Putin'in köpeği Prada giyer: Çeçen lider Kadirov, TikTok'ta poz veriyor

Çeçenya'nın milisleriyle ilişkilendirilen vahşet ve kan gölünün ötesinde Ramazan Kadirov, Vladimir Putin'le arasını iyileştirmek için Rusya'nın savaşını kullanıyor ve sosyal medyada pozlar veriyor

8 Aralık 2018'de Kadirov, Birleşik Rusya Partisi'nin Moskova'daki 18. kongresinde genel kurul toplantısına katılmıştı (AFP)

Yaman şöhreti, atalarının istilacı ve işgalci dalgalarına karşı yüzyıllardır sürdürerek dağlık yurtlarını fethetmeye çalışanlara darbe üstüne darbe indirdiği şiddetli mücadelelerden geliyor.

Ama Çeçen lider Ramazan Kadirov'un postalları ise Prada'nın 2019 koleksiyonundan geliyor ve perakende fiyatı yaklaşık 1580 dolar. Hayvanlara zarar verme ve yancılarını yurtları için savaşmak yerine geyleri, muhalifleri ve gazetecileri kaçırıp öldürmeye yollama eğilimi gibi grotesk hassasiyetleri var.

Vladimir Putin'in Ukrayna istilasında Kadirov'un rolü, hasret kaldığı sahne ışıklarını onun üzerine çekti. Ne var ki bu, moda tercihlerinden ziyade hem Kiev banliyölerindeki hem de kuşatılan liman kenti Mariupol'deki vahim savaş suçları ve insan hakları ihlalleri suçlamalarıyla oldu.
 

kadirovpostalreuters1.jpg
Prada postallarını kuşanan Ramazan Kadirov, 25 Şubat 2022'de Grozni'deki konutunda Çeçenistan Cumhuriyeti asker ve askeri donanımının teftişine katıldı (Reuters)​​​​​​​


Kusay'dan çok Uday'a (ya da Game of Thrones hayranları için Tommen'den çok Joffrey'e) benzeyen 45 yaşındaki Kadirov, Rusya'dayken Ukrayna'daymış gibi davrandığı sosyal medya gönderileri nedeniyle "TikTok savaşçısı" olarak da tiye alınmıştı. Ayrıca silahlı adamları da kendilerini haşin göstermek için düzmece videolar hazırlayıp boş binalara ateş etmekle suçlandı.

Bu kana bulanmış imajın tümü, onlarca yıl boyunca Çeçenistan için silahlanan dini bütün Müslüman çobanlardan, çiftçilerden ve memurlardan fersah fersah uzak.

Ulusal güvenlik avukatı ve Rusya'yla Kafkasya üzerine uzmanlaşan Christopher Swift, "Kadirovcuların Çeçen değerleriyle pek alakası yok" diyor.

Onlar Ortadoğu'dan gelen çok muhafazakar İslami fikirlerle Putin rejimine kölevari bağlılığın tuhaf bir karışımı.

Uzmanlar, Kadirov'un yükselişinin ve şaşaalı davranışlarının çarpık değerlerin, sadist dünya görüşlerinin ve Rusya'nın siyasi elitleri içinde yer edinmeye yönelik korkakça itiş kakışın hem sembolü hem de semptomu olduğunu söylüyor.

Gürcistan Savunma Bakanlığı'nın eski BM elçisi Miro Popkhadze, "Kadirov kendisini Putin'in piyade eri olarak görüp yalnızca Putin'e ve Kremlin'e hizmet ediyor, başka kimseye değil" diyor.

Foreign Policy Research Institute'de araştırmacı olan Popkhadze, "Ama seçkinler, yani oligarklar ve güvenlik hizmetleri de ondan hoşlanmıyor" diye ekliyor.

Aralarında, kimseye fark ettirmeden verdikleri devamlı bir hak ve imtiyazlar mücadelesi var. Kadirov sosyal medyayı da bu yüzden kullanıyor: Putin'in yanında olduğu mesajını vermek ve fark yaratmak için. Bu kadar çok ses çıkarmasının sebebi bu.
 

kadirovputinafp2.jpg
2019'da Kadirov, Moskova dışındaki Novo-Ogaryovo devlet konutunda Vladimir Putin'le görüşmüştü (AFP)


Kadirov'la Putin arasındaki ilişki onlarca yıl geriye, Rusya'nın 1990'lar sonundaki II. Çeçen Savaşı zamanına kadar uzanıyor. Boris Yelstin'in iktidarı güç kaybediyor, Kremlin'in içindeki isimler ise o zamanlar pek de bilinmeyen eski KGB elemanı Putin'i onun halefi olarak yükseltmek istiyordu.

Kadirov'un babası Ahmet Kadirov da burada devreye girmişti. I. Çeçen Savaşı'nda Rusya'nın aşağılayıcı bir mağlubiyet almasına katkı sağlayan bu savaş ağası ve alim, 1999'un sonlarında birdenbire taraf değiştirerek Kremlin'e hem Çeçenlerin taleplerini ezip geçmesi hem de Putin'in yetkin ve sert bir adam imajını sağlamlaştırması için yardım etmişti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

AB'nin Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nün kıdemli üyesi ve Fransa'daki Sciences Po'da akademisyen Thornike Gordadze, "Kadirovlar çok önemli ve vazgeçilmez hale geldi" diyor.

Aynı zamanda eski bir Gürcistan hükümeti yetkilisi olan Gordadze, "Çeçenistan'ın Rusya'nın parçası olduğu gerçeği Kadirov sayesindeydi. Rus birlikleri bunda ikincil bir rol oynuyor" diye ekliyor.

Ama daha en başından Kadirovcular, suiistimal ve dehşet verici şiddetleriyle, disiplinli bir silahlı kuvvetten ziyade yağmacı haydutlar olmakla nam salmıştı.

2000'lerin başında Çeçenistan'da yardım görevlisi olarak çalışan Hollandalı akademisyen Matthias van Lohuizen, "Ev ev dolaşıp halkın mallarına el koymak ve birilerini kaçırmakla kalmaz, aynı zamanda paralarını alır ve cinsel şiddet de uygularlardı" diyor.

Ahmet Kadirov, 2003'te Rusya'nın kısa süre önce yeniden fethedilen Çeçen Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanı seçilmiş fakat bir yıl sonra eski yoldaşlarının düzenlediği bombalı saldırıda ölmüştü.
 

kadirovap3.jpg
29 Mart 2022'de Grozni'de askerlere hitap eden Ramazan Kadirov'u dinleyen asker, Ahmet Kadirov bayrağının önünde duruyor (AP)​​​​​​​


Milis kuvvetlerinin lideri genç Kadirov da derhal Putin'i bir tür baba figürü olarak benimsemiş ve 2007'de 30 yaşına girer girmez cumhurbaşkanlığını devralmıştı.

Basmakalıp yönetim becerilerine sahipti ama silahsız sivilleri öldürme ve dehşete düşürmede uzmanlaşan milisleri (Kadirovtsi) onun hukuk dışı koruma muhafızları olarak işlev görüyor.

Moskova'dan aldığı, kendisinin yıllık 3,8 milyar dolar olduğu tahminini yürüttüğü yardımla Çeçenistan üzerindeki hakimiyetini demir bir yumrukla sürdürüyor.

Kadirov, aralarında uzun süre Rusya'da muhalefet eden Boris Nemtsov'unkinin de bulunduğu birçok suikastla suçlanıyor, ki Kremlin'in kapısının eşiğindeki bu cinayet Putin'in diğer infazcılarını dahi öfkelendirmişti.

Los Angeles Times'la 2008'deki röportajında Kadirov, evcil kaplanını kullanarak egzotik kuş koleksiyonunu korkutmaktan zevk alıyor gibi görünüyordu.

"Onlara çığlık attıracağım" dediği alıntılanmıştı.

Kafkasya bölgesine odaklanan gazeteci ve araştırmacı Alex Raufoğlu, Kadirov'un "neredeyse her istediğini yaptığını" söylüyor.

The Independent'a konuşan Raufoğlu, "Dört bir yanı sadece ondan emir alan şakşakçılarla sarılı" diyor.
 

kadirovordureuters4.jpg
28 Mart 2022'de Kadirov, Ukrayna'nın Mariupol kentindeki operasyon merkezinde Rusya'nın Güney Askeri Bölgesi'ne bağlı 8. birlik ordusunun komutanları ve özel kuvvetler askerleriyle toplantıya katılmıştı (Reuters)​​​​​​​


Kadirov ve binlerce kişilik milis kuvveti, Sovyet sonrası Rusya'sının aralarında 2008'de Gürcistan'daki, 2014'te Ukrayna'daki ve 2015'te başlayarak uzun süredir hâlâ devam eden Suriye'deki müdahalesinin de yer aldığı emperyal savaşlarının birçoğunun parçası oldu.

