Her ne kadar Dünya Bankası Tunus’u Kuzey Afrika ve Ortadoğu’nun en fakir ülkelerinden biri olarak nitelemese de, son on yılda ülkedeki satın alım gücünün azaldığı, işsizlik ve yoksulluğun ise arttığı açıktır.
Merkez Bankası raporu hakkındaki haberlerin yerel medyada bir anda yayılmasıyla, Başbakan Yusuf Şahid, mütedavil rakamlara şüpheyle yaklaşarak bu haberin yayınlanmasını reddetti.
Sosyal İşler Bakanlığı’na bağlı Toplumsal Araştırma ve Çalışmalar Merkezi Genel Müdürü el-Hadi Buker, Independent Arabia’ya verdiği demeçte, böyle bir raporun varlığını reddetti. Buker, Bakanlığın doğrudan Dünya Bankası ile temasa geçtiğini, böylece Tunus’un en yoksul ülkeler sınıfına girdiğini öne süren herhangi bir raporun bulunmadığının onaylandığını açıkladı.
Buker, Dünya Bankası’nın 2019 raporuna göre Tunus’un Fas ve Mısır’a göre daha az yoksul konuma konduğunu ifade etti.
Tunus Sosyal İşler Bakanı Muhammed Trablusi, daha önceki açıklamasında, Tunus'taki yoksulluk oranının ülkenin toplam nüfusunun yüzde 15,2'sine denk düştüğünün tahmin edildiğini belirtmişti.
Yarı uykuda bir ekonomi
Ulusal İstatistik Enstitüsü, yoksulluk sınırı altında yaşayan Tunusların bir milyon 700 bin kişiden 11 milyon kişiye ulaştığını (yüzde 15,4) bildirmişti. Dünya Bankası ise aşırı yoksulluk olarak sınıflandırılan Tunusluların yüzde 3,5 oranında olduğunu tahmin ediyor.
Independent Arabia’ya konuşan eski Maliye Bakanı Hasan ed-Dimasi ise, "Ülkedeki kötüleşen ekonomi, yoksulluğu doğrudan artırıyor" ifadelerini kullandı. Devlet harcamaları karşılığında zayıf üretimin vatandaşların satın alma gücünü olumsuz yönde etkilediğini, zirâ ucunun yüksek fiyatlardan muzdarip düşük ve orta tabakaya dokunduğunu açıkladı.
Dimasi, devlet politikasının başarısız, ülke ekonomisinin yarı uykuda olduğunu, bu buhranlı durumdan on yıldır çıkılamadığını vurguladı.
Neredeyse tüm sektörlerde yolsuzluğun görüldüğünden şikayet eden Dimasi, bunun milli ekonomiyi ve tüm reform girişimlerine set koyduğuna değindi.
Yüksek derecede umutsuzluk
Ülkenin iç kısımlarında, yani devrimin başladığı noktalarda yoğunlaşan yoksulluğun sıralamasında ilk sırayı Kayravan, ikincisini ise Kassarin ili alıyor. Arap Baharı’nın başladığı yer olan Sidi Bu Zeyd ise yedinci sırada bulunuyor.
Bu bölgelerdeki yaşam şartlarındaki düşüşün protesto edilmesi sırasında Kassarin ilindeki onlarca işsiz mezun, başkent Tunus’daki Tunus Halk Meclisi’ne zorla girmeye çalıştı. Bazıları, iş oluşturma ve kalkınma dosyaları açma vaatlerinde bulunan milletvekillerini protesto ederek buranın girişinin duvarlarına tırmandı.
Protestocular, mevcut durumun kötüleşmesini veumutsuzluk derecesinin artmasını önlemek ve işsizlik konusunda acil çözümler üretmek için Meclis Başkanı Raşid Gannuşi’nin müdahale etmesini talep eden sloganlar kaldırdı.
Günde iki dolardan az
İktisatçı İzzeddin Saidan, Tunus'ta kişi başına düşen gelirin 2008'de 4 bin 300 dolar iken şuan ise 3 bin dolara düştüğünü belirterek şöyle söylüyor:
"Günde ortalama dört dinar veya iki dolardan az miktar ile geçinmeye çalışan yaklaşık 500 bin Tunuslu var. Dolayısıyla, beş kişilik bir aile, ayda yaklaşık 200 dolarla yani temel ihtiyaçlarını karşılamayacak olan bir miktarla yaşamaya çalışıyor"
Resmi uluslararası raporlara göre yoksulluk, orta gelirli ülkelerde günde 20,3 dolardan az bir miktar ile yaşayanların içinde bulunduğu durumdur. Aşırı yoksulluk ise günde iki dolardan az bir para birimiyle yaşamak anlamına geliyor.
Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Gazeteci yazar Fazıl et-Tayyaşi ise, şu ifadeleri kullanıyor:
"Tunus, 2011'den beri yoksulluk ve işsizlikle mücadele, yaşam kalitesi, ekonomik atmosfer, eğitim, sağlık, hijyen gibi raporlarda alt sıralarda yer alıyor. Zaten tüm bunlar kötü hizmetler sayesinde kolayca fark ediliyor. Fosfat, zeytinyağı, hurmalar ve turunçgiller gibi birçok doğal kaynağa sahip bir ülkemiz var. Turistik nimetler, insan zenginliği, ılıman iklim, Avrupa’ya yakınlık, endüstriyel kumaş ve petrol zenginliği… Bunların hepsi bizde mevcut. Ancak maalesef tüm bunlara karşılık, Tunus geçmiş yıllarda binlerce milyar dolarlık dış yardım, bağış ve kredilerle yaşadı."
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Elif Turan
