Yaklaşık 4 yıl önce iç savaşın eşiğinden dönen Venezuela'da muhalefetle diyalog sürecini Meksika'daki görüşmelerle başlatan Devlet Başkanı Nicolas Maduro'nun elinin hem içeride hem de uluslararası arenada güçlendiğini belirten siyaset ve enerji uzmanları, milyarlarca dolarlık fonların serbest bırakılması ihtimalinin ve petrol anlaşmalarının Karakas hükümetinin mali gücünü artıracağını belirtti.

Maduro'nun zafer ilan ettiği 2018'deki seçimlerin usulsüz yapıldığı iddiasıyla başlayan protesto hareketleri devam ederken, ABD'nin başını çektiği yaklaşık 60 ülke, Ulusal Meclis Başkanı unvanını kullanan Juan Guaido'yu Geçici Devlet Başkanı tanımıştı. Ancak daha sonra Guaido içeride siyasi müttefikleri tarafından yalnız bırakılırken, bölgedeki birçok ülkede Maduro'yla iyi ilişkilere sahip solcu liderler seçimleri kazanmıştı.

Maduro, 26 Kasım'da imzalanan anlaşmayı sosyal medyada "Venezuelalıların barış ve esenliği içindir" diye duyurmuştu. Anlaşmayla taraflar, yoksullar için sağlık, gıda ve eğitim programlarını finanse etmek için Birleşmiş Milletler tarafından yönetilen bir fon oluşturma konusunda uzlaştı. 

Chevron temkinli

Anlaşmanın hemen ardından ABD hükümetinin Venezuela'da faaliyetini devam ettirmesi için 6 aylık lisans alan petrol şirketi Chevron'un CEO'su Michael Wirth, 30 Kasım'da temkinli konuştu: 

Hükümetimizle yaptırımlara uygun hareket etmeyi sürdürmek için birlikte çalışacağız. Venezuela'da daha iyi günler görmek, daha iyi bir gelecek inşa etmenin parçası olabilmek için orada durmayı denedik. Orada gerçekten bu fırsat var.

Venezuela hükümetiyse şimdi petrol sektörüne uygulanan uluslararası ambargonun tamamen kaldırılmasını ve yurtdışında dondurulan varlıklarının iade edilmesini bekliyor.

Maduro, 30 Kasım'daki basın toplantısında şöyle dedi:

Venezuela'yı ekonomik olarak devreden çıkarmak kötü bir fikirdi, Donald Trump'ın ortaya attığı radikal bir fikirdi ve şimdi bunun bedelini ödüyorlar; çünkü Venezuela küresel enerji denkleminin parçasıdır. Ne olursa olsun, orada olmalıyız; dev bir petrol gücüyüz ve büyük bir gaz gücü olacağız.

Dünya için küçük, Venezuela için büyük adım

Ancak uzmanlara göre, Chevron ve Venezuela ulusal petrol şirketi PDVSA'nın ortak girişimleri 6 ayda ancak günlük 50-100 bin varil seviyesine çıkabilecek. ABD'nin Teksas eyaletindeki Rice Üniversitesi'ne bağlı Latin Amerika Enerji Programı'nı yöneten Francisco Monaldi, AFP'ye şöyle konuştu:

Daha sonra Chevron, tam kapasiteye, yani günlük 220 bin varile, çıkmak için yatırım yapmak zorunda kalacak ve bu iki yılı bulabilir.

Monaldi'ye göre, varılan anlaşmalar Venezuela için önemli ama dünya enerji piyasası için pek anlamlı değil.

Medley Global Advisors danışmanlık şirketi uzmanı Pilar Navarro da, Chevron ve PDVSA'nın 200 bin varil seviyesine çıkacak azim ve sermayeye sahip olmadığını söyledi.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) verilerine göre, 20 yıl önce günlük 3,2 milyon varil petrol üreten Venezuela, bu yıl ancak 700 bin varile ulaşabiliyor.

Uluslararası Kriz Grubu uzmanı Phil Gunson, Reuters'a yaptığı açıklamada, gelişmelerin tamamen Venezuela hükümetinin lehine olduğunu ama devamının gelmesi gerektiğini belirtti:

Siyaseten, Maduro bir süredir hem içeride hem de dışarıda güçleniyor. Maksimum baskı stratejisi işe yaramadı. Her şey bu çerçevede cereyan ediyor. Eğer Maduro siyasi tavizler vermezse, uluslararası alandaki bütün kazanımları yok olur.

BM tarafından aktarılması beklenen 3 milyar doların gelecek yıl veya 2024'te yapılacak seçimler öncesinde ekonomik krizin etkilerinin yumuşatılmasında işe yarayacağını belirten danışmanlık şirketi Politiks uzmanı Enderson Sequera, hükümetin bu parayı "yönetebileceğini göstermek" amacıyla kullanacağını dile getirdi.

Independent Türkçe, Reuters, AFP, Telesur