Ne var ki tüm bu angajmanlarda Rus birlikleriyle yan yanalardı ve kendilerinden çok daha zayıf düşmanlarla karşılaşıyorlardı. Kadirov'un adamlarının azimli ve savaşla sınanmış bir düşmanla verilen sıcak savaşta ne kadar iyi mücadele edeceği belirsizliğini koruyordu.

Tıpkı geçmiş kuşakların Çeçenleri gibi Ukrayna silahlı kuvvetleri de onlara boyun eğdirmeyi kafasına takmış acımasız bir istilacıya karşı yurtlarını korumak için savaşım veriyor.

Ukraynalı yetkililer, istilanın ilk günlerinde Kadirov'un adamlarının fazlaca zayiat verdiğini ve kötü savaştığını söylemişti. Çeçen varlığının ne kadarının propaganda hamlesi olduğu ise hâlâ belirsiz.

Bu esnada Kadirov, sosyal medya mecralarında kendisinin ve adamlarının şaibeli görüntülerini paylaşmıştı. Fotoğraflardan biri, onu Ukrayna'daymış gibi görünen bir Rosneft benzin istasyonunda namaz kılarken gösteriyordu. Sosyal medyadaki pek çok kişinin de belirttiği üzere buradaki sorun, Ukrayna'da Rosneft benzin istasyonlarının olmamasıydı.

Diğer görüntülerde adamlarının boş binalara çılgınca ateş ettiği görülüyordu.

Epey alay konusu olan bir başka video, adamlarının Mariupol'da yardım malzemeleri dağıttığını gösteriyordu. Daha yakından bakıldığındaysa, dağıtılanların Kadirovcuların yağmaladığı Ukrayna menşeli ürünler gibi göründüğü ortaya çıktı.

Gordadze, "Kendini göstermeyi de acımasız bir savaşçı ve gerçek bir güç olarak gösterilmeyi de seviyor" diyor.

Fakat Kremlin, Çeçenlerin acımasız savaşçılar olduğuna yönelik bu küresel imajdan faydalanıyor. Rus medyası, yalnızca korku salmak için onun varlığının reklamını yapıyor. Kadirov tamamen iletişim ve halkla ilişkilerden ibaret, aslına bakılırsa asla hayatını gerçekten riske atmayacak.
 

kadirovhitapap5.jpg
29 Mart 2022'de Kadirov, Grozni'de yaklaşık 10 bin askere hitap ederken ellerini açıyor (AP)​​​​​​​


5 Mart sabahı, 48 yaşındaki Abramova Irina Vladimirovna, Kiev banliyösü Buça'daki evinde eşi Oleg'le birlikte otururken bir patlama sesi, ardından da evlerine hasar veren silah sesleri duymuş. Adamlar dışarı çıkmalarını emretmiş.

Vladimirovna'ya anlattığına göre eşi Oleg, "Ateş etmeyin" demiş.

Burada siviller yaşıyor.

Adamlar ona ellerini havaya kaldırmasını emretmiş ve neden askerlerden saklandıklarını sormuş. Kadirovcular onlara, "Biz kurtarıcılarız" demiş.

Sizi kurtarmaya geldik.

Hikayeyi Ukraynalı bir gazeteciye anlatan eşine göre Oleg'i uzaklaştırıp gömleğini çıkarmışlar, diz çökmeye zorlamış ve şakağından vurarak öldürmüşler.

Sonra evlerinin yanıp kül olmasına müsaade etmiş ve kadına da defolup gitmesini emretmişler.

Ukraynalı müfettişlerin ve gazetecilerin topladığı tanık ifadelerine göre siyah ve yeşil üniformalar giyen Kadirovcular, Buça gibi kasabalardaki, çocukları hedef alanlar da dahil bazı en korkunç zulümlerin ve insan hakları ihlallerinin arkasındaydı.

Swift onları disiplinli bir silahlı kuvvetten ziyade toplumun dokusunu mahvetmeye çalışan bir ölüm mangası olarak tanımlıyor.

Ulusal güvenlik avukatı, "Kadirovcuların farkı, kimsenin yapmayacağı şeyleri yapmaya istekli olmaları. Vahşet onlar için bir stratejiydi" diyor.

Mutlak surette acımasız bir konvansiyonel savaşın sonunda gelip ortalığı temizliyorlar. Ama Rusların tamamen unutulana kadar bombalamasının ardından kendi halkınıza vahşet uygulamak ve onları dehşete düşürmek ile başka bir ülkeyi istila etmeye çalışmak için gereken kabiliyetler arasında çok fark var.

Uzmanlar, kullanılan yöntemlerin, 20 yıldan uzun süredir Kadirov'a karşı çıkan Çeçenleri ve Putin'e karşı çıkan Rusları ezmek için kullanılan yöntemlerle aynı olduğunu söylüyor.
 


Nitekim, Nemtsov'un katledilmesiyle suçlanan Ruslan Geremeev adlı Çeçen tetikçi, Kadirov'un Telegram kanalında paylaştığı görüntülerle Mariupol'da yeniden gün yüzüne çıktı. Savaş alanındaki şansları yaver gitmemiş olsa da silahsız sivillere karşı kendilerini pek tutmuyor gibi görünüyorlar.

Ukraynalı bir haber sitesi, akrabalarına bakan ve Kievli bir şarap garsonu olan görgü tanığının, "Geçen hafta boyunca sabahleyin yerleşim bölgelerine gelip gördükleri herkesi vurdular, her gün birinin gömülmesi gerekiyordu" dediğini alıntıladı.

Mart sonunda Strelets adlı emekli komşumuzu öldürdüler. Sadece bir bankta oturuyordu, hayatında hiç kötülük yapmamıştı.

Kremlin'deki bazı kişilerin şüphelerine rağmen Putin, Kadirov'a tahammül edip onu cesaretlendiriyor çünkü o, Müslüman alemiyle köprü kurma işlevinin yanı sıra imparatorluğunun huzursuz bir bölgesi üzerindeki kontrolünü sürdürme işlevini de görüyor.

Gordadze, Kadirov'u 19. yüzyılda imparatorluk adına hareket eden sömürge valilerine benzetiyor.

Eldeki tüm bu verilere bakılırsa, Kadirov tam da göründüğü gibi biri. Swift lüksün, modanın, egzotik hayvan koleksiyonunun ve sosyal medyadaki şana yönelik açlığın bile "bu insanların ne kadar bitik olduğunun" belirtileri olduğunu söylüyor.

Rusya ve Kafkaslar uzmanı avukat, "Bu, Putin rejiminin içi boş yüzeyselliğinin parçası" diyor.

Moskova ve Saint Petersburg'daki elit çevrelerde gördüğünüz boş yüzeysellikten çok da farklı değil.
 

kadirovafp6.jpg
Arşiv fotoğrafı: 31 Ağustos 2019'da Kadirov, Moskova dışındaki Novo-Ogaryovo devlet konutunda Vladimir Putin'le görüşmesi esnasında gülümserken (AFP)​​​​​​​


Nihayetinde Moskova, Putin'in apaçık bir şekilde sorunlu, şiddet dolu ve acımasız bir kişiyle ve onun hizbiyle ortaklık kurduğu güne pişman olabilir.

Son haftalarda Kadirov, Kremlin'in baş barış müzakerecisi Vladimir Medinski'yi Ukrayna'daki Rus emellerinden taviz verdiği için ve sözcü Dmitri Peskov'u da korgeneralliğe terfisini kutlamadığı için azarladı.

Tıpkı Kadirov'un babasının Çeçen davasına ihanet etmesi gibi Kadirovcular da Kremlin'e ihanet edebilir.

Gordadze, "Üçüncü bir Çeçen savaşçısıyla tanışacağımız gün gelebilir" diyor.

Kadirov'u sevmeyen çok fazla kişi var. Ölürse ya da öldürülüp ortadan kaldırılırsa, Putin'le arasındaki bu kişisel anlaşma da sona erer ve bir gecede Rusya'ya karşı Çeçenistan'ın ordusu haline gelebilirler.

 

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk

Bu makale kaynağından aslına sadık kalınarak çevrilmiştir. İfade edilen görüşler Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU