Aralık ayının başından bu yana devam eden 2020 asgari ücret görüşmelerinin ne zaman sonuca ulaşacağı belli oldu.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Selçuk, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun dördüncü toplantısının yarın saat 14:00'da yapılacağını bildirdi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Komisyonun taraflarından işçi sendikaları Türk-İş, Hak-iş ve DİSK ortak bir açıklama yaparak, Türk-İş’in 32 yıldır her ay gerçekleştirdiği araştırmaya atıfta bulunmuş ve bir işçinin yaşama maliyetinin aylık 2 bin 578 lira hesaplandığını, asgari ücretin bu rakamın altına inemeyeceğini belirtmişlerdi.
23 günde neler oldu?
Bir işçiye gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür gibi gereksinimleri için en az düzeyde ödenen miktarın karşılığı asgari ücret için görüşmeler 2 Aralık’ta başladı.
Asgari ücreti belirleyecek Tespit Komisyonu üç ayaktan oluşuyor: Hükümet tarafını temsil eden Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, işçi tarafını temsil eden Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) ve işveren tarafını temsil eden Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK).
Ancak bu yıl, 39 yıllık bir ilk yaşandı ve Türk-İş, asgari ücret konusunda Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak-İş) ve Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ile birlikte çalıştı.
2 Aralık’ta Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Selçuk başkanlığında düzenlenen ilk toplantıda Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun çalışma programı belirlendi.
10 Aralık'ta Türk-İş'in ev sahipliğinde, Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder başkanlığında basına kapalı olarak gerçekleşen ikinci toplantıda ise Bakanlık ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yetkilileri, ekonominin genel durumuna ve istihdama ilişkin verileri paylaştı.
“Yaşayabilmek” için en az 6 bin 800 lira lazım
17 Aralık’taki üçüncü toplantıdan iki gün önce Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Kamu-Sen), dört kişilik bir ailenin minimum geçim haddini 6 bin 859 lira 47 kuruş olarak açıkladı.
Dört kişilik ailenin sağlık kuruluşlarının belirlediği gibi sağlıklı beslenebilmesi için gerekli harcama kasım verilerine göre günlük 50 lira olarak belirlendi. Ailenin aylık gıda harcaması toplamı ise bin 504 lira 65 kuruş olarak hesaplandı.
Türkiye Kamu-Sen'in araştırmasına göre, kasım ayında dört kişilik ailenin asgari geçim haddi 6 bin 859 lira 47 kuruş, tek kişinin yoksulluk sınırı ise 3 bin 388 lira 32 kuruş oldu.
Türk-İş’in yaptığı açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre ise dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2 bin 102 lira.
Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 6 bin 849 lira.
TÜİK’in açıkladığı rakam 2 bin 500 liradan az
Üçüncüsü TİSK binasında gerçekleşen toplantıda ise Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bir işçinin aylık gıda harcama tutarını Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na sundu.
Basına kapalı yaklaşık iki saat süren toplantının ardından Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat, yaptığı açıklamada TÜİK’in sunduğu rakamların beklentinin altında olduğunu vurguladı.
Irgat’ın açıklamasına göre TÜİK, bir işçinin aylık gıda harcama tutarını ağır statüdeki işlerde 2 bin 331 lira, orta statüdeki işlerde 2 bin 86 lira 80 kuruş, hafif statüdeki işlerde bin 940 lira 70 kuruş olarak hesapladı.
Açıklanan rakamların geçen yıla göre yaklaşık yüzde 5,31 arttığını belirten Irgat, "Hayata pahalılığını dikkate aldığımızda yüzde 5,31'lik artışı anlayabilmiş değiliz” dedi.
Asgari ücret desteğinin 200 lira olarak uygulanmasını talep ettiklerini hatırlatan TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç ise yüzde 12 zam gibi bir önerilerinin olmadığını aktardı.
39 yıl sonra üç sendikadan ortak açıklama
20 Aralık’ta ise Türk-İş, Hak-İş ve DİSK temsilcileri ortak bir açıklama yaparak bir işçinin yaşama maliyetinin aylık 2 bin 578 lira hesaplandığını, asgari ücret teklifinin bunun altında olmayacağını söyledi.
Açıklamayı üç konfederasyon adına yapan Nazmi Irgat, "Asgari ücretin insan onuruna yaraşır bir seviyede belirlenmesi gerektiğini savunuyor ve talep ediyoruz. Asgari Ücret Tespit Komisyonu şimdiye kadar 3 toplantı gerçekleştirildi. Maalesef gelişmeler, asgari ücret konusunda iyimser olmamızı mümkün kılamıyor” dedi.
DİSK “3 bin 200 lira” demişti
DİSK Ankara Bölge Temsilcisi Tayfun Görgün ise "Asgari ücretin 3 bin 200 lira olmasını istemiştiniz. Şimdi '2 bin 578 lira yaşam maliyetinin altında bir rakamda uzlaştık, bunun altında olmaz.' dediniz. Arada 650 liralık fark var. Nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusuna şu karşılığı verdi:
Türk-İş'in araştırmasına saygılıyız, yıllardan beri bunu yapıyorlar. Bu araştırma Kasım 2019'u ifade etmektedir. Önümüzde aralık ayı vardır, 2020 yılı tahminleri vardır. Biz de 'Türk-İş'in bu rakamından aşağı olmamak üzere' diyoruz.
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 3 Aralık’ta yaptığı açıklamada hem geçim ücreti hem de milli gelir artış dikkate alındığında 2020 yılı asgari ücretinin en az net 3 bin 200 TL olması gerektiğini söylemişti.
TİSK: Asgari ücreti düşük tutup, işveren asgari ücret desteği artsın
TİSK'ten 22 Aralık'ta yapılan açıklamada ise asgari ücretin düşük tutulması ve işverene verilen desteğin artması istendi.
Asgari ücretin 2020'de en fazla 2 bin 262 lira olmasını isteyen TİSK, açıklamasında, "Çalışanların yaşam koşullarının da farkındayız. Gönül ister ki tüm ücretler yükselsin. Ancak, gerçekçi ve stratejik bakış açısı ile yeni yatırım çekmemiz için, yanı başımızdaki ülkelere yatırım kaptırmamak için, makul ve dengeli bir asgari ücretin tespit edilmesi elzem” ifadelerine yer verdi.
Siyasiler ne diyor?
"Bir yılda masadan 5 kilo et, 50 kilo pirinç azaldı"
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 13 Aralık’ta yaptığı açıklamada asgari ücretli çalışanlar ve aileleriyle birlikte 15 milyona yakın kişinin “anayasal bir hak olan adil ücret hakkından yararlanamadığını” söyledi.
Yıl sonu enflasyon hedefinin yüzde 12 seviyesinde açıklandığı bir ortamda gıdadan elektriğe tüm tüketim malzemelerine yüksek zamlar gelmeye devam ettiğini hatırlatan Ağbaba, "7 milyon asgari ücretli çalışan ve aileleri ise 2020'de belirlenecek asgari ücretin insan onuruna yaraşır adil bir ücret hakkı talep ediyor” dedi.
“2019 Ocak ayında içinde bulunduğumuz aralık ayına geçen sürede asgari ücretlinin sofrasındaki et 5 kilo, tavuk 41 kilo, pirinç 50 kilo, zeytin 15 kilo azalırken çocuğuna aldığı süt 138 paket, içtiği çay ise 15 paket azalmıştır” diyen Veli Ağbaba şöyle devam etti:
İktidar yetkililerinin kırmızı etten diğer besin gıdalarına tüketim artışı olduğunu ve bunun da refah seviyesini artırdığını söylemesine rağmen, asgari ücretlinin sofrasındaki temel besin maddelerinde alım gücü son bir yıllık sürede azaldığı hem TÜİK verileri hem de güncel market fiyatlarınca ortaya çıkıyor. Kısacası milyonlarca asgari ücretli ve ailesi refah içerisinde değil, açlık sınırının altında yaşam savaşı veriyor.
"Net 2 bin 650 lira olmalı"
Ağbaba’nın açıklamasıyla aynı gün bir basın toplantısı düzenleyen İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı, "2020 yılı için geçerli asgari ücretin vergiden muaf tutulup 2019 TÜİK enflasyon artış oranı ilave edilerek 2 bin 865 lira 40 kuruş brüt, net 2 bin 650 lira 50 kuruş olması sağlanmalıdır” dedi.
Uygulamada komisyondaki son sözün hükümete ait olduğunu dile getiren Paçacı, "Sayın Cumhurbaşkanı asgari ücret rakamını bildirmekte, ilgili bakan da bunu deklare etmektedir. Komisyon görüşmeleri ise topluma karşı sergilenen bir tiyatro oyunu niteliğinden öteye geçmemektedir” dedi.
Paçacı, Türkiye'nin, Avrupa ülkeleri içinde en düşük asgari ücrete sahip dördüncü ülke olduğunu aktardı.
"Yoksulluk sınırına göre hesaplanmalı"
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Şerafettin Kılıç ise "Asgari ücrette hedefin açlık sınırı değil, yoksulluk sınırı dikkate alınarak konuşulması gerekiyor" dedi.
17 Aralık’ta Ankara’da bir basın toplantısında konuşan Kılıç ise “Aslında bir işçinin çalıştırılabileceği en düşük ücret olan asgari ücret, özünde bireyin yemek, barınma, ısınma, ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını karşılama iddiasındadır. Ancak ne yazık ki Türkiye şartlarında durum böyle değildir” dedi.
20 Aralık’ta Malezya seyahati dönüşü gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da asgari ücret için “İnşallah jestimizi yaparız” dedi ve ekledi:
Şu anda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanımız yaptıkları çalışmaları döner dönmez bize bir getirsinler. Bakalım son geldikleri nokta nedir, onu da bir kendilerinden görelim. İnşallah, tarafları memnun edecek bir adımı atarız.
Independent Türkçe, Ajanslar
