İran'da, dün anayasal olarak İran'ın iktidar organında son sözü söyleyen İran Lideri Ali Hamaney,  Lider Uzmanlar Konseyi’nin 1 Mart'ta seçilmesi için bir kampanya başladı.

Şarku’l Avsat’ın IRNA haber ajansından aktardığı habere göre, 6. Lider Uzmanlar konseyi başladı ve 15 gün boyunca devam edecek.

Bu seçimler genel oyla, kampanyaları resmi olarak yapılmadan 8 gün önce başlayan yasama seçimleriyle aynı gün yapılacak.

Bunlar, 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin Eylül 2022'deki ölümünün ardından İran'ı sarsan yaygın protesto hareketinden bu yana ilk ulusal seçimler. Amini, kılık kıyafet kurallarına uymadığı gerekçesiyle "ahlak polisi" tarafından tutuklandıktan sonra hayatını kaybetti.

Lider Uzmanlar Konseyi 1979 devriminden yaklaşık 5 yıl sonra, Ağustos 1983'te kuruldu ve 88 üyesi, 8 yıllık bir süre için doğrudan oylamayla seçiliyor.

Konsey her 6 ayda bir iki gün toplantı yapıyor ve toplantıları İran dini lideri ile yapılan toplantıyla sona eriyor. Genellikle her toplantıdan sonra tavsiyelerde bulunur veya hükümetin ülkenin dış ve iç politikasına ilişkin tutumlarını onaylıyor.

İran Anayasası, mevcut liderin herhangi bir nedenle görevlerini yerine getirememesi durumunda, yeni İran liderinin atanmasını Lider Uzmanlar Konseyi’ne veriyor. Konsey aynı zamanda lideri sorumlu tutma yetkisine de sahip. Ülkedeki pek çok kişi bu işlevin,  Humeyni’nin ölümünden sonra görevi üstlenen lider Ali Hamaney'in (84 yaşında) otuz yıllık liderliği sırasında askıya alındığını belirtiyor.

Yaklaşık 500 aday arasından 144 adayın başvurduğu ve Koruyucular Konseyi'nin onayını aldığı seçimlere 15 yaşını dolduran her İranlı katılabiliyor. Adaylardan biri ise İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi.

Dışlanan isimler arasında, 1999'dan bu yana seçildiği Uzmanlar Meclisi'nde üye olarak kalmaya çalışan ılımlı eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de var.

2013’den 2021’e kadar cumhurbaşkanlığı görevi yürüten Ruhani, iktidardaki totaliter azınlığın anayasaya aykırı yaklaşımını kınadı.

Ruhani, adaylık başvurularını değerlendiren organ olan Koruyucular Konseyi'ne ikinci bir protesto mektubu gönderdi. Mektup, Ruhani'nin Muhafızlar Konseyi'nden seçimlerden çıkarılmasına ilişkin bir açıklama alamadığı iki haftalık bekleyişin ardından geldi.

Ruhani, görevden ayrıldığından beri, özellikle 2022'deki protesto hareketinden sonra, muhafazakarların ve Devrim Muhafızlarının hakim olduğu hükümeti eleştirdi. Ruhani ayrıca üstü kapalı bir şekilde Hamaney'e atıfta bulunarak hükümetin nükleer anlaşmayı yeniden canlandırma ve ABD yaptırımlarını kaldırma amaçlı müzakereleri tamamlama çabalarının baltalanmasını da eleştirdi.

Konsey, muhafazakar Ahmed Cenneti (96) tarafından yönetiliyor. Bu konsey her zaman muhafazakar din adamları tarafından kontrol ediliyordu.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın