabileceğini düşünüyor. Aktif galaktik çekirdek moleküllerin merkezden uzaklaşmasına neden olarak molekül bulutlarındaki sudan oksijenin ayrılmasını sağlıyor olabilir. 

İspanya’daki IRAM-30 radyo teleskopuyla inceleme yapan ekip moleküler oksijen olduğunu tespit ettikleri radyo dalgalarını fark ettiler. 

Araştırma ekibinin açıklamasında, “IRAM-30 teleskopunu ve NOEMA’yı kullanarak ilk defa Samanyolu dışında oksijen salımı tespit ettik” ifadeleri yer aldı.

Bahsi geçen çalışma The Astrophysical Journal isimli bilimsel yayında yayımlandı.

Independent Türkçe, Science Alert, Science News