Ankara-Washington hattında gerginliğe sebep olan ve üç kez engellenen “Ermeni Soykırımı” tasarısı ABD Senatosu’nda kabul edildi.

Senatör Rob Menendez, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ABD Senatosu'nun “Ermeni soykırımı” tasarısını resmen kabul ettiğini duyurdu.

Geçen ay Temsilciler Meclisinden de geçen tasarı, ABD Başkanı Donald Trump’a gönderilecek.

Türkiye’den tepki: 4 partiden ortak kınama

Bütçe görüşmeleri devam ederken TBMM'de bulunan dört parti kararı kınadı. Bu partiler AK Parti, CHP, MHP ve İYİ Parti oldu.

Cumhurbaşkanlığı'ndan açıklama

Tasarının onaylanmasına bir tepki de Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'dan geldi. Altun sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada "Kabul edilen Ermeni yasa tasarısı ikili ilişkilerimizi tehlikeye atmaktadır. Yaptırımlar ve tehditler ulusal güvenlik çıkarlarımızı korumaktan vazgeçiremeyecek" ifadelerini kullandı.

Altun, kararla ilgili şunları söyledi:

ABD Kongresi’nin bazı üyelerinin davranışları Türk-Amerikan ilişkilerine zarar veriyor. Senato Dış İlişkiler Komitesi’nden dün geçen yaptırım tasarısı ile bugün Senato’dan geçen Ermeni tasarısı ikili ilişkilerin geleceğini tehlikeye atıyor. Kuzey Suriye'deki askeri operasyonumuzun nedenlerini ve hedeflerini Amerikan meslektaşlarımıza ilettik. Yaptırımlar ve tehditler bizi ulusal güvenlik çıkarlarımızı korumaktan alıkoymayacak. ABD Kongresinin bazı üyeleri sırf Suriye'deki askeri operasyonlarımızdan rahatsız oldu diye ulusal güvenliğimizi tehlikeye atmayı reddediyoruz.

YPG ile ittfak kurmak başından beri akıllıca olmayan bir politikaydı. Terör tehditleri karşısında vatandaşlarımızın güvenliğini ve refahını sağlamaya devam edeceğiz. ABD Kongresi'nin bazı üyelerinin tarihi siyasallaştırmaya yönelik önceki girişimlerinde, bu olayları araştıracak bir grup kurma teklifimizi hatırlattık. Tarihin ulusları bölen değil, birleştiren bir şey olması gerektiğini ifade ettik.

Ancak son birkaç aydır ABD kongresinin bazı üyeleri bir NATO müttefikimin bakış açısını ve hassasiyetlerini göz ardı etmek için her şeyi yaptı ve iki ülke ile iki devlet arasındaki ilişkileri gerecek şekilde sorumsuzca davrandı. Bu kararlar, Türkiye ile ABD arasındaki ilişkilere hiçbir fayda getirmeyecek. Daha önce de belirttiğimiz gibi, Ermeni kardeşlerimizden ayağa kalkıp ABD Kongresi'nin, farklılıklarımızı bilimsel ve akademik kanallar aracılığıyla uzlaştırmaya yönelik çabaları imha etmesini önlemelerini bekliyoruz. Tarih, bu kararları ABD Kongresi’nden bazı üyelerinin Türkiye’ye karşı sorumsuz ve akılcı olmayan eylemleri olarak görecek. İki ülke arasında uzun süreli bir hasara neden olmaktan sorumlu taraf olarak tarihe geçecekler.”

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şunları kaydtti:

ABD Senatosunun çarpık tarih anlayışını küçük siyasi hesaplarına alet eden kararını şiddetle kınıyor ve reddediyoruz. Yok hükmündeki bu karar siyasi, askeri ve ekonomik hiçbir alanda Türkiye'nin haklı ve kararlı duruşunu etkilemeyecektir.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da şu mesajı paylaştı:

ABD Senatosu’nun kararı siyasi bir gösteriden ibarettir. Hukuki bağlayıcılığı ve geçerliliği yoktur. Tarihi siyasi amaçlar için kullananlar gerçeklerle yüzleşmek istemeyen korkaklardır.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazıl açıklamada da karar utanç verici olarak nitelendi:

ABD Senatosu’nun 1915 olaylarıyla ilgili 12 Aralık 2019 tarihli kararı her türlü tarih bilincinden ve hukuki temelden yoksundur. Bağlayıcılığı ve geçerliliği de bulunmamaktadır. Senato’nun bu kararı, tarihin nasıl siyasileştirilebileceğinin utanç verici örneklerindendir. Ancak, tarihi siyasi amaçları için kullananlar gerçekleri gözardı ederek hedeflerine asla ulaşamayacaktır. Bu karar, aynı zamanda Türkiye-ABD ilişkilerinin geliştirilmesi yönündeki çabaları da sekteye uğratmayı hedefleyen tahripkar bir teşebbüstür. Türkiye’nin bölgesindeki hayati çıkarlarını korumak için verdiği mücadele bu tür haksız ve izansız kararlardan etkilenmeden kararlılıkla devam ettirilecektir.

Ne olmuştu?

ABD Temsilciler Meclisinde, 29 Ekim'de yapılan oylamada, 1915 Ermeni olaylarını "soykırım" olarak tanıyan karar tasarısı kabul edilmişti.

Temsilciler Meclisi Demokrat Vekili Adam Schiff tarafından nisan ayında sunulan söz konusu tasarı, 11 "hayır" oyuna karşılık 405 "evet" oyuyla meclisten geçmişti.

Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen kararda üç ana madde şu şekilde sıralanmıştı:

• “Ermeni Soykırımı'nın resmi törenlerle anılması.”
• “ABD hükümetinin, Ermeni Soykırımı'nı ya da herhangi bir soykırımı inkâr etmeye yönelik çabalarla ilişkilendirilmesinin reddedilmesi.”
• “Ermeni Soykırımına dair gerçeklerin eğitim yoluyla anlaşılmasının teşvik edilmesi.”

Hangi ülkeler 1915’i “soykırım” olarak tanıyor?

1915’te yaşananları “soykırım” olarak tanımlayan ülkeler şöyle:

Rusya, İtalya, Hollanda, Ermenistan , Avusturya, Polonya, Arjantin, Brezilya, Portekiz, Fransa, Yunanistan, Slovakya, Almanya, Güney Kıbrıs, Bolivya, Libya, İsviçre, Bulgaristan, Lübnan, Suriye, Kanada, Litvanya, Vatikan, Şili, Lüksemburg, Venezuela, Çekya, Paraguay.

Ajanslar