Bilim insanları evrenin ilk yıllarında ortaya çıkan “obur” süper kütleli kara delikleri neyin beslediğini açıkladı.
Gökbilimciler devasa kütle çekimsel tekilliklerin evrenin başlamasından kısa bir süre sonra (sadece yüz milyonlarca yıl içinde) nasıl bu kadar büyüyebildiğini ve aynı esnada nasıl etraflarında galaksilerin de oluşabildiğini uzun süredir merak ediyordu.
Şimdi, yaklaşık 12.5 milyar yıl önce göründükleri haliyle, iki düzineden fazla galaksinin çekirdeğini analiz ederek cevabı bulduklarına inanıyorlar.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bulgularını The Astrophysical Journal'da kaleme alan araştırmacılar, genç evreni besleyen “gıda depolarının”nın devasa hidrojen rezervleri olduğunu söylüyor.
31 farklı kuasarı (yıldızsı gökcismi) inceledikten sonra, 12'sinin kara delikler için “kusursuz bir gıda kaynağı” oluşturan yoğun, soğuk gaz bulutlarıyla çevrili olduğunu belirlediler.
Kuasarlar, bazı galaksilerin merkezindeki süper kütleli kara delikleri çevrelediği düşünülen fazlasıyla parlak ve sarmal halde görülen bir madde kümesi. Parlaklıkları nedeniyle kolayca fark edilmelerine rağmen, galaksilerini çevreleyen serin gaz bulutlarını görmek daha zordur.
Bilim insanları, gözlemlerini yaparken Güney Avrupa Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskop'undaki Muse eklentisini kullandılar.
Almanya'daki Max Planck Astronomi Enstitüsü'nden Dr. Emanuele Paolo Farina şunları söyledi: “Güneş'in kütlesinin birkaç milyar katı kütleye sahip bu kadim canavarların varlığı fazlasıyla gizemli.
İlk defa, en eski galaksilerin çevrelerinde hem süper kütleli kara deliklerin büyümesini hem de yoğun yıldız oluşumunu sürdürmek için yeterli yiyecek bulunduğunu göstermiş oluyoruz.
Her hedef için yalnızca birkaç saat geçirerek, genç evrendeki en büyük ve en obur kara deliklerin çevresine girebildik.
Kuasarlar parlak olsa da etraflarındaki gaz rezervini gözlemlemek çok daha zor.
Ne var ki Muse, halelerdeki hidrojen gazının yaydığı soluk ışığı algılayarak, gökbilimcilerin nihayet erken evrendeki süper kütleli kara deliklere güç veren yiyecek depolarını açığa çıkarmasına imkan sağlamış oldu.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
https://www.independent.co.uk/news/science/
Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk
© The Independent
